'Ganî qanûnê înfazî bêro bedilnayîş'

  • 14:28 20 Temmuze 2023
  • NAROJANE
 
Oznur Deger
 
MÊRDÎN - Dayîka tepişteya bi nameyê Jîyan Aye ya ke zîndanê Cinîyan ê Bunyanî de hucre de yena tepiştiş, Eyhan Aye bale ant serê rewşa Jîyane û embazanê aye û vat ke ganî rejîmê înfazî bi lez bêro bedilnayîş. 
 
Zîndanê Tirkîya de binpaykerdişê heqan her ke şino zêde beno û sere de problemê weşîye xeylê problemê ke tesîrê girdî serê cuye de kenê, yenê ciwîyayîş. Jîyan Aye zî nê tepişteyan ra yew a û bi tena sereyê xo zîndanê Cinîyan ê Bunyanî yê Kayserîyî de hucre de yena tepiştiş û 7 serrî yo tepişte ya. Jîyane pêvînayîşê keyeyê xo de dîyar kerda ke tena hucre de yena tepiştiş û qala problemê tepişteyê ke cezaya muebetî înan rê ameya birnayîş kerda.
 
Dayîka Jiyane, Eyhan Aya ke qezaya Nisêbîni ya Mêrdîni de ciwîyena qala binpaykerdişê heqan yê zîndanan kerd û da zanayîş ke ganî bi lez rejîmê Înfazî bêro bedilnayîş. 
 
6 cinîyî tena hucre de yê
 
Eyhane dîyar kerd ke hewteyêk verê cû şîyî pêvînayîşê Jîyane û vat ke Jîyane reyde 6 tepişteyê bînî yê ke cezaya muebetî înan rê ameya birnayîş hucre de manenê. Eyhane vat: “Sîstemê hucreyî binpaykerdişê heqan o. Her çend ke tutê ma suc nêkerdbî zî yenê muhakemekerdiş û cezaya muebetî înan rê yena birnayîş. Înan kenê hucreyan. Roje de saetêke vejîyenê hewagirewtişî. Jîyan û embazê aye wazenê uca de demêk weş bivîyarnî. Wazenê govende biçarnî û deyîran vajî. La destur nêdanê. Wexto ke govende çarnenê tehqîqat derheqê înan de yeno akerdiş. Wazenê werdê xo bibê û pîya biwerê. La destur nêdanî nê çîyî. Seba ke binpaykerdiş raşte ra wedarîyo wazenê bi mudirî reyde pêvînayîş bikerê la destur nêdanê.”
 
‘Wa hucre ra bigîrê koxuş’ 
 
Eyhane da zanayîş ke sey Jîyane bi hezaran ciwanî estê ke bê suc ameyî cezakerdiş û ganî nê çîyî ra çareserî bêra dîyîş û vat: “Qe nêbo wa bigîrê koxuşan. Nê ciwanî wa tena nêmanê. Her kes zano ke ê suc nêkerdê. Heme zî kîlo vînî kerdbî. Roja ke ma şîyî pêvînayîşê Jîyane embazê xo yê koxuşî dî. Bi serran bî ke nêdîbî. Yewbînan verik kerdî. Ma zaf hîssin bîyî. Wa na rewşe bêra çareserkerdiş. Tu kesêk bi tena sereyê xo hucre de mendişî heq nêkeno. Jîyane her tim keye de xeriqîyayêne. Sîstemê xopawitişê aye qels bî. Beno ke uca de zî her tim bixerikîya. La kes aye het de çin o. Coka ra ganî aye bigêrî koxuş.”
 
‘Ganî qanûnê înfazî bêro bedilnayîş’
 
Eyhane ard ziwan ke muhakemekerdişêk adîlane nêameyo kerdiş û wina dewam kerd: “Goreyê mi ganî ê mehkemayêke raşt de bêrê muhakemekerdiş. Tutê ma bêsuc ê. Ganî serbest bêrê verdayîş. Muhakemekerdişêk adilane nêame kerdiş. Tutê ma bêsuc ê. Ganî desturê bingeyîn, qanûnê înfazî bêrê bedilnayîş. No rejîmê înfazî merdimîye nîyo. Muebeto giran merg o. Tu cayêk dinya de çîyêk winasî çin o. Ganî no bêro wedaritiş. Tutê ma bê suc yenê mahkumkerdiş. Tu kes bi tena sereyê xo nêeşkeno hucre de bimano. Na rewşêka muhîm a.”
 
Jîyan Aye kam a? 
 
Jîyan Aye 24ê Gulana 2016î de qezaya Nisêbînî ya Mêrdînî de wextê qedexeyê tebervejîyayîşî de bi 25 kesî reyde ameye destbendkerdiş û 4 rojan salona sporî ya Nisêbînî de destbendkerde mend û bi embazanê xo reyde îşkenceyê giranî dî. Dima ra vetî mehkema û bi îdiayê ‘xeripnayîşê yewîya dewlete’ ameye tepiştiş û berdî zîndanê Tîpê Eyî yê Mêrdînî.  
 
6ê Kanûna 2019î de 4ine Mehkemaya Cezaya Girane ya Mêrdînî de ameye muhakemekerdiş û bi îdiayê yewîya dewlete xeripnaya cezaya muebeto giran û 20 serre ceza aye rê ameye birnayîş, cezaya aye ameye tesdîqkerdiş û tena sereyê xo hucre de ameye tepiştiş. 
 
Jîyane ewil zîndanê Mêrdînî de û dima ra zîndanê Tîpê Lyî yê Panosî de û nika zî Zîndanê Cinîyan ê Bunyanî yê Kayserîyî de manena.