ÎZMÎR - Camêrdo ke Manîsa de tarîxê cîya de hîrê cinî qetil kerd, pandemî de bi efûyî zîndan ra vejîyabi. Cinîyan dîyar kerdî ke no tesîrê polîtîkayê bêceverdayîşî yê dewlete yo û vat, ganî paştdayîşê cinîyan zêde bibo.

 

Camêrdo bi nameyê Necatî Akpinar cinîya bi nameyê Mutlu Menekşeya ke bi mehrê dînî ci dir zewicnayebî qetil kerd. Dima ra vejîya werte ke şikdar 1984ine de Emîne A. ya ci dir zewicnayebî, qetil kerda û ameyo tepişdiş, dima ra zî ameyo tehlîyekerdiş. Sewbîna Fatma A. ya ke ci dir zewicnayebî zî 2003ine de qetil kerdo. Vejîya werte ke şikdar 2 serrî verê ameyo tehlîyekerdiş. Reaksîyon û nêrazîbîyayîşê hemverê bêcezaverdayîşê kiştoxan dewam keno.

 

Cinîyan dîyar kerdî ke dewleta ke Peymana Stenbolî fesh kerda, qetilkerdişî ra berpirsîyar a û venga berzkerdişê têkoşînî kerdî. Derheqê babete de ajansê ma rê qisey kerd.

 

‘AKP berpirsîyar o'

 

Tora Pawitişê Cinîyan ra Emîne Akbaba reaksîyon vera wezaretê edaletî ke pandemî de qanûn vet û kiştoxê cinîyan vera da û vat: "Îqtîdar kiştoxan bi bêcezaverdayîşî teşwîq keno, Peymana Stenbolî fesh keno, kiştişê cinîyan ra berpirsîyar o. Musa Orhanî vat, ‘şima ça gerre kenê bikerê'. No mojneno ke edetê kiştoxê cinîyan xelat keno. Manîsa de serebût rî da û şikdar cinîya hîrêne qetil keno. Yeno vatiş ke şikdar pandemî de efû ra feyde girewto. AKP nê kiştişan ra berpirsîyar o. Ma cinî do paştdayîş û  torê pawitişê cewherî bimûnê."

 

‘Ma do têkoşînê xo dewam bikerê'

 

Demîr Leblebî ra Elîf Kuçukakgul zî dîyar kerd ke dewleta camêrd edeletê camêrdî pê ana û hemverê qetilkerdişê cinîyan polîtîkaya bêcezaverdayîşî pê bêro. Elîfe dewam de wina vat: "Nika bi desine tepişteyê sîyasî bê sebeb yenê tepiştiş. La kiştoxê cinîyan, tecawizkarî yenê veradayîş. Ma vînenê ke edalet pê nîno. Ma sey cinî û LGBTÎ, asayîşê canê ma çin o. Ma vînenê ke edeletê camêrdî pê bêro. Ganî cinî hemverê nê polîtîkayan her ca de hemverê şîdetî vengê xo berz bikerê û xo rêxistin bikerê."

 

‘Ganî dersê têduştîyê cinsî komelî bêrê dayîş'

 

Sekretera Cinîyan ê Hûmara 2yîn ê Egîtîm Senî Zelîha Danyelî dîyar kerd ke rejîmê yew camêrdî û huqûqnasê ke şikdaran ceza nêkenê estê û wina vat: "Vera şikdarî bêrê tepiştiş, cinîyê ke wareyan de vengê xo berz kenê yenê tepiştiş. La ma do vatişê xo tim vajê. Yew zî sebebê tewr pîl zî sîstemê perwerdîyî yê pederşahî pîl keno yo. Hemverê nê de lingê têkoşînî yê tewr pîlî perwerde yo. Ma sey Egîtîm Senî wazenê têduştîya cinsî yê komelî heme kategoriyê dersan de bêrê dayîş.”

 

'Cinîyan hepsê keyeyî kenê'

 

Paştdayîşê Morî ra Sîbel Orkmez zî wina vat: "Dewlete wazena cinî xizmetê camêrdan bikero, tutan bîyaro dinya, kal û pîran rê biewnê. Dewlete seba nê camêrdan teşwîq kena. Ma nêeşkenê qalê sîstemê  huqûqî zî bikerê. Senîn beno ke Şebnem Korur Fîncanciye yena tepiştiş la kiştoxê Ezgîn Zerkîn û Mutlu Menekşe bi rehetî kuçeyan de gêrenê. Ma tîya ra nê vejenê; polîsî polîsê ma nîyê, dozgewrî dozgerîya ma nîya, qesrê edeletî yê ma nîyê, pêro înan û îqtîdaro ke înan paweno yê."