STENBOL - Temsîlkarê rêxistinê cinîyan da zanayîş ke îqtîdar wazeno bi vatişê ‘perwerdeyê cinî û camêrdan wexto ke yewbînan ra cîya bêro dayîş o wext do şîdetê keyeyî peynî bibo’ komelî xapêneno û venga têkoşînî seba perwerdeyêk seyyewbînan kerdî.  

 

Polîtîkayê nêseyyewbînanî, cînsîyetperestî yê îqtîdarê AKP-MHPyî her tim zêde beno. Wezîrê Karê Perwerdeyê Neteweyî (MEB) Yusuf Tekinî hewteyê verên de bernameyêk ganî de îdîa kerd û vat: “Keyeyê ke kênayanê xo nêerşawenê mektebî vanê ‘ez nêwazena kênaya xo bierşawa mîyanê lajan'.” Nê vatişê Yusuf Tekinî ‘beno ke mektebê kênayan bêro akerdiş’ bî sebebê munaqaşayanê derheqê perwerdeyîyê pîya. Yeno zanayîş ke parlamenterê partîya HUDA PARî ke dişmenîya cinîye keno, Şahzade Demirî paştî da vatişanê Yusufî. Heto bîn de  Serekê Pêroyî yê Partîya Yewîye ya Girdî (BBP) Mustafa Desticiyî zî da zanayîş ke eke lazim bikero unîversîteyê cinîyan û nêweşxaneyê cinîyan zî bêrî akerdiş. 

 

Cinî vera perwerdeyê cînsîyetperestî de raşteyan de ya! 

 

Rêxistinê cinîyan, huqûqnas, siyasetmedar, perwerdekar, sendîqewan û xeylê kesê bînî reaksîyon nîşanê nê vatişanê bi munaqaşayan dayî. Cinîye pîya bi hêz î dîyar kerd ke ê do nêverdî tutê kênayî mîyanê keye û dayîktîye de bêra pelçiqnayîş. Heto bîn de vat ke ê do vera îqtîdaro ke wazeno cinîye teberê her çîyî de biverdo raşteyan de bibî. 

 

Endama FeminAmfi Sila Ozturk û endama Cinî Pîya Bi Hêz î Rojda Aksoye JINNEWSî rê derheqê babete de ercnayîş kerdî.   

 

Têkoşînê cinîye gird beno... 

 

Silaye dîyar kerd ke îqtîdar hêrişê her heto ke veng vejîyeno keno û wina vat: “Peymana Stenbolî hetê Serekkomarê AKPyî Tayyip Erdoganî ra şewêk de ame betalkerdiş. La têkoşînêk gird ê cinîye esto. Bi destê huqûqî wazenê cinîyan rê ceza bibirnî û camêrdan zî bê ceza biverdî. La têkoşînêk cinîye ke beno gird esto.” 

 

'Qerarê camêrd-muhakemeyî nêeşkeno cinîyan bitersno'  

 

Silaye da zanayîş ke têgêrayîşê cinî, femînîst, LGBTI+ rewna yo raşteyan de yo û wina dewam kerd: “Îqtîdar herinda ke sucdaran bikero hedef cinîyê ke raşteyan de xover danî, vengê xo berz kenî, keno hedef. Tena çîyêk ke bikerî esto, o zî xoverdayîş o. cezakerdişê cinîyan û serbestverdayîşê kerdoxan nîyo. Na polîtîka nêeşkena vernîya têkoşînê femînîst ke gird beno, bigêra." 

 

'Wazenê bi mektebê kênayan bixapênî' 

 

Silaye ard ziwan ke îqtîdarê AKP-MHPyî seke berpirsîyarê şîdetê camêrdî cinî ba, mojneno û vat: “Nika MEB vano ke wa tutê kênayî û lajî yewbînan ra cîya şêrî mekteb. Heto bîn de vatişê ‘wa otobusê pembe bibî, ameyêne dibarekerdiş. Bi no hawa wazenê vajî eke wina bibo do şîdet peynî bibo. Ma zanê ke wina nîya. Ê wazenê vajî eke şîma raşteyê cemawerîye de bixebetî o wext şima do şîdetê camêrdî bivînî. La cinî çend zêde raşteyê cemawerîye de ca bigêra do hende azad biba.” 

 

'Vera hepiskerdişê keyeyî do têkoşîn dewam bikero’ 

 

Silaya dîyar kerd ke bi nê raybazan wazenê cinîyan keye de heps bikerî û dewam kerd: “La vera nê çîyî de do têkoşînê ma dewam bikero. Vera hepskerdişê keyeyî do têkoşîn dewam bikero.” 

 

'Wazenê cinîyan mîyanê keyeyî de hepis bikerî'  

 

Endama Cinî Pîya Bi Hêz î Rojda Aksoye da zanayîş ke do îtîrazê xo yê vera perwerdeyîyê cînsîyetperestî dewam bikerî û wina vat: “Ma roja ewilî ra nata vera nê polîtîkayê îqtîdarî yê cîyakarî û şîdetî de xover danî. Roja yewine ra nata ma kuçeyan de yî. Na game derheqê perwerdeyî polîtîkayê îqtîdarî ra dûrî nîya. Wazenê cinîyan mîyanê keyeyî de heps bikerî.” 

 

'MEB vatişê îqtîdarî keno dewre’ 

 

Rojdaye dewamê qiseykerdişê xo de ard ziwan ke wezîr vatişê îqtîdarî kenê dewre û domna: “Nê çîyê peynî yê ke vera tutanê kênayan de yenê kerdiş nînê qebulkerdiş. No munaqaşayê seba perwerdeyê pîya do nêbo babeta vatişî. Ewro mîlyon û nîmek tutê kênayî nînê mekteban. Ganî Wezîrê Perwerdeyê Mîyanneteweyî nê çîyî xo rê nêkero qelxan. La ê wazenê vatişê îqtîdarî bikerî dewre.” 

 

'Cinî polîtîkayê adetî qebûl nêkenî'  

 

Rojdaye dewamê qiseykerdişê xo de nê çîyan vat: “Ma vera polîtîkayê îqtîdarî yê ke dişmenîya cinîye kenî de xover danî. Ma hêrişê winasîyan yê vera cinîyan kenî rojeva xo. Bado ke Wezîrîya Perwerdeyê Mîyanneteweyî eşkerayî da ma kewtî mîyanê têgêrayîş. Hewldayîşê dîzaynkerdişê komelêk esto. Îqtîdar hêrişê cinîyan û tutanê kênayan keno. Seba ke polîkayê xo bîyaye bikerî mîyanê awankerdişê çîyêk de yî.” 

 

Venga seba perwerdeyêk seyyewbînan  

 

Rojdaye qiseykerdişê xo yê peyênan de vat ke sebebê hêrişê îqtîdarî yê serê cinîyan û tutan no yo ke îqtîdarîya xo payan ser de biverdî û vat:” Seba nê çîyî bikerî dewre zî wazenê demokrasîye raşte ra biwedarnî û cinî û tutanê kênayan bikerî keye. Ma nê hêrişanê vera cinî û tutan yê vera perwerdeyî qebûl nêkenî. Ganî komel vera nê caardişan de bêveng nêmano û seferber bibo. Seba perwerdeyêk seyyewbînan ganî ma têkişt de bibî.”