WAN - Mufredatê perwerdeyî bi nameyê ‘Modelê Maarîf yê Seserra Tirkîya’ reyke bîn ame vurnayîş. Hemsereka Egîtîm Senî ya Wanî Funda Demîr Bozkurt da zanayîş ke nê berardişê xebata 10 serran o û vat AKP îdeolojîyê xo bi perwerdeyî vila keno.

 

Wezaretê Perwerdeyê Neteweyî (MEB) 26ê Nîsana 2024ine de mufredatê newe, rayaumûmî reyde pare kerd. Demê AKPyî de 8 wezîr û 17 reyî mufredat vurya. Bi vurnayîşê peyîn ameyo kerdiş, demê newe yê 2024-2025ine de mufredat bêro caardiş.

 

Hemsereka Sendîkayê Kedkaran ê Perwerdeyî û Zanistî (EGÎTÎM-SEN) yê Wanê Funda Demîr Bozkurt derheqê babete de ercnayîş kerd. 

 

‘No berardişê xebata 10 serrî yo’

 

Funda da zanayîş ke mufredat esasê xo de belgeyêk perwerdeyî yê sewîyeya desturê bingehîn de yo û wina vat: “Mufredat verê hetê MEBî ra sey pêşnûme ame pêşkêşkerdiş û dimayê demêk rayaumûmî rê ame eşkerakerdiş. Seba perwerdekaran demêk ame dayîş ke fikr û rexneyê xo vajê. La ma nê baş zanê ke mufredat ameyo amadekerdiş, berardişê xebata 10 serran o.”

 

‘AKP îdeolojîyê xo vila keno’

 

Funda wina vat: “AKP demê îqtîdarê xo de hîrê rey bi hawayêk cidî mufredat vurna. Dem bi dem vurnayîşê qijî kerd. AKP wazeno îdeolojîyê xo, komelî reyde entegre bikero û nê zî bi hemkarîya perwerde keno. AKP perwerdeyî ser wazeno ke îdeolojîyê xo bido werte. AKP prosesê 10 serrî de veng nêmend. Referansê xo zî baş zano. Bi vurnayîşê mufredatî wazeno fehmê perwerdeyê xo awan bikero. No bernameyêk perwerdeyê ke dîn ci de zêde yo. Vurnayîşê mufredatî tenê nîno manaya vurnayîşê metaryalê dersan. Eynî wextî de do seba kam ci raşteyan mamoste bêro tayînkerdiş, kam ci branşan zêde betalî bibo û zêde tayînkerdiş bibê zî vejîyê werte.”

 

‘Do nêtêduştîya cinsî zî giran bikero’

 

Funda dewam de wina vat: “Akademîsyenê ke nê cigêrayîş kerdî vatî no bernameyê mufredatê newe tedawer o û nêtêduştîya cinsê komelî giran keno. Coka ma hemverê nê bernameyî de yê. Reyke de MEBî nê caardişî vet vernîya ma. Wexto ke nê qerarî yenê girewtiş, vera ke fikr û pêşnîyazîyê tu sendîka, keye, wendekar û kedkarê perwerdeyî bêro girewtiş, ameyo kerdiş. Dersê tirkî, îngîlîzî û edebîyatî de sîstemê îmtîhanê hîrê sewîya ardê. Îmtîhanê se ra 50, îmtîhanê bînî de zî se ra 25 û yê bînî de zî se ra 25 yenê girewtiş û netîceyê îmtîhanê wina vejîyenê werte.”

 

‘Ma fehmê bazirganî reyde yenê rî bi rî’

 

Funda dîyar kerd ke demê peyîn de sîstemê perwerdeyî bi hawayêk zelal bi polîtîkayê neolîberal yenê bazirganîkerdiş û her ke serkewtişê mabêne îmtîhanê merkezî û muqayeseyê mektebî de zêde beno, wendekar û keye zî do fehmê bazirganî reyde bêrê rî bi rî. Funda wina dewam kerd: “Verê keye û wendekaran danê dersxane û mektebanê taybetan. Yanî bi hawayêkê no zî hetê sermayeyê perwerdeyî awan keno. No zî kalîteyê perwerdeyî fîneno. Sîstemê newe yê perwerdeyî çi heyf kulturê seretewênayîşî zî xo reyde ano.”