AMED - Hemsereka Komeleya Edebîyatê Kurdî Fatma Taşli Tunç derheqê rolê cinîyan ê edebîyatê  kurdî de ercnayîşê xo ard ziwan û wina vat: “Cinîyê kurdî dest bidê yewbînan tu kes nêeşkeno vernîya înan pado. Ez hêvî kena ke no fekê sindoqa cinî bêro akerdiş û bi ziwan, edebîyat û kulturê xo do binusê û biciwîyê.”

 

Edebîyat û kulturê kurdî tarîxê xo de xeylêk qedexeyan nimineno. Edebîyatkar û hunermendê kurdî tepiştiş û qedexekerdişê îqtîdarê tewir bi tewir reyde rî bi rî mendê û manenê zî. Sewbîna cinîyê kurdî zî hem hemverê îqtîdarî û hem zî hemverê pederşahî xo ver danê û fek qelema xo ra vera nêdanê. Hemsereka Komeleya Edebîyatkarê Kurdî Fatma Taşli Tunç derheqê babete de ercnayîşê xo ard ziwan.

 

Feyz keyeyê xo ra girewta

 

Hemsereka Komeleya Edebîyatkarê Kurdî Fatma Taşli Tunç dîyar kerd ke bi keyeyo ke edebîyat ra dûr nêbîyo pîl bîya û dîyar kerd ke aye feyz keyeyê xo ra girewta. Fatma qiseykerdişê xo wina derg kerd: “Keyeyê mi bi edebîyatî reyde eleqedar o. Ma nika zî heta deyîrêka bi dengbêjî anêkerê, serê arayî de nênişnenê ro. Ma xo rê kerdo sey kulturêk. Ez mîyanê keyeyêk kurdewarî û bi edebîyatî eleqedar de pîl bîya.”

 

'Tarîxê edebîyatî bi qasê tarîxê merdimayî kan û qedîm o'

 

Fatma vat, edebîyatê kurdî vernîya îslamî bi fekî dest pêkerdo û wina vat: “Edebîyat Rojhelatê Mîyanên de bi vejîyayîşê dînê îslamî bi erebî yeno nuştiş. Hemwelatijê Rojhelatê Mîyanên de yê kurdî, farisî, pakîstanî, afgan û tirkmenî berardişê xo yê edebîyatî bi erebî nuştê. Vejîyayîşê çekûya ‘wêje’ bi alimê kurdan Şêx Mehmûdê Berzencî reyde ameyo binamekerdiş. Namekerdişê ‘wêjeyî’ vatişê ‘wîtinî’ ra yeno. Wîtin lehçeyê Soranî de yeno manaya ‘vatişê nazik û pêameyî’. Tarîxê edebîyatî bi qasê tarîxê merdimayî kan û qedîm o. Seba nê zî edebîyat seba mi xeylê bi qîmet o.”

 

Kurdî hemverê qedexeyan fek nuştiş ra vera nêdanê

 

Fatma ard ziwan ke edebîyat û ziwanê kurdkî ameyo qedexekerdiş û heta qiseykerdişê mîyanê keyeyî de zî ameyo qedexekerdiş. Fatma vat ke cayê kurdan de kam ci nîjad bibayîne, seba nê qedexekerdişan do çinîbibayîne û wina vat: “Labelê kurdan tu wext fek xo ra vera nêdayo, wexto ke tîya ameyo qedexekerdiş, teberê welatî de ameyo dewamkerdiş. Rojname, kitabî ameyê vetiş, şîîrî ameyê nuştiş.”

 

‘Ganî cinî sey çem biherikîyo’

 

Fatma da zanayîş ke ganî cinî vernîya her çî bi ziwanê xo qelema xo tewr xurt bikero û hêzê xo bizanê û wina vat: “Wexto ke cinî keye ra bivejîyê û bivajê ‘ez tîya ya’, kes nêeşkeno vernîya cinî pado. Ganî cinî sey çem biherikîya. Seba şermbîyayîşî û nêzdîbîyayîşê keyeyan nêeşkenê game bierzê. Wexto ke bierzê, bi hezaran berardiş, deyîrî û şîîrî do vejîyê werte. Ez hêvî kena ke no fekê sindoqa cinî do bêro akerdiş û bi ziwan, edebîyat û kulturê xo do binusê û biciwîyê.”