Rabîa Onver

 

COLEMÊRG - Pinar Şen Zengîne ya ÎHDyî derheqê dewaya kerdoxê Esra Y.ye ke Şemzînan de destdergê bi aye ameybî kerdiş û întîxar kerdbî de qisey kerd û bale ant serê nizdîbîyayîşê muhakemeye yê hemverê kerdoxî. Pinare da zanayîş ke sîstemêk bêhuqûqî esto û sîstemêk ke huqûqê tirke pê nîno de ciwîyenê.  

 

27ê Gulana 2016î de dewa qezaya Şemzînanî ya Colemêrgî de 3 kesê bi nameyê Veysî, Zahir û Nîhat Yilmazî destdergê bi Esra Y.ya 11 serrî kerdbî. Çarçeweya prosesê huqûqî ya ke tute merdimanê xo rê qala qewimîyayîşî kerd de 3 kerdoxî ameyî tepiştiş, dewa Mehkemaya Cezaya Girane ya Geverî de ame dîyîş. Seba 3 kerdoxan sucê ‘îstîsmarê cînsî’ û ‘bêparverdayîşê azadîye’ ra her yew kesî rê 42 serrî cezaya zîndanî ameye dayîş. 

 

Badê îtîrazê hêrişkaran ê Mehkemaya Îstînafî ya Herême, ceza ameye betalkerdiş û seba hêrişkaran qerarê muhakemekerdişo newe ame dayîş. La 8 aşmî ra tepîya nê kesî bi bi bahaneyê ‘çinîbîyayîşê delîlan’ serbest ameyî verdayîş. Bado ke kerdoxî ameyî tehlîyekerdiş 11 roje ra dima Esraye ancîya verê xokiştişî. Serbestverdayîşê nê kesan bî sebebê xokiştişê Esraye. 9ine roniştişê dewaye 17ê Temmuze de Mehkemaya Cezaya Girane ya Geverî de ame dîyîş. Roniştiş de heyetê mehkema bi bahaneyê tewrbîyayîşê hêrişkaran ê roniştişan waştişê tepiştişî red kerdbî. Îdarekara Komeleya Heqanê Merdiman (ÎHD) a Colemêrgî Sosyologe Pinar Şen Zengîne derheqê babete de qisey kerd. 

 

Ganî çapemenî xeberan de hetê ziwanî de baldar biba 

 

Pinare da zanayîş ke ganî heme xeberê çapemenîye de seba ziwano ke yeno şuxulnayîş baldarî bibo û vat: “Kurdistan de hedîseyê îstîsmar û tecawuzî bi tedaya komelî yenê nimitiş. Destdergî û tacîz nînê qiseykerdiş. Ganî çapemenî xeberanê xo de baldar têbigêra. Ganî babeta caardişê polîtîkaya cezaye de nimune bimojna.” 

 

Nizdîbîyayîşê muhakemeyî 

 

Pinare bale ant serê nizdîbîyayîşê muhakemeyî û wina vat: “Polîtîkaya bêcezaverdayîşî vera kerdoxî serbest yenê verdayîş. Nê semedî ra hedîseyê tacîz û destdergîye mîyanê komelî de yenê normalkerdiş. Heme hedîseyê îstîsmarî ke yenê ciwîyayîş de muhakeme nê heqî xo de vîneno. Semedo ke tecawuzkar nînê cezakerdiş, suco ke kenê reyna kenê.”

 

 ‘Huqûq pê nîno’ 

 

Pinare derheqê dewaya ke hîrê kerdoxê tecawuzî yê Esra Y.ye ci ra yenê muhakemekerdiş û bi kontrolê edlî serbest ameyî verdayîş de wina vat: “Esra hema 11 serrî bî û raştê tecawuzî ameye. Dima ra zî întîxar aye rê ame ferzkerdiş. Vera nê çîyî de kerdoxî bi asanî serbest ameyî verdayîş. Kerdoxî semedo ke zanê polîtîkaya bêcezaverdayîşî esta bi asanî têgêrenê. Kurdistan de hedîseyê winasî ke ameyî ciwîyayîş de tu kerdoxêk nêame muhakemekerdiş û cezakerdiş. Tirkîya de sîstemê huqûqî pê nîno.”