Pelşîn Çetînkaya

 

AMED - Cinîyê Amedî dîyar kerdî ke qeyûmê ke hetê dewlete ra tayînê şaredarîyanê ke hetê şarî ra bi îradeyê xo dest fînabî ameyî kerdiş, dezgeh û komeleyê cinîyan ê bajarî girewtî û dîyar kerdî ke nê qeyûmî cinîyan rê raşte nêverda. 

 

19ê Tebaxa 2019î de hukmat dest bi tayînkerdişê qeyûman ê seba şaredarîyan ke weçînayîşê herêmî yê 31ê Adara 2019î de bi îradeyê xo şar bi dest fînabî, kerd. Hema vaje heme şaredarîyê ke qeyûm tayînê înan ameyî kerdiş, dezgehê cinîyan, daîreyê cinîyan û mudirîyetê cinîyan, dezgehê kultur û ciwanan ameyî girewtiş. Netîceyê tengkerdişê raşteyê cinîyan de problemê cinîyan bajar de zêde bî. Sewbîna raşteyê komelkî zî cinîyan rê ameyî girewtiş û cinî keyeyan de ameyî hepskerdiş. 

 

Cinîyê Amedî dîyar kerdî ke dimayê tayînkerdişê qeyûman problemê cinîyan cayê ke tede ciwîyenê de zêde bî û serê çareserkerdişê nê probleman de qisey kerdî.

 

'Ganî karêk cinîyan ê daîmî bibo’ 

 

Aynur Aktara ke qezaya Bismilî de manena dîyar kerd ke cinî û tutî mexdûr ê û vat ke cinî Bismil de seba xebate eşkenê şêrê çinitişê peme û eşêfe. Aynure dîyar kerd ke tutî zî na rewşe vera mexdûr bîyî û wina vat: “Karê peme û eşêfî karêk daîmî û asayî yo. Coka ra cinî nêeşkenê bi tutanê xo reyde wext derbaz bikerê û wayîrê înan bivejê. Goreyê mi eke qeza de cayêk sey kooperatîf bêrê akerdiş û cinî kooperatîfan de bixebetî do başêr bibo. Bi no hawa cinîyê kedkar do nêeşkî tutanê xo reyde zî wext derbaz bikerê.” 

 

'Dewlete bingehê şîdetî awan kena’ 

 

Aynure ard ziwan ke tayînkerdişê qeyûman ra ver rewşa bajarî xeylê cîya bî û wina vat: “Wexto ke şaredarî destê ma de bî merkezê cinîyan estbî. Wexto ke cinîyan rê problem ameyêne vetiş, cinî ameyêne merkezê cinîyan. Bado ke qeyûm ame tayînkerdiş merkezê cinîyan ameyî girewtiş û cayê ke cinî muracat bikerê nêmendî. Coka ra tewr zêde cinî tayînkerdişê qeyûman ra tesîr bîyî.” Aynure dîyar kerd ke cinîyê ke şîdet bi înan yeno kerdiş, tena şinê cayê eleqedar, coka ra tu kesêk bi şîdeto ke înan yeno kerdiş ra hayîdar nêbeno û vat: “La wexto ke dezgeh û merkezê ma estbî, her kes zanayêne ke cinîyan rê şîdet yeno kerdiş. Dimayê tayînkerdişê qeyûman ê şaredarîyan, bajarê ma de şîdet zêde bî. Nê qewimîyayîşê şîdetî bingehê xo polîtîkayê dewlete ra gênê û dewlete bingehê şîdetî awan kena.” 

 

'Cinî mecbûrê karê rojane yenê kerdiş’ 

 

Emîne Caynake dîyar kerd ke cinî Amed de krîzê ekonomîye yê giran ciwîyenê û dîyar kerd ke cinî hetê îdareyê xo û keyeyê xo de wayîrê problemê girdî yê. Emîneye da zanayîş ke zafaneyê nê probleman bi taybetî Kurdistan de yenê ciwîyayîş û dîyar kerd ke cinîyan rê xeylê reyan hêriş û teda yenê kerdiş. Emîneye vat ke cayê ke cinî bi hawayêkê sîstematîk tede bixebetîyê çin o û roja bîn karêk bîn de xebetîyenê. Cinî bi xebeta rojane cehd kenê ke îdareyê xo bikerê. Cinî tena eşkenê hamnan bixebetî. Ê hewl danî bi no hawa biciwîyî, la eke sîstemêk cîya yê xebate bibayêne do rewşe cîya bibayêne.” 

 

Emîneye ard ziwan ke dewlete binê nameyê dînî de îstîsmar kena û vat ke îqtîdar bi rayîrê cinîyan cehd keno ke bîyayîşê xo dewam bikero. Emîneye dîyar kerd ke cayo ke tede ciwîyenê de fuhuş zêde beno û da zanayîş ke no hetê hêzê dewlete ra bi zanayîş yeno kerdiş.

 

'Cinî azad nîyê' 

 

Muazzez Korhane zî ard ziwan ke ganî cinî her raşte de azad biba û dîyar kerd ke cayo ke bi hawayêkê azad cinî bieşkî xo tede îfade bikerê çin o. Muazzeze dîyar kerd ke cinî rê şîdet yeno kerdiş û cinî yena qetilkerdiş. Muazzeze tewr peynî vat ke ganî bi lezkî qirkerdişê cinîyan û şîdet bêro vindarnayîş.