‘Eke cinî bieşkê bibê kerdoxe eşkenê bivurnê’

  • 10:40 7 Tebaxe 2024
  • NAROJANE
 
DÊRSIM - Avûkate Gamze Yentûr, dîyar kerd ke hetkarîya cinîyan ê hemverê qirkerdişê cinî de rêxistinbîyayîşêk pîl est o û vat, "Cinî ancax wexto ke bibê kerdoxe eşkenê bivurnê."
 
Zêdebîyayîşê ziwanê şîdet û şerî ra welat de tewr zêde tesîr cuya cinîyan û tutan rê keno. Netîceyê nê ziwan û polîtîkaya ke şîdetê serê cuya cinî û tutan mojneno, Kurdistan û Tirkîya de tewr tay 191 cinî û 26 tutî ameyî qetilkerdiş, 96 cinî û 10 tutî zî bi şik dinyaya xo bedelnayî. Îdarekara Federasyonê Komeleyê Dêrsimî (DEDEF) Avûkate Gamze Yentûr, şîdet û metodê têkoşînî hemverê şîdetê serê cinîyan ercna.
 
'Şima xo asayîş nêvînenê'
 
Gamze bale ant problemanê cinîyanê Dêrsimî ser û vat: "Dimayê saetêke, wexto ke cayê herêmê leşkerî ci de yê, tarî benê, tersêk komelî virazêno. Komel vano leşkerî do çîyêk bito bikerê. Problemê Gulistan Doku nuqtaya peyîn na ya. Coka ganî çîyêk bêro kerdiş. Na rewşe metropolan de zî est a la Dêrsim de seba polîtîkayê şerî na rewşe tewr zêde est a. Şima xo asayîş nêvînenê.”
 
'Semedê caardişê qanûnan lazimî bi têkoşîn est o’
 
Gamze dewam de vat: "Do vurnayîşê komelî bibê. Merdim bi tenê cezayan nêvuryeno, la no rastîyêk o ke tesîrê ceza est o û eynî wextî de no sîyasetê bêcezakerdişî zî merdiman teşwîq keno. Rastîyêk Musa Orhanî est o. Eke merdimî sewîyeya dewlete de bê, eke şima personelê ey bê, sîyasetê bêcezakerdişî di qat beno. Coka ganî têkoşîn bêro kerdiş. Resnayîşê îqtîdarî bîyaye dîyar o. Qanûn xeylêk daye dano şima, la hîn metodê cezakerdişî nînê caardiş. Komelêk cimeatî zî seba caardişê qanûnan lazim o. Nê semedî ra çîyo ke ma ser de vinderê, cinî do se bikerê, senî bêrê têhet û ma do senî na polîtîkaya bêcezakerdişî peyser biancê."
 
'Lazimî bi rêxistinbîyayîşî est o'
 
Gamze tewr peyîn wina vat: “Vera formalîzmî, ganî ma senîn cinî sey kerdoxe bikerê mîyanê munaqeşeyan. Problemê sektorê rêxistinkerde no yo. Ma rêxistinkerdişê cinîyan de zehmetîyan ancenê. Semedo ke ma tersayî, la pêwa nê zî dînamîzmê cinî başêr o. Nê serrê peyînan de têgêrayîşê cinîyan Kurdistan û Tirkîya zî xeylêk xurt bî. Bi taybetî ma sey cinî meclîsê cinîyan awan kerd.  Wexto ke cinî bizewicîyê û tutanê xo wayîr vejîyê, cîyakerdişê ci komelî de zehmet beno. Game game mojnenê. Wa merdimî bêrê xo bi rêxistin bikerê. Cinî ancax eke bibo kerdoxe eşkena vurnayîş bikero. Hema nê rê lazim ê. Ganî rêxistin û sazgehî bi no hawa nê çî rê biewnê.”