Weşanxaneyê kurdî: Ganî vindertişêk ma yê polîtîk bibo

  • 11:28 27 Gulane 2024
  • NAROJANE
 
Oznur Deger
 
MÊRDÎN - Nuştox û weşanxaneyê ke beşdarê Yewin Festîvala Kitaban ê Mêrdînî bîyî, bale antî serê hêrişê serê kultur û edebîyatê kurdî. Edîtora Wêşanxaneyê Belkî Asya Genim wina vat: “Ziwan û weşan wezîfeyêk komelî yo. No semed ra zî averşîyayîşê komelî tesîr serê huner û edebîyatî zî keno. Ma  kesê ke xebatê kultur, ziwan û edebîyat kenê, ganî wayîrê vindertişêk polîtîk bê zî.”
 
Bi serkêşîya Platformê Kede û Demokrasîyî yê Mêrdînî û Baroyê Mêrdînî mabêne 17-19ê Gulane de Yewin Festîvala Kitaban ê Mêrdînî organîze bî. Festîvala ke Baroyê Mêrdînî wayîrîye kerd, 24 weşanxaneyê kurdî û 62 nuştoxê kurdî beşdar bîyî. Festîvala ke hîrê rojan dewam kerd, hetê şarî ra eleqeyêk pîl dî. Weşanxane û nuştoxê ke tewrê festîvale bîyî, festîvale ercnayî û bale antî tedayê kurdî ser.
 
‘Ganî festîvale pêro bajaran de bêro organîzekerdiş’
 
Nuştoxe Fatêxan Taşli Tunç seba pêro kesê ke keda înan festîvale de derbaz bîya sipasîyê xo kerd û vat, eleqeyêk pîl festîvale rê ameyo mojnayîş. Fatêxane wina dewam kerd: “Hêvîya ma oyo ke festîvale tenê bi Mêrdîn sînor nêmano û pêro bajarê kurdan de vila biba. Eleqeyêk zaf pîl estbî. Heto tewr weş ê festîvale o bî ke ca dîyabî pêro weşanxaneyê kurdî . No seba ma serkewtişêk pîl o.”
 
‘No paştdayîş do edebîyat û ziwanê kurdkî hîn zêde aver bero’
 
Nuştoxe Roza Metîna zî bale ant ziwan û edebîyatî ser û vat: “Seba ma têhetameyîşî yê nuştoxanê kurdan û seba kitabê kurdkî resenê verê destê wendoxan, xeylêk muhîm o. Seba nê na rojêke zaf taybet a. Mêrdîn de têhetameyîşê şarî yê weşanxaneyê kurdî û nuştoxan, hetê paştdayîşî û tifaqê mabêne nuştox û weşanxaneyê kurdî de nimûneyêk muhîm o. No paştdayîş mabêne kurdan de do zêdeyêr ziwan û edebîyatê kurdî aver bero. Bi na wesîla ma wazenê ziwan û edebîyatê kurdî hîna zêdeyêr laver şêro.”
 
‘Festîvale seba dewaya Kobanê zî cewab a’
 
Rozaye dewam de wina vat: “Tirkîya de do 20 hezar mamosteyî bêrê tayînkerdiş la nînan ra 6 hebî yê kurmanckî û 4 zî zazakî yê. Bi temamî do 10 mamosteyê kurdkî bibê. No zî nîjadperestîya hemverê kurdan mojneno ra. Verê zî hetê walîtî ra fuar pê amebî. La tenê cayî dayî weşanê tirkî. Hêrişê hemverê ziwan û edebîyatê kurdî eynî wextî de hemverê nasnameyê kurdî yo. Dewaya Kobanê de ceza nuştoxan rê zî amebî birnayîş. Ancî cewabêke hemverê cezayê sîyasetmedarê ke dewaya Kobanê ameyo birnayîş o. Ma venga wayîrvejîyayîşê ziwan, edebîyat û kulturê kurdan kenê. Encax bi no hawayî ma eşkenê hewldayîşî veng vejê.”
 
'No festîval seba bajarê Kurdistanî eşkeno bibo nimûne'
 
Edîtora Wêşanxaneyê Belkî Asya Genîm kêyfweşîya xo ya seba beşdarbîyayîşê festîvale ard ziwan û vat: “Tewrbîyayîş û nêzdîbîyayîşê hemverê festîvale xeylêk pozîtîf bî. Bi ziwanê xo wendiş û nuştiş xeylêk muhîm o.  Coka zî ganî xebatê ziwanî zêde bibê. Na festîvale seba pêro bajarê Kurdistanî eşkena biba nimûne. Xeylêk festîval û fuarê kitaban yenê kerdiş la manaya na festîvale pêro weşanxaneyê kurdî bî. Coka ma Baroyê Mêrdînî ke wayîrîye nê çî kerd, sipasîyê xo kenê.”
 
‘Ganî vindertişê ma yê polîtîk bibo’
 
Asya, bale ant cezayê ke Dewaya Kobanê de ameyê birnayîş ser û wina vat: “Sîyasetmedar û sîyasetê kurdî rê nêheqîyêk pîl yeno kerdiş. No qerarêk huqûqî nîyo. Ma weşanxaneyê kurdî nê qerarî şermezar kenê. Seba ma huner û edebîyatî sîyasetî ra dûr nêvînenê. Ziwan û weşan wezîfeyêk komelî yo. Coka zî her averşîyayîşê komelî tesîr huner û edebîyatî keno. Ma kesê ke xebatê kultur, ziwan û edebîyatî kenê, ganî wayîrê vindertişêk polîtîk bê zî. Bêhetbîyayîş roşnvîran nîno.”