Dokudukları her bir motifin bir anlamı var!

  • 09:07 11 Şubat 2025
  • Kültür Sanat
 
WAN- Wan Büyükşehir Belediyesi’nin kilim açtığı atölyede her bir motifin ayrı bir hikayesi olan kilimlerle kültürlerini yaşatan kadınlar aynı zamanda bir gelir de elde ediyor.   
 
Kilim atölyesinde çalışan kadınlar, kilim dokumacılığının Kürt kültüründe önemli bir yere sahip olduğunu vurgulayarak, “Kültürümüzün kaybolmaması için emek veriyoruz, kültürümüzün kaybolmasına izin vermeyeceğiz” dedi.
 
Wan Büyükşehir Belediyesi’nin kadın çalışmaları kapsamında açtığı kilim atölyeleri kadınlar tarafından ilgi görüyor. Kadınlara hem bir gelir kapısı hem de bir arada olabilecekleri olanaklar sağlıyor. Aynı zamanda Kürt halkının kültüründe önemli bir yere sahip olan kilim dokumacılığının da yaşamasına olanak sağlıyor. Her birinin ayrı hikayesi olan motiflerin ilmek ilmek işlenmesiyle kültür yaşatılıyor. 
 
Atölyede çalışan kadınların çoğu uzun yıllardır kilim dokuduklarını ve açılan atölyeler sayesinde de bir yandan geleneksel kültürlerini yaşattıklarını bir yandan da gelir elde etme imkanı bulduklarını söylüyor. 
 
‘Kültürümüzün kaybolmasına izin vermeyeceğiz’
 
Ceylan Köklü, 20 yıldır kilim dokuduğunu belirterek, “Tarsus’ta büyüdüm evlenince buraya geldim. Eşimin annesi yapıyordu ondan öğrenip ben de yapmaya başladım. Motifleri nasıl yapacağımı bilemiyordum zamanla öğrendim. Gulhizar, gulşivan dediğimiz motiflerimiz var. Şimdi yaptığım motifin adı çilgul. Bize böyle imkan sunan herkese çok teşekkür ediyorum, şimdiye kadar elimizde bir işimiz yoktu. Biz satışını yapmıyoruz yaptıklarımızı teslim ediyoruz hakkımız olanı veriyorlar. Bize de bir gelir oluyor masraflarımızı kendimiz karşılıyoruz. Her gün sabah 7’de geliyoruz akşam saat 7’ye kadar. Kilim bizim kültürümüz, kaybolmasına izin vermeyeceğiz. Ben bıraksam kızım, torunum yapar” dedi.
 
‘Bildiğimizi değerlendiriyoruz’
 
Annesi ve kayın validesinden kilim dokumayı öğrendiğini ifade eden Süheyla Gümüştaş, 9-10 senedir bu işi yaptığına değinerek şunları söyledi: “Atölye açıldığında bildiğimizi değerlendirelim diyerek geldik. İsteyerek ve özenli bir şekilde yapıyoruz. Burada kadınlarla bir arada olmak, kurulan arkadaş ortamı da çok güzel, özellikle onun için geliyoruz. Bunun yanı sıra ailemize de bir desteğimiz, katkımız oluyor. Küçük kilimlerin yapımı 15 gün sürüyor ama eğer büyükse bir, bir buçuk ay sürüyor.”
 
‘Kültürümüzün kaybolmaması için emek veriyoruz’
 
Yapılan motiflerin bir hikayesi olduğunu belirten Süheyla Sarıtaş, motiflerin hikayelerini anlattı:  “Gulşivan motifi koyun sağmaya gelen kadınlardan birine aşık olan bir çobanın hikayesi, aşık olduğu kadın da çobana aşık olmuş ve onun için bir kilim dokumuş bunun üzerine o motifin adını gulşivan koymuş. Gulhezar dediğimiz bir motif var kilime bin tane motif işleniyor. Gulsarya dediğimiz bir motif şekli var dokuyan kadın verdiği emeğe karşılık o motife kendi adını vermiş. Bütün kilimlerin bir hikayesi, tarihi vardır. Biz de bunların kaybolmaması için emek veriyoruz. Bu kültürün kaybolmaması için elimizden geleni yapacağız. Çocuklarımın da öğrenip yapmalarını çok istiyorum. Şu an yaptığım kilimin adına perik ya da çilgul deniyor.” 
 
Çocuklarına da öğretiyor
 
15 yaşından beri bu işi yaptığına değinen Fatma Aviş, kilim dokumayı annesinden öğrendiğini belirterek, “Çocuklarımıza da öğretiyoruz, evde de patik örme, oya ve nakış işleme gibi el işleriyle zaman geçiriyoruz. Şu an dokuduğum kilimin adı ‘kesneker’ dokuması zor olduğu için bu adı vermişler kimse yapamaz diye. Bundan önce dokuduğum kilimin adı ise ‘canbeza’, dokuyan kadın yaparken çok yorulup bıktığı için ‘canımdan bezdim’ diyerek o adı vermiş” sözleriyle motiflerin nasıl isimlendirildiğini anlattı.