‘Cigêrayîşê zitî bi amancê şikitişê îradeyî yo’

  • 10:24 17 Çele 2024
  • NAROJANE
 
Pelşîn Çetînkaya
 
AMED - Endama Heyetê Rayîrber ê Şûbeyê ÎHDyî ya Amedî avûkate Esra Saçalkidire derheqê cigêrayîşê zitî yê keyeyê ke şinê pêvînayîş de qisey kerd û vat: “No caardiş vera ercê merdimîye de yo û vera hasîyetî de yo. No bi amancê şikitişê îradeyê muxalefê kurdî pê yeno. 
 
Rêznameyo ke rojnameyê fermî de ame weşanayîş de îfadeyê ‘cigêrayîşê zitî’ yê zîndanan Rêziknameyê Derheqê Înfazê Tedbîrê Asayî û Cezaye ya Rayîrberîyê Dezgehê Înfazê Cezaye ame vetiş. La vera nê de hema zî bi keyeyan yeno kerdiş. Wexto ke reaksîyon nîşanê nê raybazê îşkenceyî yeno kerdiş zî hem tepişte û hem zî merdimê tepişteyan rê ceza yena dayîş. Endama Heyetê Rayîrberîyê Şûbeyê ÎHDyî avûkate Esra Saçaklidire derheqê babete de qisey kerd.
 
‘Vera ercê merdimîye yo’ 
 
Esraye da zanayîş ke wexto ke heqê mahremîyetê şexsî, heqê merdimîye û huqûq, reaksîyonê komel û nizdîbîyayîşê alternatîf vere çiman de bêro girewtiş no caardişê cigêrayîşê zitî xeylê problemanê etîk û huqûqî rê rayîr akeno. Esraye wina vat: “Na rewşe vera haysiyet û erce merdimîye yo. Bi nê çîyî wazenê erce merdimîye bişikinê. Bi merdiman dej danê antiş û şenik fînenê.”
 
‘Vera qedexeyî hema zî pê yeno’ 
 
Esraye qiseykerdişê xo de wina vat: “Vera îfadeyê ‘cigêrayîşê zit’ ke rêzikname ra ameyo vetiş zî hema pê yeno. Caardişê cigêrayîşê zitî tesîrêk gird serê heqê merdî de keno û no mudaxaleyê hemverê nameyê merdiman o. No caardiş tesîrêk gird serê psîkolojîyê merdimi de zî keno. Kesê bi mudaxaleyê winasî reyde yenê rî bi rî xo binê stresî de hîs kenê. Dimayê mudaxaleyêke winasî problemê psîkolojîk vejîyenê raşte. Xirabîyayîşê stresî yê travmatîk vejîyeno raşte û no problemê cidîyan rê rayîr akeno. Netîceyê nê de dermankerdiş zî lazim keno.”
 
‘Têkoşînê huqûqî yeno dayîş’ 
 
Esraye dîyar kerd ke seba peynîbîyayîşê cigêrayîşê zitî ganî bi lezkî huqûqnasî têkoşînê huqûqî bidê û wina peynî kerd: “Seba ke no caardiş peynî bibo ganî têkoşînê huqûqî bêro zêdekerdiş û paştîdayîş bêro dayîş. Beno ke caardişê huqûqî û tedbîrê vernîgirewtişî bêrê kerdiş.”