Şuxilnayîşê ekolojîk ê awe ganî senî bo?

  • 09:52 20 Hezîrane 2024
  • NAROJANE
 
Pelşîn Çetinkaya
 
AMED - Ekolojîste Çîlem Aydin derheqê hûmara 5ine ê Kovara Cuya Ekolojîk ya bi temayê “Awe” de qisey kerd û vat, “Deşîfrekerdişê fehmê kapîtalîzmî û dewleta neteweyî ya ke her çî açarnena objeyêk bazirganî, muhîm o. Hemverê nê fehmî de xozaya  azad û komelê azad zî muhîm o. Cuyêke bi xoza reyde senî denge de bo hende baş o. Ma seba parekerdişê nê çî, merdimê derûdorê xo reyde esas girewt.”
 
Hûmara Kovara Cuya Ekolojîk ya 5ine bi babeta “Awe” vejîya. Na hûmara ke perspektîfê ekolojîya komelî ameya weşanayîş de, "Xespkerdiş û metakerdişê awe", "Îdarekarîya awe yê ekonomî, ekolojîk û demokratîk ganî senî bo?" vejîyayî vernî. 
 
Ekolojîste Çîlem Aydin derheqê hûmara 5ine ê Kovara Cuya Ekolojîk de ercnayîşêk kerd.
 
Çîleme da zanayîş ke înan na hûmare de babeta awe qal kerdê û wina vat: “Hûmara yewin ê kovare seba erdlerzî bêhîsgêrî nêbo, ma hûmara taybetî ya erdlerzî, wêranîyê ke hetê ramitişê meslegî ra ameyo kerdiş, krîzê ramitişî û xidayan da zanayîş. Hûmara hîrêne de, ma babeta ramitişî ya ekolojîk û werdî akerd. Hûmara çarinde de ma babeta enerjî bi pêro hetê xo ercna û metodê enerjiya ekolojîke ya demokratîke munaqeşe kerd. Na babete de xespkerdişê awe ame destgirewtiş. Bi taybetî Dîcle û Firatî û bi taybetî zî baskê Mezopotamyaye bale anceno serê desteserkerdişî û bazirganiyê awe. Sewbîna bale anceno serê prosesê qurbankerdişê awe yê seba polîtîkayêke kolonyal ê bi sebebê enerjî û 'asayîşî'."
 
'Awa ke dewlemendîya cuye ya, bîya amanc '
 
Çîleme, dîyar kerd ke ganî awe bi perspektîfê ekolojîk, demokratîk û sosyalîst bêra şuxilnayîş û vat: "Ma hewl danê helwestê hemverê girewtişê awe bi awbend, metre û lûleyan vejê vernî. Awa ke dewlemendîya cuye ya, bîya amanc. Ma hewl da ke ma bipersê ka no sermayeyo muhîm senî bîyo hacetêk seba qezencî. Wexto ke ma hewl da ke nê çîyan hişê wendekaran de vejê werte, ma vatişê rengîn yê dewlemendî yê serê tecrubeyê têkoşînî, rayîr û metodê têkoşînî zî ci de ca kerd.”
 
Xerîteya awbendan
 
Çîleme tewr peyîn dîyar kerd ke înan peynîya kovare de xerîteya awbendê pîlî û qijî yê serê çimeyê awe yê hewza Mezopotamyaye ameyê viraştiş ca kerdê û vat, "Wendekarî bi vînayîşê nê çî eşkenê dîyar bikerê ke awbendê herême ça de yê.”