Sorgul Şêxo-Ronîda Hacî

 

QAMIŞLO - Şitê deveyî merdiman nêweşîyan ra paweno û dermanê gijik, nêweşîya zerrî û velkeye ya. Şitê deveyî hende ke bi qîmek o sey zerdê sipî yeno binamekerdene.

 

Deve hetê şitê xo de wayîrê taybetmendîyêko gird o û Vakurê Afrîka, Rojhelato Mîyanenî û Asyaya Mîyanenî hetê miqatekerdişê deveyan de cayê muhîm î. Deve germîya mabenê 29î ra heta 49î cuneno. Sûrîye de zî yeno peydakerdene, labelê hûmara înan kêmî ya. Goreyê malumatanê nikayîn  Reqa, Tebqa, Dêra Zorê û Eyn Îsayî de deve estî. Tewr zêde zî Eyn Îsa û Dêra Zorê de deve estî û çolterê herême de cuyenî. Xeylê klînîkê taybet yê sey Tuberkuloz, Şikê û Hemorroîdê seba şitê deveyan ameyî awankerdene.

 

Deve vaşê çolan yê sey telîyan û pelê huşkan weno. Deve xeylê rojan eşkeno bê werd îdare bikero. Deve qetî goştê lawiran zî nêweno. Deve 13 deqeyan de eşkeno 133 lître awe bişimno. Pê awa ke şimeno û werdo ke weno, eşkeno bi hefteyan heta 6 aşman debara xo bikero. Deve wayîrê qirikêko derg o. Mabenê serrîyêk ra heta di serran eşkeno digane bibo. Leyîrê deveyan badê ke yenî dinya mîyanê 30 deqeyan de eşkenî parya şêrî. Mîyanê 7 serran de beno deveyo temam û heta 17 serrî cuyeno.

 

Taybetmendîyê deveyan yê cîya

 

Deve çaqê xo yê dergan, paştê xo yê barkerde û lewê xo yê girdan vera eşkeno çolteran de zêde bicuyo. Di tewirê deveyan esto, ci ra yew deveyê Ereban o. Deveyê Ereban kamuzê înan yew heb o û yê tewirê bînan zî di heb o. Deve eşkeno weriştişê sandsanî de gijîkê xo bigîro.

 

Feydeyê şitê deveyî wina yî:

 

* Seba nêweşîya rîşa merdimwere, zerrî, velke û kezebe baş o.

 

* Seba xurtbîyayîşê esteyan, hêzkerdişê dirananê risipeyan, diganeyan û merdiman baş o.

 

* Birînanê tewir bi tewiran rê derman o.

 

* Boya merdiman hîra keno.