‘Îqtîdar bivuryo zî polîtîkayê hemverê kurdan nêvuryenê’

  • 10:31 12 Gulane 2024
  • NAROJANE
WAN - Nuştoxa kurde Gulîstan Kanîreş bi nêzdîbîyayîşê 15ê Gulane Roşanê Ziwanê Kurdkî rê teda û hêrişê hemverê ziwanê kurdkî ercna û vat: “Belê, zilm zêde beno la her ke zilm zêde beno, xoverdayîş zî bi hawayêkê xurt pîl beno.”
 
Tarîxê Tirkîya de îqtîdar bivuryo zî hêriş û polîtîkayê îmhayî yê hemverê kurdan tu wext nêvurya. 22 serrî îqtîdarê AKPyî de zî polîtîkayê asîmîlasyon û înkarî yê hemverê kurdan de sewîya vurna û dewam keno. Çarçewaya înkarê hemverê kurdan de 8 serrê peyîn de bi qeyûm ameyî tayînkerdiş, nê tedayî dewam kerdî. Îdarekarîya qeyûmî ke tehemulê yew tabelayêk kurdkî nêkerd, kreş û keyeyê kulturî vurnayî qursê Kuranî. Qeyûmê ke ewilî tabelayê kurdkî wedarnayî, bêtehemulîyê xo yê hemverê kurdkî bi eşkera mojna. Pêwa pêro hêrişan berardişê kurdî her ke şinê zêde benê. Nuştoxe Gulîstan Kanîreş ke wareyê ziwanê kurdkî de xeylêk berardiş nuşta, dîyar kerd ke hêrişê hemverê kurdkî de zêde bîyî la têkoşîn zî ci reyde zêde bîyo.
 
‘Ma sey şarê kurdî zêdeyêr xo ver danê’
 
Gulîstane dîyar kerd ke tenê ziwanê kurdkî, her çîyê aîdê kurdan her tim binê zilm û îşxalî de bîyo û vat: “Şarê kurdî êdî bîyo wayîrê hişmendî. Şarê kurdî tu wext fek kultur û ziwanê xo ra vera nêdano. Ê çiqas  hêriş bikerê zî ma sey şarê kurdî her tim zêdeyêr xo ver bidê. Seba nê tu kes nêeşkeno ziwan û kulturê ma bipelçiqnê.”
 
‘Tarîx û kulturê ma bi kok o’
 
Gulîstane wina dewam kerd: “Kultur û tarîxê kurdî dewlemend o û bi kok o. Seba nê zî îqtîdar nêrehet o. Ê zanenê ke kultur û tarîxê ma nêeşkeno bêro qedênayîş. No zulm zî seba nê yo. Ê zî zanê ke kulturê ma biqedênê do ma zî biqedênê. Kurdî her wareyî de xo ver danê. Xeylê sazgehî hetê kultur û ziwanî de xebate kenê. Hemverê asîmîlasyonî de xebate yena kerdiş. Her ke nê xebatî pîl benê kede û kelecanêk pîl vejîyeno werte. Zilm zêde beno la xoverdayîş zî pîl beno. Wayîrvejîyayîşêk pîl ziwanî ser est o.”
 
‘Nuştoxê kurdî eynika têkoşînê şarî yê’
 
Gulîstane wina qedêna: “Bê têkoşîn û xoverdayîşî tu serkewtiş nîno bidestkerdiş. Şarê kurdî nê baş zanê. Pêro nuştoxê kurdî, akademîsyen û serkêşî eynika şarê kurdî yê. Ganî her kes xo berpirsîyar bivîno. Tenê nuştox û akademîsyenî nê her kes kultur û ziwanê xo berpirs o. Ma kulturê xo û ziwanê xo vînî bikerê ma do sey şar çinî bibê. Nê semedî ra ganî ma wayîrê ziwanê xo bivejîyê. Wendiş de nuştiş de û her wareyê cuye de ma ziwanê xo bidê heskerdiş.”