Nazlican Nujîn Yildiz

 

WAN - Ver bi weçînayîşê herêmî de hemşaredara Bêgirîyî Leyla Balkana ke qeyûm tayînê herinda aye ameybî kerdiş, dîyar kerd ke ganî vera qeyûman de hîna zêde rêxistinbîyayîş bibo û vat ke ganî çarçeweya ercnayîşê Rayberê PKKyî Abdullah Ocalanî de yê derheqê rayîrberîya xoserî de têgêrayîş bibo. 

 

15ê Temmuza 2016î de badê hewldayîşê darbeyî bi îlankerdişê rewşa îstîsnayî ya OHALî reyde Wezîrîya Karê Mîyanênî seba şaredarîyê HDPyî ke mîyanê înan de bajarê girdî yê sey Amed, Wan û Mêrdînî zî estbî qeyûm tayînê 106 şaredarîyan kerd. Xeylê şaredarî ameyî tepiştiş, xeylê kesî ameyî îxrackerdiş. Diyîne tayînkerdişê qeyûman 19ê Tebaxa 2019î de pê ame. Nika weçînayîşê 30ê Adara 2024î rê demêk kilm mend û amadekarîyê weçînayîşî zî dest pêkerdî. HDP û Partîya Çep a Keske bi konferans û kongreyan dest bi xebatanê xo kerd. 

 

Hemşaredara qezaya Bêgiriyê ya Wanî ke serra 2019î de qeyûm tayînê herinda aye ameybî kerdiş Leyla Balkane ajansê ma rê derheqê babete de ercnayîş kerd. 

 

‘Rayîrberîyê herêmî bixebetî do problem çareser bibo’ 

 

Leylaye da zanayîş ke weçînayîşê herêmî yê 2024î xeylê muhîm o û bale ant serê muhîmîya rayîrberîyê herêmî yê serê cinî, ciwan, heywan û xozaye. Leyla ercnayîşê xo de wina vat: “Bi taybetî sîstemêk ke cinîyan, ciwanan û xozaye çinî keno esto. Heto bîn de Bakurê Kurdistanî de polîtîkaya şerê taybet zaf giran a. Coka ra ma herêman de eşkenê xebata awankerdişê komelî bi hawayêk baş bikerê. Keso ke na rewşe xeylê baş îfade keno Abdullah Ocalan o. Serra 2019î de mektubêke şarî rê şirawit û dîyar kerd ke rayîrberîyê xoserî se ra 5 bixebetî do problemê kurdî se ra 95 çareser bibo. No zî mojneno ke rayîrberîyê herêmî çend muhîm ê. Sîstemêk ke ziwan, kultur, adetan bi ma dano vîrîkerdiş esto. Kulturêk tebervejîyayîşî yeno rayraberdiş. Konser û bernameyê winasî pê anê. Tu eleqeyê çîyê winasî bi tersê wina yê kultur û şarê ma reyde çin o. Coka ra zî ma wazenê bi rayîrberîyê herêmî adetanê xo, ziwan û îdeolojîyê rizgarîya cinîye awan bikerê. Ma wazenê bi şarî reyde şaredarîyêk zelal rayra bibî.” 

 

‘Qeyûman rayîrê texrîbatan akerdî’ 

 

Leylaye dewamê qiseykerdişê xo de dîyar kerd ke qeyûmê ke serra 2019î de ameyî tayînkerdiş texrîbatî rê rayîr akerd û wina vat: “Vatî ke ma daristan viraşt la dar çinî bî, vatî ke ma rayîr viraşt la rayîr çin o, vatî ke ma park viraşt la park çin o. Tena pere raşte ra wedarnenê û newera virazenê. Seba rijnayîşê pere xerc kenê û beton rijnenê. Bajarê ma de problemê awe esto. Esaasê xo de çimeyê ma yê awe zaf zêde yê. La çi heyfo ke bajar de problemê awe esto.”

 

‘Şar şaredarîye ra bawer nêkeno’ 

 

Leylaye ard ziwan ke dezgehê cinîyan yê ke ameyî akerdiş dîyayî yurdê cemaetî û wina dewam kerd: “Qeyûm bi cemaetan reyde xebetîyeno. No bi destê AKPyî beno. Qeyûm bi destê AKPyî yeno tayînkerdiş. Waştişê merdiman bi tu hawayêkê şaredarîyan de nîno vatiş. Şar êdî nêwazeno bi qeyûman reyde muxatab bibo. Coka ra nêwazenê şêrî şaredarîye. Kes înan goşdarî nêkeno.” 

 

‘Hemserekatî xeta more ya’ 

 

Leylaye qiseykerdişê xo yê peyênan de bale ant serê sîstemê hemserekatîye ya rayîrberîya herêmî ser û wina peynî ard: “Rewşa daîmîbîyayîşê hemcuya azad, sîstemê hemserekatîye yo. Sîstemê hemserekatîye yew cayo ke tewr zêde rolê cinîye sîyasetî de mojnena ra ya. Wazenê sîstemê hemserekatîye îlegalîze bikerê. La ma serra 2019î ra nata bi sîstemê hemserekatîye reyde xebetîyenê. Sîstemê hemwerekatîye xeta ma ya more ya. Sîstemo ke hukmatê AKPyî awan kerdo de huqûq û edalet çin o. Bêusûslî, dizî û çîyê winasî merdiman de bêhêvîtî awan keno. La ganî şar zî seba pawitişê îradeyê xo têkoşîn bikero.”