Sema Çaglak

 

RIHA - Emîne Şenyaşara ke bîya nameyê waştişê edaletî wina vana: "No çi sîstem o, çi huqûq û edalet o. Edalet key merd, edalet key kor û ker bi? Çi kerdî bi edalet, çira veng nîno. Çira qîrîyaşêma nêeşnawenê? Ez fek nobetê xo ra vera nêdana heta ke edalet bîyarî nê welatî. Tena edalet eşkeno birînanê mi derman bikero." 

 

Bi serran o serê herra ke merdimayî rê dergûşî kerdo gonî ameya rijnayene. Na cografya ke bi gonî û xoverdayîş xo zergûn kerda bîya wareyê dej, kul û têkoşînî. No ruhê xoverdayîşî tewr zêde dayo serê milê cinîyan. Şexsê cinî de heqîqet, heskerdiş, edalet, aştî, azadî û têkoşîn esto. Emîne Şenyaşara ke bîya nameyê waştişê edaletî wina vana: "Eke edalet kerdê binê erdî zî ez o vejî."

 

Qezaya Pirsûsî ya Rihayî de verê weçînayîşê 24ê Hezîrana 2018ine 14ê Hezîrane de pawitoxê parlamanterê AKPyî Îbrahîm Halîl Yildiz û merdimê ey hêrişê keyeyê Şenyaşarî kerdibî û netîce de Haci Esvet Şenyaşar, tutê ey Adîl û Celal Şenyaşar qetil kerdibî û Fadil, Mehmet û Ferît Şenyaşar zî ameybî birîndarkerdene. Dima ra Fadil Şenyaşar zî ame tepiştene. Semedo ke hedîse bêra roşnkerdene û kerdoxê bêrê muhamakerdene Emîne Şenyaşar û lajê xo Ferît Şenyaşar semedo ke edalet bica bêro, 9ê Adare de dest bi çalakîya roniştişî kerdî. Hemverê nê dejî dej û bermayîşê Emîne Şenyaşar nêvindeno. Pêro vîrardişî, sanîye û cuya Emîne dorê na hedîseye de derbaz beno û zerrî û bedenê aye tena semedê edaletî veng dano.

 

Semedê waştişê xo yê edaletî yena destbendkerdene 

 

Keyeyê Şenyaşarî 12ê êlule 2019 de bi eynî waştişî vernîya Edliyeya Rihayî de reyna çalakîya roniştişî dabî destpêkerdene û dimayê ke dozgerî dir pêvînayîş kerdî eynî roje de çalakîya xo peynî kerdibî. 16ê kanûna 2020 de zî Emîne Şenyaşar û lajê xo Ferît Şenyaşar, bi waştişê pêvînayîşî şibî awanîya AKyê Riha la vernîya awanî de ameybî destbendkerdene. Dimayê ke rojêke destbend mendî, Dayîke Emîne û lajê xo bi şertê kontrolê edlî ameybî veradayîş. Cipersayîşê derheqê keyeyî de amebi destpêkerdene dima ra bi qerarê bêtaqîbkerdişî netîce bibi. Selahîyetdarî vera dîmenê kiştişî û delîlê suc kom bikerê, keyeyê Şenyaşarî destbendkerdene.

 

Keyeyê Şenyaşarî ke waştî bi Serdozgerê Komarî ya Rihayî dir pêvînayîş bikerê heta nika tu cewabê pozîtîf nêame dayene. Emîne Şenyaşar 15ê Adare de bi ideayê “wezîfedarê selahîyetdaran rê heqaret" kerda amebî destbendkerdene. Dayîke Emîne, dimayê ke îfadeyê aye ame girewtiş serbest amebî veradayîş û reyke bîn agêrabî vernîya edlîye û bi lajê xo yê Ferîtî dir çalakîya xo dewam kerdebî. La o wext zî Dozgerî waştişê pêvînayîş qebul nêkeno û dekewtişê baxçeyî edliye keye rê qedexe kerdo. La pêwa nînan reyna zî Emîne Şenyaşar û lajê xo nobeta xo dewam kenê.

 

'Cuya ma ya verê weş bî'

 

Emîne Şenyaşara ke qalê vîrardişanê xo kena, ewnîyayîşê aye kûr şinê û hewil dana ke cuya xo ya verê bifikrîyo û wina vat: "5 lajê mi û 2 kênayê mi estê. Verê cuya ma weş bî, her kes bi karê xo eleqedar beno. Gama ke bîne şan de heme tutê mi dorê mi de ciwîyenê. Ma xo rê sohbet kerdêne, wextê xo derbaz kerdêne. Xo rê serê sibayî şîne keyeyê xo karê xo kerdêne û şan de ameyîne. La nika kesêk mi nêmend. Kênaya min a pîle nêweşîyêke giran ci dir peyda bi. 5 serrî ma verê berê nêweşxaneyan de geyrayî la pêwa hewildayîşê ma zî kênaya mi dinyaya xo bedilna. Kênaya aye qij zî verê ma de mende û ma pîl kenê."

 

'Ez nê zulmî nêeşkena wederna'

 

Emîne bi vengêko bermiş û çimê pirî qal kerd û vat: "Di lajê mi û mêrdeyê mi kiştî, lajê min o bîn zî kerdî zîndan." Emîne dewam de wina vana: "Ez nê zulmî nêeşkena wedarnî. Çimê mi şîyê, nêweşîya qelbî mi dir virazyaya. Ez şîya nêweşxane derman dayê mi ke ez pê rehet bibî la reyna zî nêeşkena wijdan û kezebê mi nêverdana. Tu çîyêk nêmend ke bikerê û ma dir nê birînî verdayî. Herdi lajê mi zî xeylêk ameyîne heskerdene. Problemê înan bi tu kesî dir çinbi."

 

'Nêverdayî lajê mi esparê ambulanse bikerê'

 

Emîne dewam de wina vat: "Roja arîfeyî bi ez şîya verê dikanî û verê dikanî de merdimî kom bibî. Wexto ke ez verê merdiman ra derbaz bîne û cinîyêke mi ra vat, 'înan da tutanê to ro û hemine kiştî.' Ez û mêrdeyê xo ma şî dikan. Tay kesan vat 'meşêrê do şima zî bikişê' mi vat, wa bikişê. Ez wexto ke şîya mi dî ke birîndarê xo berdê la her di lajê mi erd de yê. Yê ke bî sebebê kiştişê înan bi helîkopter înan berdî la ê ma erd de mendî. Wexto ke ambulans ameya nêverdayê lajê mi esparê  ambûlanse bikerê."

 

'Tuta Celalî her roje pîyê xo pers kena'

 

Çimê Emîneya ke bermiş ra sûr bîyê hesrî varayî. Emîna hem berma û hem zî hedîse wina qal kerd: "Ez serê sibayî ra heta şan de bermena. Tutê Celalê mi erd de mendî. Her roje pîyê xo pers kenê. No zulm nîno qalkerdiş, êdî ma nêeşkenê wedarnê. Dima ra ma lajanê mi wedarnayî nêweşxane. Lajê min o pîl vta, 'ma meberê nêweşxane, ê do ma bikişê.' La tutanê ma berdî nêweşxane, ma zî dimayê înan de bî. Mêrdeyê mi verê çimanê mi de kiştî. Di tutê mi zî nêweşxane de kiştî. Doktor û hemşîreyê ûca zaf tesîr bî, xeylê xo ûca ra şî. Gonîya tutanê mi dêsê nêweşxane de mende. Şan de dês boyax kerdî û pêro qeydê nêweşxaneyî ci ra berdî."

 

'Lajê mi zaf însanê baş û bi merhamet bî' 

 

Emîne mabêne dana. Merdim reyan nêeşkeno verê dejê dayîkekê de vatişêk vajo û dejê înan şenik bikero. Dima ra cinîya Celal û kênaya ey yenê zere. Cinîya Celalî vta, "Wexto ke hedîse virazya kênaya mi 10 mengî bî." Kênaya ke nameyê aye Rojda bî hedîse ra bêfam xo rê kay kerdêne. Emîne vana: "Lajê mi zaf însanê baş û zerîrehm bî. Her wext însanan dir hetkarî kerdêne. Adîl hema nêzewicyabi, Celal zî newe zewicyabi. Pêro fotografê tutanê mi verê çimanê mi ra nimitê."

 

'Eke edalet kerdê binê erd zî ez o vejî'

 

Emîne qalê nobeta xo ya edlaetî kerd û vat: "Lajê mi û mêrdeyê mi qetil kerdî. Seke bes nêbo lajê min o Fadil zî kerdî zîndan. No senîn sîstem o, senîn huqûq û edalet o?  Edalet key merd, edalet key kor û kerr bi? Çi kerdî edalet rê çira veng nêvejeno. Çira qirayîşê ma nêeşnaweno? Ez fek nobeta xo ra vera nêdana heta ke edalet bîyarî no welatî. Wa baş bizanê ke tu çîyêke mi, tu kesêke mi nêmendo. Tena edalet eşkeno birînanê mi derman bikero."