ÊLIH - Xebatkara Merkezê Kulturê Bahare Çîçek Çelîke dîyar kerd ka Kurdistan de vera polîtîkayê asîmîlasyonî de ganî alternatîf bêro awankerdiş û wina ard ziwan: “Seba ciwîyayîşê kultur û ziwanê xo ganî ma her raşteyî de xebatan rayîr ra berê.”

 

Îqtîdar semedo ke modelê komelêk yew tîp awan bikero sere bi her tewirê raybazan dano û bi taybetî zî asîmîlasyonê kulturî pê ano. Îqtîdar bi ‘festîvalê kulturî’ xebatê asîmîlasyonî dano rayîr ra berdiş. Vera înan de şarê kurdî têkoşînê xo dewam keno. Xebatkara Merkezê Kulturê Bahare ya Êlihî Çîçek Çelîke amacê asîmîlasyon û xoverdayîşê vera nê ercnaye. 

 

Çîçeke da zanayîş ke temamê tarîxî de hemverê kurdan de qirkerdişê kultur û asîmîlasyonî pê ameyo wina vat: “Nê hêrişan ra yew zî hêrişê hemverê raşteyê kultur û ziwanî de pê ameyo. Ma cehd kenê ke raşteyê kulturî de têkoşîn bikerê û kede bidê. Amancê ma no yo ke ma vera fehmê îqtîdarî de alternatîf awan bikerê.” 

 

Pratîkê îqtîdarî 

 

Çîçeke sewbîna ard ziwan ke îqtîdar esasê xo de menfîetanê xo de xebatan rayîr ra beno û babeta asîmîlasyonî de pratîkê di rî rayîr ra beno û vat: “Hetêk de îqtîdar bi destê xo TRT 6î akerd. Qaşo uca de kurdî qisey kenê û ziwanê ma danê vilakerdiş. Ewnîyayîşê ‘ma kişta kurdan de yê’ awan keno. La bi amancê asîmîlekerdişê kurdan, girewtişê rayê kurdan no kanal ameyo akerdiş. Xeylê embazê ma yê kaybazê tîyatroyî yê kurdî û deyîrbazê kurdî nika tepişte yê.”

 

 ‘Bi qeyûman xebatê kulturî hedef girewtî’ 

 

Çîçeke dîyar kerd ke îqtîdar bi tayînkerdişê qeyûman reyde hêrişê nasnameyê şarê kurdî kerdo û wina dewam kerd: “Sebebê tayînkerdişê qeyûman qirkerdişê kulturî bî. Tayînkerdişê qeyûman ra ver xeylê bernameyê kulturî ameyêne viraştiş. Komel tewrê bernameyanê ma bîyêne. La bi qeyûman xebatê kulturî ameyî girewtiş. Kurdkî ame qedexekerdiş. Wexto ke kesêk ziwanê xo bizano eşkeno dinyaya xo awan bikero. Wexto ke kesêk tarîxê xo bizano eşkeno rayîr bido cuya xo. Demêk nizdî de seserrîya komare ya awankerdişî ame pîrozkerdiş. Zafane kurdî nê çîyî pîroz kerd. Sebebê nê zî qirkerdişê kulturî û asîmîlasyon o.”

 

 ‘Tehemulê îqtîdar kurdan rê çin o’ 

 

Çîçeke da zanayîş ke tehemulê îqtîdarî kurdan rê çin o û wina vat: “Kînê vera ziwanî bi fînayîşê tabelayê kurdî xo mojna û da teber. Binê vîrê înan de çîyê cîya estê. Tena tabelayê kurdî înan aciz nêkeno. Tehemulê înan vera şarê kurdî çin o.”

 

 ‘Gani alternatîf bêro awankerdiş’ 

 

Çîçeke qiseykerdişê xo yê peyênan de vat: “Ciwanî xeylê polîtîkayê asîmîlasyonî ra tesîr benê. Vera nê caardişan de ganî alternatîf bêro awankerdiş. Ganî ma kanalê xo awan bikerê û dezgehê xo zêde bikerê. Ma rayîr nêdê ver bi ciwanan, nê ciwanî do şêrê rayîrê îqtîdarî. Dadî û pî tîya de wayîrê rolêk muhîm ê. Ganî tutî ziwanê xo bimusê. Çinîkerdişê kultur û ziwanî çinîkerdişê komelî yo. Ganî kurdî wayîrê ziwan û kulturê xo bivejê.”