Mêrdîn de roj bi roje lêşinîyê hewa zêde beno

  • 12:14 2 Sibate 2020
  • HEME XEBERİ
Medîne Mamedoglu
 
MÊRDÎN - Endama Tevgerê Ekolojîyê Mezopotamyayî Derya Aykoye da zaneyene ke lêşinîyê hewayî yê roj bi roje zêde beno. Zirar dano weşîye merdiman û ekolojî û vat, ocaxê qumî ra hewa tewr zêde lêşin beno.
 
Seranserê welatî de seba tesîrê cîya, hewa roj bi roj tewr lêşin beno. Bacayê fabrîkayan yê bê fîltre, sektorê înşatî yê roj bi roje pîl beno. Çinbîyayîşê wareyê keskî, sebebê tewr pîl yê hawayî yo. Yew bajarê ke tewr zêde lêşin beno Mêrdîn o. 10 serrê peyîn de seba sektorê înşatî, awanî yenê viraştene, hewayo pak ê bajar çinbîyo. Tevgerê Ekolojîyî yê Mezopotamyayî Derya Akyole ard ziwan ke, nê lêşînî bi taybet zimistanî xo danê teber û vat seba lêşinîyê zî  bajar de serrê peyînan nêweşî zêde bîyê.
 
‘Wexto ke yenê ronayene, netîceyê ci nînê munaqeşekerdene'
 
Deryaye arde ziwan ke merdim bi serran o parçeyêko xoza yo û vat: “Merdim û pêro ganeyê bîn, sewîyeya serûbinbîyayeyê krîzê ekolojîk de yê. Dewletê kapîtalîst  bi hêrsê pilbîyayîş û sermayeyî, kar û barê xo dewam kenê. Lêşinîyê hewayî eşkeno goreyî destkewtişê sermayî bêro munaqeşekerdene. Welat de bi taybet wextê projeyê înşaat, falîyetê awanîyê berz yenê kerdene, netîceyê ci yê xozayî nînê munaqeşekerdene. Wextê ma hetê herêmî de zî bifikrîyê, ma tesîr û nîşaneyê ci vînenê."
 
‘Nêweşxane pirr ê’
 
Deryaye derheqê babete de qiseykerdişê xo wina dewam kerde: "Welatîyê bajarî ser bi serre hewayêko lêşîn ancenê zerrîya xo. Mêrdîn de hûmara wesayîtan her ke şino zêde beno, pêwa ke lazimîyê awanîyan qîm keno zî, bi seyan wareyê înşaatî estê, ocaxê madenî estê, baceyê bê fîltre û her ca kerdê beton. Lêşinîya hewayî cu tehîd keno. Xeylêk nêweşî vejîyenê meydan. Beşê lezabeze yê nêweşxaneyan pirr ê, nêweşê ke problemê boydayene ciwîyenê. Bêguman no tesaduf nîyo.”
 
‘Ganî nê îhlalkerdene peynî bibê' 
 
Deryaye arde ziwan ke na rewşe bi çareserkerdene krîzê ekonomî eşkena peynî biba û vat: “Bi kêmkerdişê xebitnayîşê wesayîtan, bi xebitnayîşê fîltreyê seba baceyan û çimeyê enerjîya yena newekerdene û ramitişê daran, bêguman do proses û hîsgêrîyêk awan bikero. Labelê do vera şîrketê tekelî de sey vengêko qij bimano.”