MERKEZÊ XEBERAN - Xeylêk sazgehê kultur, huner û edebîyatî yê kurdan do bi wesîleya Roşanê Şewa Yeldaye çalakîyê cîya organîze bikerê.

 

Kovara Destarî, Komeleya Cigêrayîşê Ziwan û Kultur Mezopotamyayî (MED-DER), Enstîtuya Kurdî ya Stenbolî, Enstîtuya Kurdî ya Amedî, Komeleya Cigêrayîşê Ziwan û Kulturê Arî - Komeleya Edebîyatanê Kurdan, Komeleya Cigêrayîşê Kultur û Ziwanê Arsîsayî, Komeleya Cigêrayîşê Ziwan û Kulturê Botanî, Komeleya Cigêrayîşê Kultur û Ziwanê Avestayî, Komeleya Cigêrayîşê Kultur û Ziwanê Ankayî, Komeleya Cigêrayîşê Kultur û Ziwanê Feradî, Komeleya Cigêrayîşê Kultur û Zimwanî yê Birca Belekî, Komeleya Huqûq û Hunerî ya Dîcleyî, Merkezê Kulturî yê Bihare, Enstîtuya Kurdî ya Stockholmî, Enstîtuya Kurdî ya Almanya, Enstîtuya Kurdî ya Brukselî, Enstîtuya Kurdî ya Swîsreyî derheqê Roşanê Şeva Yeldaye de eşkerayîyêke nuşteyî dayî û vatî ke ê do 21ê kanûne de xeylêk cayan bi bernameyê cîyayan pîrozbayîyan organîze bikerê.

 

Bi wesîleyê Roşanê Şewa Yeldaye sazgehê kultur, huner û edebîyatê kurdî eşkerayîye dayî. Eşkerayî de ame vatiş: “Nê ercê pîrozwarê kurdan ê bingehînî netewebîyayî û kombîyayîşê kurdan de bîyê wayîrê cayêkê muhîm. Bi xususî zî Şewa Yeldaye sey roşanê tewr qedim ê kurdan wayîrê cayêk muhîm. Şewa Yeldaye çimeyê tarîxî de sey Şewçile, Şewa Mêhr yan zî Mêhra, Şewçere, Şewçile, Çilekilû, Şewa Rojagêrayîşî, Şewa Roşnayî, Şeva Zayîşê Tîjî û Roşnayî, Şewa Mîtraye zî yena zanayîş.”

 

Peynîya eşkerayîye de wina ame vatiş:

 

Çapemenî û Rayaumumî rê

 

Neteweyê kurd, neteweyêke tewr qedîm ê merdimayî û wayîrê erjê bingehîn yê tarîxî, kultur, komelî û cuye yo. Yew nê erjê bingehînî roşanê neteweyî yê kurdan o. 3 roşanê sereyîn ê kurdan estê. Nê roşanê ke sey roj û roşanê pîroz û neteweyî yenê tesdîqkerdiş û bi hezaran serran o yeno pîrozkerdiş nê yê:

 

1-Roşanê Çarşema Sor (roşanê unîversalî)

 

2-Roşanê Newroze (roşanê rîzemîn) 

 

3-Roşanê Yeldaye/Şewçile (roşanê felekî/astrolojîk)

 

Nê erc û pîrozwerê kurdan ê bingehîn netewebîyayîş û kombîyayîşê kurdan de bîyê wayîrê cayêk muhîm. Bi xususî zî Şewa Yeldaye sey roşanê qedim ê kurdan wayîrê cayêkê muhîm o. Şewa Yeldaye çimeyê tarîxî de sey Şevçela, Şewa Mêhr yan zî Mêhra, Şewçere, Şewçile, Çilekilû, Şewa Rojagêrayîşî, Şewa Roşnayî, Şeva Zayîşê Tîjî û Roşnayî, Şewa Mîtraye zî yena zanayîş.

 

Şewa Yeldaye yan Şewçile 21ê kanûne zayîşê (mîladî) ya, şewa tewr derg ya serre ya û destpêkê serra neweyî de serserra kurdan ê neteweyî yê felekî/ astrolojik a. Pêwa na şewe serrêke bi peynî biba û serrêke newe dest pêkena.

 

Sey roşanê Newroze, Roşanê Yeldayê zî seba kurdan wayîrê mana û muhîmîyêkê neteweyî, komelî, kulturî û cuye yo; beşêke kultur, tarîx û zanayîşê ma yo.

 

Roşan û Şewa Yeldaye wayîrê felsefeyêkê xozayî û zanistî ya xorîn û dewlemend a. Yelda wayîrê fikr, fehm, felsefe, bawerî û hedîseyêke pîl a tarîxî ya. Yew pîrozwerîyê felsefe, vîr û bawerîya mîtrayî ya ke no felsefe, vîr û bawerîya kurdan ê tewr qedîm ya xozayî, xobîyayîşî û unîversal a. Bingehê xeylêk kultur î ya ke resena koyanê Zagros û herra Kurdistanî. Roşanê Yeldaye eynî wextî de xo verdaya mîyanê kulturê xeylêk neteweyê bînî û mîyanê înan de zî bi name û hawayê cîya yena pîrozkerdiş.

 

Goreyê dayeyanê cigêrayîş û cigêrayîşkerdişê tarîx û zansitî ‘Noel’ yo ke seserra mîladî ke ewro her hetî ra dinya de yeno pîrozkerdiş zî esas û çimeyê xo Şewa Yeldaye gêno.

 

Roşanê Yeldaye bi hezaran serrî yo her çar hetê Kurdistanî de sey roşanêk netewî yeno pîrozkerdiş. La çi heyfo ke dagirkerîya Kurdistanî vera ke bi seserran o sey şarê bîn, ercê kurdan ê netewî zî ameybî merheleya raştera wedarnayîşî. Ewro netîceyê têkoşînê netewê kurdan yê tarîxî de sey xeylê ercanê bînan yê kurdewarî no kultur, bawerî û fersefeya pîroz ya Şewa Yeldaye reyna ganî bena û her çar hetê Kurdistanî û her cayê dinya ke kurdî tede cuyenî de vila bena.

 

Têkoşînê xelisnayîşî yê kurdan de Roşanê Yeldaye zî wayîrê ca û risteyê tarîxî yo. Çimkî ercêk pîroz û sembolêk esasî yê hempar yê pêroyê neteweyê kurdan o. Name û nîşanê nasnameyêk neteweyî, yewbîyaye û yewtêgêrayîşî yo ke no zî beno çimeyê esasî yê pêameyîşê xet û îradeyê neteweyî, komel, kultur û polîtîk yê kurdan û Kurdistanî yê xobîyayîş û gerdunî.

 

Ma serê esasanê na raştîye de, sere de heme têgêrayîş, dezgeh û dormeyê serkêşî rê veng danî ke kurdê her  çar hetê Kurdistan û her cayê dinya ke bi hîs, vîr û zerrî yewîya neteweya kurd ya azade Roşanê Yeldaye ke Şewçileyî bi şahî û bernameyanê cîya cîyayan pîroz bikerî û têkoşînê pawitiş û averberdişê ercanê neteweya kurd her ca de berz bikerî.

 

Ma sey dezgehê corî zî do bi wesîleya na roje xeylê bajaran de şahî û bernameyanê cîya cîyayan yê prîzokerdişê Roşanê Yeldaye organize bikerî. Roşan û Şewa Yeldaye ya zî Şewçile neteweya kurd û heme merdimîye rê pîroz bo.

 

*Kovara Destar

 

*Komeleya Cigêrayîşê Ziwan û Kulturê Mezopotamyayî - Amed

 

*Enstîtuya Kurdî ya Stenbolî

 

*Enstîtuya Kurdî ya Amedî

 

*Komeleya Cigêrayîşê Ziwan û Kulturê Arî - Êlih

 

*Komeleya Edebîyatê Kurdî - Amed

 

*Komeleya Cigêrayîşê Kultur û Ziwan ê Arsîsayî - Wan

 

*Komeleya Cigêrayîşê Ziwan û Kulturê Botanî - Sêrt

 

*Komeleya Cigêrayîşê Kultur û Ziwan ê Avestayî - Îzmîr

 

*Komeleya Cigêrayîşê Kultur û Ziwan a Ankayê - Enqere 

 

*Komeleya Lêkolînên Çand û Ziman ê Feradî - Semsûr

 

*Komeleya Cigêrayîşê û Ziwan ê Bircê Belekî - Cizîr

 

*Merkezê Kulturê Dîcle û Firadî - Amed

 

*Merkezê Kulturê Bihare - Batman

 

*Enstîtuya Kurdî ya Stockholmî

 

*Enstîtûya Kurdî ya Elmanya

 

*Enstîtuya Kurdî ya Brukselî

 

*Enstîtuya Kurdî ya Swîsre