AMED - Badê erdlerzo ke merkezê ci Mereş bî û xeylê bajaran de tesîr viraştbî, vayeya kîraye zêdîya. Amed de vayeya kîraye vera hemwelatijî banan nêvînenê. Hemwelatijê ke mecbur manenê bananê zirarvînayeyan de biciwîyê, dîyar kerdî ke kişta krîzî de erdlerzî zî xo rê kerdî firsend û kîra zêde kerdî. 

 

Netîceyê krîzê ekonomîye û netîceyê erdlerzo ke 6ê Sibate de merkezê Mereşî de pê ame de heme welat de vayeya ban û kîra zêde bî. Nê bajarê ke erdlerzî de xisarêk dî ra yew Amed o. Amed de hemwelatijî hetê dîyîşê banan de zehmetîyan ancenê û hemwelatijî nêeşkenê goreyê butçeya xo û goreyê saxlemî banan bivînê. Hemwelatijî mecbur manenê ke bananê xisarvînayeyan de ronişî. Cinîyê Amedî reaksîyon mojna kîra ke timî zêdîyena.

 

‘Ganî no zêdekerdiş bêro vindarnayîş’ 

 

Hayrîye Akmane da zanayîş ke şîyayîşê aye tena kîra nîyo û xeylê şîyayîşê aye estê. Hayrîye vat ke hemwelatijî nêeşkenê îdareyê xo bikerê û wina dewam kerd: “Perwerdeyê tutan esto. Mesrefê bazarî esto. Şar nêeşkeno binê hende mesrefan ra wirzo. Verê cû pîyê mi xebetîyayêne û 8 tutî keye de estbî. Ma pêro pîya 10 nufis bî. Pîyê mi ewnîyayêne 9 kesan ra. La nika 9 kes xebetîyenê nêeşkenê biewnê kesêk ra. Êdî merdim nêeşkeno meymanêk zî bigêro keyeyê xo. Çike kes nêeşkeno çîyêk biherîno. Şar nêeşkeno kîra bido. Cayo ke merdim tede ramitiş bikero çin o. Ma şêrî kam ca? Ganî vernîya zêdekerdişan û zêdekerdişê kîraye bêra girewtiş.”

 

‘Sîstem ma hemeyan perîşan kerd’ 

 

Yasemîn Mîrane zî dîyar kerd ke erdlerz de banê aye zirar dîyo la badê erdlerzî zêdekerdişê kîraye tesîrêk gird înan ser de kerdo û nê çîyan vat: “Erdlerzî ra ver ma ameyî banê xo yê ke nika ma tede yê. Dimayê erdlerzî kîra zaf vaye bî. Ma ser de tesîr viraşt. Erdlerzî ra ver kîraya mi 800 tl bî, nika bîya 3 hezar. Erdlerzî de xeylê awanîyî zirar dî. Coka ra kîra vaye bî û 10 hezarî ra dest pêkeno. No sîstem ma perîşan kerd.” 

 

‘Ma awanîyê xisarin de ronişenê’ 

 

Cinîya bi nameyê Fîdan Uçdage zî reaksîyon mojna vayeya banan û dîyar kerd ke dewlete badê erdlerzî sozê dayîşê kîraye daya hemwelatijan û vat ke sozê xo nêardo ca. Fîdane ard ziwan ke kîra 5 hezar TLyî ra dest pêkena û vat: “Hîrê tutê mi estê. Ez bi îmkananê xo ewnîyena înan ra. Ez şina pakîya keyeyan. Kîraya banî 3 hezar TL ya. Ez pakîya keyeyan de rojane 300-500 TL herînena. Acaba no mirdê çi bikero. Tutî şinê mekteb. Werdê înan, mektebê înan esto. Kîra esto. Merdim nika raşteyan de yo. Mexdur bîyo. Banî xisarin ê. Merdim bananê xisarinan de ronişenê. Erdlerzî ra ver kîraya mi 800 TL bî. Nika bîyo 3 hezar. Kişta krîzî de erdlerzî xo rê kerdî firsend û kîra zêdînayî.

 

‘Merdim mergî da çiman ver’ 

 

Cinîya bi nameyê Hulya Yaşaye zî nê çîyan vat: “Êdî kes nêeşkeno kîra bido. Rewşa herkesî ya ekonomîye xirab a. Meaşê asgarî mirdê kesêk nêkeno. Her çî xeylê xirab bîyo. Rewşa merdiman xirab a, bananê xisarinan de ronişenê. Kîra 5-10 hezarî ya. kes nêeşkeno bido. Keye qelebalix o. merdim nêeşkeno îdareyê xo bikero. Coka ra zî mecbur manenê bananê xo yê xisarinan de biciwîyê. Merdim mergî da çiman ver.”