Oznur Deger

 

ENQERE - Sererastkerdişê ‘Ercnayîşê Rewşa başî ya Tepişteyan’ ke 1ê Çele de ame caardene û vernîya tahlîyeyê xeylêk tepişteyan girewt. Avukatan ra OHDyî Elîfe Taş dîyar kerd ke sererastkerdişî de dayeyê Heyetê Muşahede û Îdareyî somut nêkerdê û vat: "Goreyê kamî, goreyê çi, rewşêka zelal çin a. Nê dir çîyêko ci ra vanê sîstemê puanî vetê. Tewrbîyayîşê bernameyê komelî, nêzdîbîyayîşê hemverê memurî, înfaz sey sîstemê puan yeno dîyarkerdene.”

 

Bi bahaneyê pandemî de ‘Qanûnê Înfazî’ ke 14ê Nîsana 2020 de tepişteyê sîyasî bêpar ameybî verdene, 1ê Çele ra dima sererastkerdişê newe ardî. Dimayê sererastkerdişîbi nameyê, ‘ercnayîşê rewşa baş a tepişteyan' ame caardene, xeylêk tepişteyî sere de yê zîndanê Cinîyan ê Şakranî pêwa cezaya înan qedîyabî zî, bi bahaneyê ‘rewşa baş çin a' nêameyî tahlîyekerdene.

 

Hîrê tepişteyê zîndanê Şakranî de nêameybî tahlîyekerdene û dimayê nê zîndanê Amed, Duzce, Sîlîvrî û Sêwregî de vila bi. Avûkata Komelaya Huqûqnasê seba Azadîye (OHD) Elîf Taş derheqê babete qisey kerd.

 

'Hemverê destûrê bingehîn o'

 

Elîfe dîyar kerd ke Qanûnê Înfazê Hûmara 5275 bi bahaneyê pandemî ame vetene û no qanûn bi pêroyî de hemverê maddeyê 2, 10 û 13ine ê Desturê Bingehîn o. Elîfe wina vat: "Bi metodê dewlete huqûqî dir berpirsyarîyê dewlete û kesan ameyo barkerdene. Nê dir qanûnê ke hetê dewlete ra yenê vetene ganî goreyê destûrê bingehîn bo. Bi pêroyî zî xo seperneno qaydeyê bawerî."

 

‘Otorîteyê hîra dayî Heyetê Îdare û Muşahadeyî'

 

Elîfe dewam de wina qisey kerd: "Heyetê binê serekîyê mudurîyê sazgehî de, psîkologêke, sazgehê perwerdî ra kesêk û Îdare û Sinifê Mudurê diyîne û seba cezayê serê 10 serrî de dozgerî ca gêno. Zîndanêke wexto qerarê rewşa baş yeno dayene, zîndanêke bîn eşkeno qerarê rewşa baş nîya, bêro dayene. Ma otorîteyê ke seba Heyetê Îdarî û Muşahadeyî yenê dayene nêeşkenê somut bikerê. Goreyê çi, goreyê kamî rewşêka zelal çin a. Nê dir sîstemê puanî vetî. Tewrbîyayîşê bernameyê komelî, nêzdîbîyayîşê hemverê memurê înfazî keweno sîstemê puanî. Tepişteyan dîyar kerdî ke nê pêro binpaykerdişê heqan ê. Tepişteyî seba ke destûr nêdanê kelepçeyê çepî zî puan kêm danê."

 

'Tepişteyî rastê muhakemekerdişêk newe yenê'

 

Elîfe dewam de wina vat: "Nê prosesî de tepişteyî, rastê prosesêko newe yê muhakemekerdişî yenê. Suco ameyo înatkerdene, ceza yena înfazkerdene. Reyna bi bahaneyê eynî sucî de bi nameyê ‘poşmanî’ de yenê muhakemekerdene. Tepişteyêke cinî sîstemê puanî de kêm puan girewta, bi bahaneyê tewrê bernameyêke zîndanî çinbîya puan kêm girewta. Nê dir nimûneyê balkêş vejênê werte. Mi bi tepişteyê edlî dir zî pêvînayîş kerd. Înan cîya gênê dest. Goreyê tepişteyê sîyasî, xespkerdişê heqê tepişteyê edlî tewr kêmî yo. Tepişteyê sîyasî teberê heme çî de yenê girewtene."

 

'No metodêko cezakerdişî yo'

 

Elîfe ard ziwan ke verê rewşêke ke veşnayîşê înfazî babeta vatişî bibayîne û vat Heyetê Îdare û Muşahadeyî dano zî, tepişteyî 6 mengî dima reyna hetê heyetê ke puan dano ra yeno taqîbkerdene. Elîfe wina qedêna: "6 mengî dima ra eynî persî yenê perskerdene. Pêwa ke tahlîyeyê kesî babeta vatişî bo zî, nîno tahlîyekerdene. No metodêko cezakerdişî yo. Ma vera nê yê. Ma muracatê Dadgeha Destûrê Bingehîn (DDB) kerd. Xeylêk tepişteyê ke seba nê nêameyê tahlîyekerdene estê. Ewil Şakran de na babete vejîya werte. Dima ra zî Duzce, Amed, Sîlîvrî û Sêwreg de vejîya meydan."