Nazlican Nûjîn Yildiz

 

 ÎZMÎR - Psîkologa Klînîkî Alev Dumanogluye derheqê şîdetê psîkolojîk ê ke camêrd bi cinîyan keno de qisey kerd û dîyar kerd ke tesîrê rolê cînsîyetê komelî hetê babeta hayîdarnêbîyayîşê şîdetê psîkolojîk de xeylê bi tesîr o. 

 

Têkoşînê cinîyan ê vera tewirê şîdetî dewam keno. Kişta şîdetê fîzîkî, ekonomî, dewlete û komelî de şîdetê psîkolojîk zî zaf zêde bîyo. 25ê Teşrîna Peyêne Roja Têkoşînê Vera Şîdetê Serê Cinîye ya Mîyanneteweyî rê demêk kilm mend û derheqê babeta şîdetê psîkolojîk de Psîkologa Kîlînîkî Alev Dumanogluye JINNEWSî rê qisey kerd. 

 

'Camêrd nê heskerdişê cinîye xirab şuxilneno’ 

 

Aleve qalê tewirê şîdetê psîkolojîk ê camêrdî ke bi cinîyan keno de qisey kerd û da zanayîş ke perwerdeyîyê keyeyî de şeklê şîdetê psîkolojîk ê camêrdî ê serê tutan û şeklê şîdetê psîkolojîk ê camêrdan ê serê cinîyan manenê yewbînan û vat: “Yew şuxilnayîşê hêzê bedenî yo. Ma sey ‘şîdet, şuxilnayîşê hêzî’ îfade kenê la mîyanê şarî de kuyayîş o. Ê bîn zî şuxilnayîşê hêzê hîssî yo. Cinî bi temamî wazenê bêrê heskerdiş, hes bikerê û azad bibê. Camêrd nê heskerdişê cinîye xirab şuxilneno û astengî, teda, cînsîyet û ekonomîye şuxilneno. Hêzê şuxilnayîşê ekonomîye esto. Eke cinî nêxebeta, pere sero ra, cuya înan sero ra teda û astengî yenê kerdiş. Bi hawayêkê cînsî bo bi taybetî zewac bibo, xo de heq vînenê. Ma eşkenê nînan vajê.”

 

 ‘Cinî roja ke yena dinya binê serdestîye de ya’ 

 

Aleve dewamê qiseykerdişê xo de bale ant serê xebatê xo yê taxan ke rayîr ra benê û wina dewam kerd: “Xebatê ke taxan de yenê rayîr ra berdiş de ma nê çîyî vînenê; cinî roja ke yena dinya pî, dewlete, her tewirê serdestîyê camêrdî reyde raştê caardişan yena û coka ra zî ‘cinîtî no yo, cinî na cuye ciwîyena’ qebul kena. Cinî êdî bawer kenê ke tercîhêk înan ê têkilîya cînsî çin a. Esasê xo de zanê la semedê rolê ke ameyî fezkerdiş wina vînenê.” 

 

 Qelsîya dezgehanê îstîmlakî 

 

Aleve ard ziwan ke merdim tedaya serê xo ferq keno, la no tena mird nêkeno û wina dewam kerd: “Ma vajê cinîyêke teda vînena û şina stargeh. La stargeh de di aşmî, 6 aşmî manena. Dima ra bê paştîdayîşê ekonomîye vejenê teber. Hele hele ke tutî bibê do senî payanê xo ser de vinderê. Ez bi temamî nizdîbîyayîşê cinîyan sey qebulkerdişî vînena. Bêveng manenê û îdare kenê. Çîyo ke ez vînena no yo. Derheqê şîdetê psîkolojîk de wayîrê fehmbîyayîşî mird nêkeno. Çîyo esas ganî nizdîbîyayîş bêro bedilnayîş.”

 

 'Cezakerdişê kerdoxan tena mird nêkeno’ 

 

Aleve bale ant serê muhîmîya averberdişê dezgehê xizmetê îstîmlakî û wina peynî ard: “Seba cinîyê ke rewşa înan a ekonomîye xirab a ganî paştîdayîşê kreşan, paştîdayîşê avûkat, psîkolojîkî bêrê dayîş. Ganî xizmetê winasî zêde bibê. 25ê Teşrîna Peyêne nizdî bena. Na roje seba têgêrayîşê femînîstî roja muhîm a. Seserra ke ma tedeyî de raştî zî ez hende şîdetî fehm nêkena. Goreyê mi no girêdayeyê têkilîyê hêzan o. Cezakerdişê kerdoxan mird nêkeno. Ganî derheqê na babete de xebatê fehmkerdişê komelî û perwerde bêrê dayîş.”