AMED - Sekretera Şubeyê Hûmara 1î ya Egîtîm Senê Amedî Hatîce Efe derheqê perwerdeyê ziwanî dayîke ke mekteban de nîno dayîş de ercnayîş kerd û vat: "Dinyaya hîs û zîhnî bi ziwanê dayîke eşkeno bêro awankerdene. Perwerdeyê bi ziwanê dayîke heq o. No heq merdim ganî bivîno."

 

Ziwan seba merdiman wayîrê cayêko taybet o. Eynî wextî de bingeyê kulturîyo zî. Seba nê ziwano ke merdim dayîka xo ra museno, xeylêk girîng o. La polîtîkayê dewlete vera teşwîqkerdişî, hewl dano ke ziwanî bêrê xovîrrakerdiş.

 

Rêxistinê Kultur, Zanist û Perwerdeyî (UNESCO) yê Neteweyê Yewbîyaye (NY) 2000î de 21ê Sibate Roja Ziwanê Dayîke ya Dinya îlan kerd. Tirkîya de seba tutanê kurdan heqê perwerdeyê bi Kurdkî yeno astengkerdene û vernîya hêrişê hemverê ziwan akeno.

 

Sekretera Şubeyê Hûmara 1î Egîtîm Senê Amedî Hatîce Efe derheqê astengkerdişê perwerdeyê bi ziwanê dayîke û seke dersê weçînayîşê dayîşê ziwanê dayîke ercna.

 

‘Zafziwanî zafkulturî yo'

 

Hatîceye bale ant serê 21ê Sibate Roja Ziwanê Dayîke ya Dinya û dîyar kerd ke sebebê lazimî bi rojêke wina, îdeolojîyê serdest şinê yewpawitişî û ziwanê xo ferz kenê. Hatîce vat: “Dinya de 7 hezarî ra zêde ziwanî estê. La di hewteyan de ziwanêk vinî beno. No zî yeno a mana ke welatêk de yew ra zêdeyêr ziwanî yenê qiseykerdiş. Seba polîtîkayê netew dewletan, xeylê ziwanî vinî benê. Vera çinkerdişê ziwanî, ganî bêrê ciwîyayîş û teşwîqkerdiş.”

 

‘Dinyaya hîs û zîhnî bi ziwan awan bena'

 

Hatîce vat ke seba ziwanî bêrê ciwîyayîş, berpirsîyarîyê dewletan esto û vat: "Tirkîya nê wezîfeyî bi ca nêana. Tirkîya yew ziwan û yew netew ferz kena. Ma vînenê ke îdeolojîyê komara seserrî yeno dewamkerdiş. Ma sey Egîtîm Senî dîyar kenê ke wa her kes xo bi ziwanê xo îfade bikero. Heqê perwerdeyî bi ziwanê dayîke nêeşkeno bêvînayîş bo. Seba dinyaya hîs û zîhnî bi ziwan yeno awankerdene."

 

‘Ganî her kes goreyê ziwanê xo biciwîyo'

 

Hatîce wina dewam kerd: "Dewlete serê ziwanê bînan polîtîkayê çinkerdişî kena. Hewl danê ke bikerê yew reng, yew tîp, yew reng. No yeno a mana ke her wareyê cuye de çinbîyayîşî yo. No nêeşkeno bêro qebulkerdiş. Ganî her kes bi ziwanê xo biciwîyo. Mekteban de ziwanê dayîke bi dersê weçînayîşî zî nîno dayene. Vanê bi ziwanê dayîke danê la wina nîyo."

 

‘4 kesî ra yew yeno tayînkerdiş'

 

Hatîce dîyar kerd ke her serre bi seyan wendekarî beşê edebîyat û ziwanê kurdkî mezûn benê la çi heyf mamosteyê Kurdkî tayînê înan nîno kerdiş û wina vat: "Îdarekarê mekteban vanê, mamosteyî çin ê seba nê Kurdkî seke dersê weçînaye nîna tercîhkerdene. Yanî mamoste çin ê. Seba ke mamoste nînê tayînkerdişî. Seba pandemî wendekaran problemê pîlî perwerdeyî de yenê ciwîyeyîş. Bi wendekaran dir visnayîşêko cidî ame ciwîyayîş."