Melîke Aydin

 

ERZÎNGAN - Pawitoxa cuye Fusun Kayraye bale ant serê rewşa Lîcîkî ya ke ameybî piştiş û vat: “Lîcîk îmtîhanê aktîvîstê ekolojîye yo. Proseso ke qirkerdişê ekolojîye yê tewr pîl ame ciwîyayîş de ganî her kes tîya de bibayêne.”

 

Qezaya Lîcîkî ya Erzînganî de 13ê sibate de Madenê Zerdî yê Çoplerî yo ke Madenwanîyê Anagold û Çarlikî Kanûna 2010î ra nata tede berardişê zerdî kenî de hezaz pê ame. 9 karkerê ke binê herre de mendî ra malumat nîno girewtiş û derheqê hezazî de 9 kesî ameyî destbendkerdiş û lîsansê şîrketî ame betalkerdiş. Madeno ke 4 serrî verê cu kapasîteyê xo zêde kerd û eynî wextî de maden herêmê bajarê Sêwas, Meletî û Dêrsîmî de zî tesîr virazeno. Kişta înan de herême de awbendê Bagişaşî est o û nizdîyê Çemê Firatî yo. 

 

Verfeka Meclîsê Cinîyan a Yewîya Ekolojîye Fusun Kayraye da zanayîş ke qezaya ke Lîcîk de qewimîya vera şarê Lîcîkî ame cezakerdiş û vera nê de wezîrîya bajarwanî û dorme, selahîyetdarê merheleya corî yê şîrketî û îqtîdarî ra tu kesêk nêame muhakemekerdiş. Fusune vat ganî şarê Lîcîkî tena nêro verdayîş û vat: “Lîcîk îmtîhanê aktîvîstê ekolojîye yo. Mergê canî dest pêkerdî. Ganî aktîvîstê ekolojîye bi lezkî herême de analîzê herre, awe û hewayî bikerê." 

 

‘Lîcîk de bêvengîyêk pîl û şîn est o’ 

 

Fusune dîyar kerd ke Lîçîk raşteyê ciwîyayîşî ra vejîyayo û wina dewam kerd: “Tîya nêbîyo bajarê madenî sey maden bi xo yeno dîyîş. Tîya de kes kesî reyde qisey nêkeno. Ez şîya keyeyê şînî, şîya keyeyê karkeran. Semedo ke cenaze hema raşte de çin ê, merdim nêeşkeno vajo sereyê şima weş bo. Bêvengîyêk pîl est o.”

 

‘Lîcîk binê ablûqayî de yo’ 

 

Fusune ard ziwan ke Stenbol ra têgêrayîşê ked û ekolojîye ra kes ameyî û sînorê Sêwasî de ameyî vindarnayîş û wina dewam kerd: “Cayê ke manenê de eşkerayî yenê dayîş la no mird nêkeno. Serê Meletîye ra merdim eşkeno şêro Lîçîkî. La xeylê reyan ma danê vindarnayîş. Rojnamegerî, aktîvîstî û kesê bînî yenê vindarnayîş. Tena Îlîçî ra eşkenê dekewê tîya. Ez her tim ameya vindarnayîş û aciz bîya. Şarê Lîcîkî tena yo û lazimî pê est o ke ma kişta înan de bê. Ganî ma vajê ‘şima tena nîyê, no felaket tena şima nê, ma hemeyan eleqeder keno. Lazimîya şarî bi ma est a.” 

 

‘No îmtîhanê aktîvîstê ekolojîye yo’ 

 

Fusune dîyar kerd ke keyeyê 9 karkeran rewşe zanê û vat: “Raşte de cenaze çin a. Nêwazenê na rewşe qebûl bikerê û înkar est o. Hêvî estbî la o zî qedîya. Na rewşêka dejin a. Îlîç îmtîhanê aktîvîstê ekolojîye yo. Proseso ke qirkerdişê ekolojîye yê tewr pîl ame ciwîyayîş de ganî her kes tîya de bibayêne. Hemwelatij girewtişê madenî ra fikarin ê. Eke yew serrî bêro girewtiş 4 hezar û 200 kesî do se bikerê. Kesê ke ameyî tepiştiş zî Îlîçî ra yê. Tebîî selahîyetdarê şîrketan, wezîrî, îqtîdarê sîyasî berpirsîyarî nêgirewtî. Tîya de 7 kes ameyî tepiştiş la ê zî Îlîçî ra yê. Şarê Îlîçî ceza kenê. Bi lezkî testî ameyî kerdiş. Testê ke awe, hewa û herre ra kerdî de vatî ke lêşinî çin o.” 

 

‘Gandarî cuya xo kenê’ 

 

Fusune qiseykerdişê xo yê peyênan de vat ke ganî têgêrayîşê ekolojîye bi lezkî waştişan bikero û ganî bi lezkî analîzê awe, hewa û herre bêrê kerdiş û wina peynî kerd: “Ganî nimune ci ra bêro girewtiş û bêro ercnayîş. Do demêk nizdî de mergê gandaran dest pêbikero. Heta yê maseyan dest pêkerdo. Lîsansê şîrketî ame betalkerdiş. Madeno ke 4 serrî verê cu kapasîteyê xo zêde kerd û maden herêmê bajarê Sêwas, Meletî û Dêrsîmî de zî tesîr virazeno. La betalkerdişê lînansî mird nêkeno. Ganî maden bi temamî bêro girewtiş. Şîyayîşê Lîcîkî zî yeno astengkerdiş. No îmtîhanê aktîvîstê ekolojîye yo. Ganî ma nê felaketî bikerê rojeva xo.”