Zelal Tunç

 

WAN - Perwerdekaran raksîyon mojna polîtîkayê qedexekerdişî ziwanê kurdî û vatî: “Qedexeyê serê ziwanê kurdî eybê dinya yo. Ma vengdayîşê wa ziwanê kurdkî heme raşteyê cuye de bêro şuxilnayîş kenê.” 

 

21ê Sibate Roja Ziwanê Dayîke ya Dinya her ca de bi çalakîyanê wayîrvejîyayîşî ziwan rê yena pêşwazîkerdiş. La Kurdistan de na seserre de çaresernêkerdişê problemê kurdî, qedexeyê serê ziwanê kurdî dewam kenê. Reaksîyonê vera qedexekerdişanê kurdî çar hetê dinya de berz benê û heskerdoxê kurdî û mamostayê ziwanê kurdî seba vernîgirewtişê vînîbîyayîşê ziwanî, muhîmîya şuxilnayîşê ziwanê dadîye heme raşteyê cuye de anê ziwan. 

 

Çarçeweya wayîrvejîyayîşê ziwanê kurdî de kursê ke hetê Merkezê Cigêrayîşê Kultur û Hunerî yê Ziwanî (ARSÎSA) ra Wan de ameyî akerdiş bi eleqeyêk gird dewam kenê. Mamosteyê ke reaksîyon mojnayî qedexeyê serê ziwanê kurdî dreheqê 21ê Sibate Roja Ziwanê Dayîke ya Dinya de mesajê xo bi rayîrê ajansê ma eşkera kerdî.

 

Eleqeyêk pîl kursê ARSÎSA rê 

 

Musnayoxa ARSÎSAye Evîndar Akbulute dîyar kerd ke seba ke kurdî hîna zêde mîyanê komelî de bêro qiseykerdiş xebatê xo dewam kenê. Evîndare ard ziwan ke merkezê înan de seba sinifê 1, 2 û 3yî kursê perwerdeyî est o û wina vat: “Eleqeyêk pîl seba kursê ziwanî est o. Ma kursê sewîyeyê 1ine newe ra da destpêkerdiş û kursê ma yê sewîyeyê 2 û 3ine qedîya. Kursê ma yê derse sewîyeyê mamostayîye zî verê qedîyayîşî de yo.”

 

'Tena dersan de nê ganî ma heme raşteyê cuye de qisey bikerê’ 

 

Evîndare dîyar kerd ke herçend kursê seba ziwanî zêde bibê zî reyna kêm manenê û dîyar kerd ke ziwan tena bi qiseykerdiş û bi şuxilnayîşê heme raşteyê cuye eşkeno bêro pawitiş û vilakerdiş. Evîndare dîyar kerd ke dimayê seserrî Tirkîya de heqê dersê weçinitene dîya û vat: “Nîm saete yan zî yew saete dersê weçinitişî dîyeno tutan. Nika dersê weçînitişî ke nika mekteban de dîyeno tutan zî zêde bawerî nêdano mi. Ziwanê kurdkî wayîrê bingehêk tarîxî yo. Ganî ma wayîrê ziwanê xo bivejê.”

 

'Ganî ziwanê ma her ca de bibo rojeva ma ya taybetî' 

 

Evîndare bale ant serê mana û muhîmîya 21ê Sibate Roja Ziwanê Dayîke ya Dinya û dîyar kerd ke xozaya merdiman de bi ziwan mana gêna û manaya bîyayîşê merdiman ziwan o û ganî ziwan tena rojê taybetan de nêbo rojeve, ganî ziwanê ma her ca de bibo rojeva ma ya taybet." 

 

Qedexeyê serê ziwanî 

 

Perwerdekarê komeleye ra Nazîme Arvase zî bale ant serê polîtîkayê "qedexe" yê ser ziwanê kurdî û vat: “Ganî her kurdêk xo rê biperso ‘mîyanê heme ziwanê dinya de qey ziwanê mi qedexekerde yo?’ Qey ma heme kêm qala ziwanê xo kenê? Qey ma bi kurdî nêwanenê? Qey ma hewnê xo zî bi ziwanê xo nêvînenê? Lazim o merdim nê persan pers bikero. Mîyanê babetan de kêmanîyê ma yê şexsî zî est ê. Venga mi şarê kurdî rê no yo; Ganî her kes bi kurdî qisey bikero. Ganî kurdî tutanê xo bimusnê kurdî." 

 

'Tarîx ra heta nika tena ziwanê kurdî ameyo qedexekerdiş' 

 

Nazîmeye ard ziwan ke hukmat bi polîtîkayê qedexekerdişê serê ziwanê kurdî xîret keno ke îqtîdarîya xo daîmî bikero û vat: “21ê Sibate Roja Ziwanê Dayîke ya Dinya bi raştî roja bîyayîşê heme komel û şaran a. Çike heme komelan nê tarîxî de muhîmîya rengê ziwanê xo dî. Ziwanê kurdî zî sey nê ziwanan o. Ziwan wexto ke merdimîye game eşto serê herra Mezepotamyaye ra nata est o. Mîyanê nê ziwanan de tena ziwanê kurdî bi polîtîkayê îqtîdarî ameyo qedexekerdiş. Xozaya merdimîye de ziwan bi laşî reyde girêdayeyo. Tarîx ra heta nika tena ziwanê kurdî ameyo qedexekerdiş. Eke ziwan biqedo laşê merdimi zî dest bi helîyayîşî keno.” 

 

Astengkerdişê kurdî yê hetê qeyûman!

 

Nazîmeye dewamê qiseykerdişê xo de bale ant serê qedexeyê serê ziwanê kurdî û kayê kurdî yê bi nameyê "Qral u Travis" ke ameybî qedexekerdiş vist vîr û vat: “Semedo ke ziwanê kayî kurdî bî xeylê bajaran de ame qedexekerdiş. Dadîyêke kurde bi saaetan Raşteyê Teyareyî yê Stenbolî de semedê ziwanê xo vera ameye tepiştiş. Qeyûm afîşê kurdkî qedexe keno.” 

 

'Qedexekerdişê kurdkî eybê heme dinya yo' 

 

Peynîya qiseykerdişê xo de Nazîmeye Roja Ziwanê Dayîke ya Dinya pîroz kerd û vist vîr ke ziwanê kurdkî sey ziwanê 8ine yê dinya ameyo weçînayîş û wina qiseykerdişê xo peynî kerd: “Kurdkî ziwanêk zaf dewlemend a û bi zaravayê ke her herême de dîya yena şuxilnayîş, dewlemendîya xo nîşan dana. Her çend ke ziwanêk wina dewlemend bibo zî ewro qedexekerde yo. Qedexeyê serê kurdkî eybê heme dinya yo. Ganî ziwanêk wina weş û dewlemend bêro pawitiş."