ANQARA - Sereka Pêroyî ya SEPî Guneş Gumuş da zanayîş ke AKP-MHPyî butçeyê şerî di qat zêde kerdê û meaşo tewr tay zî seba weçînayîşî ameyo zêdekerdiş û başkerdiş. La do dima ra bi rayîrê wergî do paşta şarî rê bêro barkerdiş.

 

Serê aşma Kanûne de Heyetê Pêroyî yê Meclîsî de Pêşnîyazqanûnê Butçeyê Îdarekarîyê Merkezî serra 2023ine ame vînayîş û maddeyê ci ameyî temamkerdiş û qebûlkerdiş. Îqtîdarê AKPyî emsar zî beşêk girdî yê çimeyan ‘pawitişî” rê visna û butçeyê şerî amade kerd. Goreyê serra vîyarte de şîyayeyê şerî vejîyayî di qat. Seba çime û butçeyê şerî yeno visnayîş, krîzê ekonomî yê welatî zî her ke şino giran beno. Seba krîz yeno ciwîyayîş bêguman yê ke tewr zêde tesîr benê cinî yê.

 

Sereka Pêroyî ya Partîya Kedkaranê Sosyalîstan (SEP) Guneş Gumuş butçeya ameya qebûlkerdiş û sey butçeya şerî yena visnayîş û tesîrê ci serê ekonomîya Tirkîya ercna.

 

‘Seba weçînayîşî do butçe bişuxulênê’

 

Guneşe da zanayîş ke Tirkîya kewta prosesêkê krîtîk û weçînayîşê 2023ine seba îqtîdarî sey babeta ‘mendiş yan zî nêmendêşî’ ya. Guneşe wina vat: “Îqtîdar her tewir mekanîzmayî şuxulêneno û hewl dano ke îqtîdarê xo dewam bikero. La komelî de nêrazîbîyayîş zêde bîyo. Enflasyon, vayîye, krîzêk pîl esto. Îqtîdar wazeno butçeyêk weçînayîşî bi ca bîyaro û nê krîzî çareser bikero. EYT ke 2 mîlyon û nîm kesî eleqedar kena, sererastkerdiş kerd. Meaşo tewr tay 8 hezar û 506 TL. La yeno pawitiş ke mabêne de reyna zam bêro kerdiş û gaz bêro vistiş. Îqtîdar hewl dano nêrazîbîyayîşê şarî hîn bifîno. Heta weçînayîşê 2023ine butçeyê heta ke bieşkê do xerc bikerê.”

 

‘Bi wergîyanê ma hewl danê rewşe şenik bikerê’

 

Guneşe qiseykerdişê xo wina dewam kerd: “Tirkîya 1980ine de nika seba feqîrîbîyayîşê kede modelêk esas gêno. AKP zî nê modelî dewam keno. Meaşo tewr tay îstîsnayî ra vejîyayo. Nîmeyê komelî açaryayo meaşo tewr tay. Mekanîzmayê pîlbîyayîşê feqîrî dewam kenê. 8 hezar û 506 TL binê sînorê vêşanî de mend. Ma dayeyê zûrî yê TUÎKî hetêk de verdê. Şar rastî nêeşkeno debara xo bikero. Vernîya weçînayîşan meaşo tewr tay de serarastkerdiş kerdî. La meaşo tewr tay bibo 10 hezar zî çîyêk îfade nêkeno. Do beşêk pîl na mabêne feqîrî de bêra mehkumkerdiş. Zêdebîyayîşê seba meaşan yeno kerdiş, demêk derg xo ver nêdano. Meaş vejê serê 9 hezarî zî do tesîrê ci aşmêke dewam nêkero.”

 

‘Bi vatişê terorîzmî şinê weçînayîş’

 

Guneşe wina bale ant serê butçeya şerî û wina vat: “Tirkîya bi tarîxê netewî ya kurdî reyde problem ciwîyena. Seba ke kurdî çîyêk bi dest nêkerê, seba destkewtişê tevgerê netewî ya Kurdî yê Sûrîye padê, hewldayîşan de ya. Bêşik partîyê burjuva zî paştdayîş danê nê hewldayîşî. Tena no ney, AKP demêweçînayîşan de prosesêk krîtîk de yo. Sere de AKPyî de planêk wina esto. ‘Ma mudaxaleyê uca bikerê, uca nuqtaya sînorê tevgerê Kurdî ya, mecbûr ê peyser bidê antiş, ma zî nê terorîze bikerê û şerê OHALî awan bikerê û şarî bi nê bidê îqnakerdiş.’ Seba na butçeye şer vetî di katî.”

 

Derdê AKPyî bi cinîyan reyde

 

Guneşe tewr peyîn wina vat: “Yê ke tewr zêde krîzî ra tesîr benêê cinî yê. Na rewşa ekonomîya nêbaş feqîrî xo reyde ana. Tena feqîrî nê, şîdet zî xo reyde ano. Semedo ke ekonomîyêke cinî çin a, nêeşkenê keyeyêk ci de şîdet vînenê zî terk bikerê. Şîdet hema wina reyke rî nêdano. Her tim dewam keno û heta cînayetan şino. Seba ke kar çin o, cayêk star bibê çin o. seba na rewşa cinîyan nêra başkerdiş, derdêk AKPyî bi cinîyan reyde esto. Nêwazeno cinî azad bibê, cinî qerarê xo bidê.”