Melîke Aydin

 

ÎZMÎR - Buka Lekî 10ine Festîvala Tîyatro ya Mîyanneteweyî ya TAKSAVî de ame mojnayîş. Kaybaza Buka Lekî Pelda Bal da zanayîş ke kayî de prosesê travmayê leşkerêk ke problemanê senîyan rê rayîr akeno, yeno vatiş. Peldaye vat ke badê tîya do kay Stenbol de zî bêro kaykerdiş. 

 

Kayê Kurdî ‘Buka Lekî’  çarçeweya 10ine Festîvala Tîyatro ya Mîyanneteweyî ya Weqfê Seba Kultur û Hunerî yê Cigêrayîşê Komelî (TAKSAV) de merkezê Hunerê Kulturparkî yê Îzmîrî de vejîya vernîya temaşevanan. Nuştox û rejîsorê kayî Mîrza Metîn o. Kayî de camêrdêk netîceyê travmayê leşkerîye de beno robot, vîşêrê mankena plastîke tu kesêk reyde qisey bêkeno û têkilîya platonîk ya mankena plastîke reyde yena vatiş. Kayî têkilîya di kesî ya otorîteya camêrdî û haletkerdişê ci keno babete. Kay hem Kurdî ameyo uştiş û hem zî Kurdî yeno kaykerdiş. 

 

Pelda Bal ya ke hirê kaybazanê kayî ra yew a derheqê kayî de qisey kerd.

 

‘Ma hetê ziwanê de nêwazenê bi cayêk sînor bîmanê’

 

Peldaye da zanayîş ke bajarê girdan de nufusê Kurdan zêde yo û amacê înan no yo ke reng û ziwanê înan tîyatro de bidî mojnayîş û wina vat: “Kayî de xeylê Kurd û Tirkî estbî. Na rewşêk xeylê weş a. Amacê ma zî no yo ke ma xo biresnî Kurdan û dinya. Hetê ziwanî de ma nêwazenê bi cayêk sînor bimanî.”

 

‘Raştîya xo ra biremî do rih zî bimiro’

 

Peldaye dîyar kerd ke kayî de cinî xeylê tavîzan danî camêrdan û cuya raşt de zî na rewşe wina ya û wina dewam kerd: “Coka ra ganî ma verê xo sere de bidî xo. Kayî de cinî raştîya x ora dûrî kewena û dest bi têkilîyanê sanalan kena. No çî zî beno peynîya ci. Merdim raştîya xo ra dûrî  bikewo do rih zî bimiro û êdî ti aye kes nîya û bena kopyayêk. Ez seba ke no kayî de ca gêna zaf kêfweş a.” 

 

‘Qiseykerdiş û qiseynêkerdişê cinî seba camêrdî problem nîyo’

 

Peldaye qiseykerdişê xo wina dewam kerd: “Tîya de netîceyê; camêrd cinîyan ra hîna zêde qisey kenî vejîyeno raşte. Wexto ke cinî sahne ser de nêba seyyewbînan qisey kenî. Camêrd zî hende qisey kenî. Cinî qisey nêkenî la camêrd reyna zî qisey kenî. Çîyo ke camêrd wazeno goreyê xo mana bivejno, qiseykerdişê bahaneyan o. Qiseykerdişê girêdayeyeê hişî yo. Wexto ke merdim zêde qisey bikero zêde fikirîyeno. Komel de yeno vatiş ke cinîyî zêde qisey kenî û babate ser de şenik vindenî. Ma zî vanê ke raştî wina nîya.”

 

‘Leşkerî tesîrêk negatîg keno’

 

Peldaye tewr peynî da zanayîş ke leşkerî psîkolojîyê camêrdan xeylê xira keno û vat: “Tay kesî na rewşe ra xilas benî. Tay zî binê tesîrî de manenî. Komel de nimuneyê winasî zêde yî. Ma tesîrê nê çîyî vînenê. Kayê Ser Encama Qijikan û Buka Lekî Amed û Kerkuk de ameyî mojnayîş. Tîya rap ê zî do Stenbol de bêro kaykerdiş.”