Rozerîn Gultekîn

 

STENBOL - Yew avûkata EŞÎKî Yelda Koçak da zanayîş ke 9ine Paketa Hukmî sere de cinî seba pêro komelî tehluke hewênena û vat: “Pakêta hukmî seba demokrasî nêameya amadekerdiş. Seba xespkerdişê heqê cinîyan, seba vengê çapemenîye bêro birnayîş, seba muxalefetî bêveng bikerê, ameya amadekerdiş.”

 

Îqtîdar binê nameyê paketa hukmî de seba otorîteyê xo xurt bikero, gamê ke huqûqî nas nêkeno, erzeno. Yew nê gaman ra zî 9ine Paketa Hukmî ya hetê wezaretê edaletî ra ameya amdekerdiş ke 38 madeyan ra pê yena. Paketa Hukmî de Qanûnê Cezaya Tirkan ra bigîrê heta Qanûnê Medenî û Qanûnê Noteran vurnayîşê xeylêk madeyan yeno pêşnîyazkerdiş. Yeno pawitiş ke pêşnîyazîyê Paketa Hukmî badê roşanî bêro Meclîs.

Yew avûkata Platformê Cinîyan ê Seba Têduştîye (EŞÎK) Yelda Koçak derheqê vurnayîşê paketa hukmî de ca gêno û netîceyê ci de qisey kerd.

 

‘Bi amancê demokrasîyî nîno kerdiş’

 

Yelda bale ant serê muhtewagê vurnayîşî qanûnan de yê paketa hukmî de û wina vat: “Bi fehmê qanûnê tirkî na paketa hukmî ameya amadekerdiş. No zî komelî reyde beno sebebê qesawetî. Ganî hemverê mantiqê qanûnê tirkî de bêro vetiş. Qanûnê medenî de, qanûnê cezaya tirkî de, qanûnê înfazî de vurnayîş bi qanûnê tirkî de nîno kerdiş. No usul şaş o. Heta ewro pêro paketanê hukmî de yê vejîyayê, destkewtişê qanûnê bîyaye de peyserkewtiş babeta vatişî ya. Paketa hukmî bi amancê xurtkerdişê otorîterî yenê amadekerdiş. Paketa hukmî seba demokrasî nîna amadekerdiş. Seba xespkerdişê heqê cinîyan, seba vengê çapemenîye bêro birnayîş, seba muxalefetî bêveng bikerê, nê kenê.” 

 

'6284 reyke bîn hedef o'

 

Yelda wina vat: “Îqtîdar madeyê ke wazeno bivurno game bi game pê ano. 2016 ra heta nika pêro hêrişê hemverê heqê cinîyan yê ameyê bidestkerdiş, raporê hukmî de yenê vînayîş. 9ine pakêta hukmî de zî çîyê ke heta ewro nêkerdê wazenê bikerê. 9ine paketa hukmî de derheqê vurnayîşê qanûnê hûmara 6284ine zî pêşnîyazî est o. 6284 reyke bîn hedef yeno girewtiş. Pêwa ke DDByî vat, dimayê zewacî girewtişê peynameyê camêrdan hemverê têduştîye yo zî pêwa nê yewîya keyeyî danê vernî û wazenê bi paketa hukmî vernîya qerarî bigîrê. Madeyê amadekerdişê paketa hukmî qerarê DDByî çin hesibneno.”

 

‘No sererastkerdiş amadekerdişê zemînê otorîter o’

 

Yelda qiseykerdişê xo wina peynî kerd: “Paketa hukmî vurnayîşê ke tesîr pêro raşteyê cuye ser keno, hewêneno. Yew nê vurnayîşî zî ‘ajantîya bi tesîr’ a. Yewin gama ke şibîyayîne ajantîya bi tesîr, bi qanûnê dezenformasyonî hewl dayî bikerê. Wextê ajantîya bi tesîr pê bêro do her kes sey ajantî bi tesîr bêro vînayîş. Ajantîya bi tesîr amadekarîya zemînê otorîter o. Sewbîna wazenê bi na paketa hukmî kiştoxê cinîyan, şikdarê destdergî yê, yê şîdetê cinîyan kenê, yê sûcê edlî kerdê vera bidê. Seba nê ganî her kes bi hawayêkê bi tesîr hemverê nê de vengê xo berz bikero. Vernî şêrê meclis ganî muxalîf çîyo ke destê înan ra yeno bikero.”