Habîbe Eren

 

MEREŞ - Hemwelatijê taxa Ordekdedeyî bale antî serê cîyayeyê ke hemverê elewîyan de yeno kerdiş û vatî: “Dewlete awe nêda mexdûrê erdlerzî yê elewî." Rukan Koklere zî dewa Çîglîye ra bale ant serê weçînayîşê herêmî û wina qisey kerd: "Beno ke çend çîyan bikerê la êdî bawerîya ma bi înan nêmenda.”

 

Serê erdlerzê 6ê Sibate ke merkezê înan qezaya Bazarcixî ya Mereşî bî ra 9 aşme derbaz bî. Heta nika problemê mexduranê erdlerzî nêameyo çareserkerdiş. Bazarcixo ke merkezê erdlerzan bî de bi hezaran kes binê xirban de mendî û nîmeyê qezaya zî rijîya. Dimayê erdlerzî xeylê kes zî qezaye ra koçber bî û nika hûmarêka kêm şarî qezaye de menda. Heto bîn de dewê qezaye de zî eynî mexdurîyet esto û bi taybetî dewê elewîyan de zêde yo. Cîyakarîya hemverê elewîyan hema zî herême de dewam kena. 

 

Taxa Ordekdede, taxa ke tewr zêde rijîyabî ya. Taxe de 38 kesî dinyaya xo bedilnayî û taxa ke 167 keyeyan ra pê ameyêne de rijîya, tena 12 awanî mendî. Bi taybetî na taxe de tewr zêde kesê emir pîlî ciwîyenê û kesê ke mendî zî konteyniran de ciwîyenê. Nika taxe de 100 kes ciwîyenê. 350 awanîyê dewa Çagliyencerikî ya Mereşî ameyî viraştiş û ameyî teslîmkerdiş, la heta nika selahîyetdarêk verê xo nêdayo dewa elewîyan.

 

'Ez mîyanê tersî de ciwîyena’ 

 

Hemwelatija taxe Hayat Delîbaltaye erdlerzî ra ver neqlê gurcike bîya û mêrdeyê aye zî nêweşê şekirî yo û zerrîya xo ra zî nêweş a. Hayate da zanayîş ke lajê aye krîzê zerrî vera dinyaya xo bedilna û nika bi ters şina awanîya xo û wina vat: “Konteynirêk nêdayî ma. Mi rê vatî ‘Keyeyê şima nêxerepîyayo’. Ma se bikerê zî ganî ma bimirê. Şertê ke ez tede ciwîyena vera psîkolojîyê mi xeripîyayo.”

 

'Ma 3 aşman bê awe mendî' 

 

 

Hayate dîyar kerd ke heta nika tu hetkarîyêk nêresayo înan rê û wina vat: “Dikanêk ma estbî. Erdlerz de rijîya. Ma ameyî vîrîkerdiş. Awêke nêdayî ma. Ma 3 aşman bê awe mendî. Ez bi mergî reyde têkoşîn kena. Ganî merdim mîyanê keyeyî de bimiro? Wa konteynirêk bidê ma. Semedo ke ez gurcikan ra nêweş a ganî ez enfeksîyon nêgêra. La şertê winasî de mumkun nîyo. Seba kontrolê weşîye ez tîya ra şina Edene. No çî zî semedê mi xeylê zehmet o." 

 

Problemê dewa Çîglî dewam kenê 

 

Hemwelatijê dewa Çîglî ya qezaya Dulkadîrgolu ya Mereşî hema zî konteyniran de ciwîyenê û rewşa înan xirabêr a. Cayê sereşitişî û tuwalet eynî ca de yo. Hemwelatijê ke konteyniran de ciwîyenê xo rê kolektîf awan kerdî û pîya cehd kenê ke biciwîyê. Hemwelatijê dewe pîya werd virazenê û wenê la hema zî problemê starbîyayîşî ciwîyenê.

 

'Ma xeylê reyan venga AFADî kerd' 

 

 

Rukan Kokere dewe de kuaforî kena û dimayê erdlerzî ters vera nêeşkaya dikanê xo akera. Bi hetkarîya hemwelatijanê dewe konteynirêk açarnaya dikanê koaforî. Peynîya hewteyî de yena tîya de xebetîyena û bê tîya îdareyê xo kena. Rukene qiseykerdişê xo de wina bale ant serê paştîdayîşî: “Çi hetkarî ame zî merdimanê ma ra ame. Xeylê reyan vatişê ma ameyî birnayîş la ez reyna vana ke ma dewlete ra hetkarîyêk nêgirewt. Dimayê erdlerzî ma bi desan reyan venga AFADî kerd la vernîya ma tadayî cayêk bîn. Ma îna rê vat awa şimitişî çin a, ma rê vatî ‘Şima cayê ke ciwîyenê de vewre bihelnê bişimnê, ma nêeşkenê awe bîyarê’. Çend roje tîya ra verî varan vara û konteynirê ma binê awe de mend. Cuya pîya xo reyde zehmetîyan zî ana”

 

'Ma musayî zuranê înan...’ 

 

Rukane qiseykerdişê xo de eşkera kerd ke weçînayîşê 14ê Gulane de kesê ke qet nêameyî herêma erdlerzî bi wesayîtanê xo yê luksan ameyî û raye hemwelatijan ra waştî û wina dewam kerd: “Ma rayîr nêda ke nê kesî bêrê ma reyde qisey bikerê. Vernîya ma de weçînayîşê herêmî esto û seba xapênayîşî beno ke çend çîyan bikerê la raştîya xo de wayîrê ma nêvejîyenê. Ma musayî zuranê înan û bawerîya ma bi înan nîna.”

 

'Cuye seba cinîyan hîna zehmet a' 

 

 

Fatma Kokere zî konteyner de cuya dewam kena û wina vat: “Ma timî mîyanê tersî de ciwîyenê. Kontrolê weşîye nîno kerdiş. Cuya tîya seba cinîyan hîna zehmetin a. Ma nêeşkenê bi asanî sereyê xo bişuyê. Ma heme mîyanê yewbînan de ciwîyenê. Çîyê ma yê mitbaxî teber de yê û ma zî teber ra teber de mîyanê nê çîyan de ciwîyenê. Ma venga hetkarîye kenê la kesêk êdî hetkarîye nêkeno.”

 

'Sibaroja ma dîyar nîya' 

 

Bese Parlaksoye zî 8 aşmî yo konteyner de ciwîyena û êdî bêrîya keyeyê xo yê pakî kerda û wina hîsanê xo ard ziwan: “Ma her tewir probleman ciwîyenê. Çîyêk ma çin o û ma konteynir de ciwîyenê. Sibaroja ma dîyar nîya. Nika vernîya ma de zimistan esto û do zehmetin derbaz bibo. Selahîyetdarî yenê tîya qisey kenê û dima ra şinê.”

 

'Tena xêrwaştoxan hetkarîya ma kerd’ 

 

 

Ayşe Ulusoye zî gerreyê xo ard ziwan û vat: “Qey nînê hetkarî nêkenê. Gelo gunayê ma çi yo? Dewlete tîya de çîyêk nêkerde. Tena xêrwaştoxan hetkarîya ma kerd. Dewlete vat ma do hetkarîye bikerê la nêkerd. Nika zimistan yeno, ma do senî rakewê û biciwîyê. Ma nêeşkenê îdareyê xo bikerê. Ma bi 2 hezar TLyî cehd kenê ke biciwîyê. Ez do bi nê pereyî gelo çi bigîra? Kesêk heta nika quruşêk nêerşawit ma rê.”

 

'Ma do rewşa xo kamî rê vajê’ 

 

Elîf Çalişe bi kênaya xo ya astengdare reyde bi zehmetî erdlerzî ra xelisîyaya û wina qala zehmetîyanê xo kerd: “Roja mi bi bermayîşî derbaz bena. Ez nêzana do heta key wina derbaz bibo. Ma do se bikerê, seba ma hema zî bobelat nêqedîyayo. Tîya de rewşa ma baş nîya. La ma rewşa xo kamî rê vajê?”