Zeynep Durgut - Şehrîban Aslan

 

AMED - DBÇHMî tewr peyîn raporê xo yê derheqê îhlalkerdişê heqê domanan ê eşkera kerd. Temsîlkara Sereka Baroya Amedî avûkat Gazal Bayram Kolumane ke derheqê raporî de ercnayîş kerde, dîyar kerde ke tena prosesê karantînayî de 50 domanî Amed de bi hêrişê cinsî dir rî bi rî ameyî. Coka seba nê dayeyê raporî de kêm manenê.

 

Merkezê Heqê Domanan ê Baroyê Amedî (DBÇHM) tewr peyîn dayeyê 5 serran ê cigêrayîşêko avûkatêka/o seba mexdurê domananê ke bi hêrişê cinsî dir rî bi rî ameyê pare kerd. Goreyê raporî serra 2016 de 71, serra 2017, 130, serra 2018 de 142 û serra 2019 de zî 50 domanî bi hêrişê cinsî dir rî bi rî mendê. La madeya tewr balkêş raporî de a bî ke tena 4 mengî yê destpêkê serra 2020 de 179 domanî bi hêrişê cinsî dir rî bi rî mendê. Derheqê babete de Temsîlkara Sereka Baroya Amedî Gazal Bayram Kolumane qisey kerde.

 

‘Domanî bi xeylêk problemê psîkolojîkî dir rî bi rî yê’

 

Gazale arde ziwan ke nê prosesî de tersêko cîya bi domanan dir peyda bi û wina qisey kerde: “Eşkerayo ke no proses vera domanan de seba asayîşê domanan tersêko. Domanî nê prosesî de bi xeylêk problemê psîkolojîk dirnrî bi rî mendî. Sey nimûne; bî şahidê şîdetê cinsî û cîyakerdişê vera domanan. Domanê ke keye de ameyî verdayîş, bi şîdetê fîzîkî dir rî bi rî mendî.”

 

“Dayeyê ke rapor de yê kêm manenê’

 

Gazale dîyar kerde ke alozîyo bîyaye serê domanan de do negatîfî ser o tesîr bikero û vat: “Ez na bawerîya de ya ke dayeyê ke raporî de yenê dayene, dayeyê rastîn nîyê. Coka xeylêk hêrişê vera domanan hukmî de nêameyê neqlkerdene. Xeylêk domanî vera merdimanê xo hêrişê cinsî dir rî bi rî manenê û nê hedîseyî eşkera nêbenê. Ganî nê çî pêro bêrê cigêrayîş. Xeylêk merkezê vengdayîşê beşê lezabezî semedê domanan 24 saetan çalak ê? Ma domanî nê gerrekerdişan zanê? Ganî keyeyî neql bikerê. Reyna, hewceyo ke domanê serê medyaya komelî zî bi hêrişê cinsî dir yenê rî bi rî ganî bêrê eşkerakerdene. Pî û dayîkî eşkenê xebitnayîşê domanan ê înternetî ra baldar bê û înan bipawê. Coka ez vana dayeyê ke rapor de yê kêm mendê.”

 

‘Veradayişê kiştoxan do zirarêko cidî bido cinî û domanan’

 

Gazale dewamê qalîkerdişê xo de bale ante serê qanûnê înfazî û wina va: “Kerdoxê kiştişê bi guman, kesê ke sucê hêrişê cinsî kerdî nê qanûnî ra feyde girewtî. Hepsîyê sîyasî na pakete ra feyde nêgirewtî. Labelê sucdarê seke sucê tehdîd, şantaj û  birîndar kerdî, bi verdayene înan do tehlukeyêko pîl serê cuya cinî û domanan de virazno. Dîyaro ke ma do verê kiştoxan de eynî komelî de têbigeyrê. Eşkerayo ke do kesî teşwîqê sucî bêrê kerdene.”

 

‘Ganî materyalê verbîgirewtişê vera hêrişê cinsî bêrê vilakerdene’

 

Gazele dîyar kerde ke serdemê Covid-19 de goreyê 'Pêameyîşê Konseyê Ewropa yê Pawitişê Heqê Domanan ganî Pêameyîşê Stenbolî, Kongreya Neteweyê Yewbîyayê Heqê Domanan bikewê tevgerê ke domanan vera taciz û tecawuzî ra bipawê. Ganî materyalê vera hêrişê cinsî bêrê vilakerdene. Seba ke pî û dayîkî paştdayîş bidê domananê xo, hewceyo dayeyan rapor bikerê.”