'Ganî têkoşîno yewbîyaye bêro kerdiş'

  • 14:45 11 Kanûne 2022
  • NAROJANE
 
Melîke Aydin 
 
ÎZMÎR - Cinîyan dîyar kerdî ke hemverê TJAyî tersê dewlete yê hemverê cinîyê kurdî mojneno û ganî cinî têkoşîno yewbîyaye rayra berê.
 
Hemverê aktîvîstê Tevgerê Cinîyan ê Azadan (TJA) de çarçewaya cipersayîşê ke merkezê ci Anqara bi, Amed, Stenbol, Îzmîr, Muş, Agirî, Dîlok û Sêrtî de 29ê Teşrîna Peyêne de sereştişê keyeyan ame kerdiş û 21 bi îşkenceyî ameyî destbendkerdiş û berdî emnîyetê Anqarayî. Seba 13 cinîyan hepsê keyeyî ame dayîş û 8 kesî zî ameyî tepiştiş. Cinîyan dîyar kerdî ke tevgerê azadîya cinîyanê kurdan tevgerê cinîyan de cayêk girîng gêno û sewbîna da zanayîş ke hetêk ke Îran û Rojhelat de çalakî dewam kenê, nê hêrişî hemverê TJAyî de tersê dewlete yê hemverê tevgerê azadîya cinîyanê kurdan mojnena. Cinîyan dîyar kerd ke  Tirkîya de çi heyf, tutêke 6 serrî zî eşkena bêra zewicnayîş û ganî cinî têkoşîno yewbîyaye rayra berê.
 
‘Gelo tevgerê femînîstî baş vengê xo vetî?'
 
Komeleya Paştdayîşê Cinîyan ê Muglayî Gulsum Nazlioglu dîyar kerd ke cayê tevgerê azadîya cinîyê kurdî dinya û Rojhelatê Mîyanên de xeylêk muhîm o, serdayîşê Îranî de para têkoşînê azadîya cinîyanê kurdan xeylêk muhîm o. Gulsume wina dewam kerd: "Feydeyê tevgerê femînîstî çiqas tevgerê cinîyanê kurdan rê esto? Seba cinîyanê TJAyî ceza ameye birnayîş. La kesêke hesabê aye ya bankayî çin o ceza ameye birnayîş. Gelo veng vejîya? Sey pêro dinya Tirkîya de zî paştdayîşê cinîyanê kurdan seba têkoşînê azadîya cinîyan xeylê zêde yo. Her cinîyêke Roja Têkoşînî hemverê şîdetî zana. Hemverê 50 cinîyan de hêriş yeno kerdiş û vanê qey do biresê hedefê xo û do cinîyan bitersnê. La xo ra her kes zano ke 50 cinîyan tu suc nêkerdo."
 
‘Dewlete tesîrê TJAyî vînena'
 
Gulsume dîyar kerd ke hêrişî hemverê cinîyanê ciwanan û sîyasetmedaran de bi ca yeno û wina vat: “Dewlete vana şima sîyaset bikerê, do no bêro sereyê şima. No hêriş hemverê TJA û cinîyanê kurdan o. Ganî têkoşîno yewbîyaye bêro kerdiş. Hêrişî tena hemverê cinîyanê kurdan nê, hemverê tevgerê femînîstan o. Seba nê ganî cinîyî bibê yew, pîya têbigêrê. Ganî cinî xo kuçeyan ra nêdê het. Tesîrê TJAyî yê kuçeyî, dewlete zî vînena. Seba TJA têkoşîno yewbîyaye keno. Seba nê dewlete tersena û hêriş kena."
 
'Tevgerê cinîyanê kurdan hêz dano cinîyan'
 
Koma Cinîyan ê Emek ve Gul (Kede û Gule) ya Aydinî Gursel Şenşafak zî dîyar kerd ke welat de krîzêkê sîyasî, ekonomî û komelî yê giran yeno ciwîyayîş û rejîmê yew camêrdî tedayê serê komelî de zî keno û vat: "Hemverê tedayan reaksîyonê komelî yenê meydan. Îran de xoverdayîşê cinîyan dewam keno. Yew dînamîko tewr muhîm ê aktivîstê cinî têkoşînê cinîyanê kurdan o. Amed de cinîyê ke şîdet yeno kerdiş, hetê ekonomî de mexdûr ê, herême de şîdetêko xususî serê înan de esto. Nê herêman de bi xurtbîyayîşê tevgerê cinîyan cinî xurt benê."
 
Gursele bale ant serê hêrişê îqtîdarî û wina qedêna: "Îqtîdar  zaneno cayê cinîyanê kurdan têkoşîn de cîya yo. Seba nê wazeno vernîya nê hêzê pado. Bi tedayan wazenê netîce bigîrê. La ê zor û zehmetîyan vejê zî do têkoşîn bi yê neweyan reyde dewam bikero. Ma şîdetê dewlete şermezar bikerê."
 
 
‘Tedayî nêeşkenê zorê ma berê'
 
Îdarekarîya Komeleya Paştdayîşê Cinîyan ê Îzmîrî Muzeyyen Alpşen zî fikrê xo ard ziwan û vat: "No tepiştiş ters û endîşeyê dewlete mojneno. Îran de cinî vanê, ‘jin jiyan azadî’ û kuçeyan de yê. Cinîyî pêwa qetilkerdişan xo ver danê. Tesîrê ci tîya de zî beno. Tersê dewlete wina serê cinîyan de yeno mojnayîş. Ma bi cinîyanê TJAyî dir wareyan de pîya yê la polîtîkayê bêtêduştî zî esto. Ma têkoşînê xo dewam kenê."