Sorgul Şêxo

 

HESEKÊ - Derheqê viraştiş û pawitişê Rûnê Meşke û meşkan de Necma El-Esed dîyar kerd ke Koyê Kizwanan bi viraştişê Rûnê Meşke yeno nasneye û wina va: "Çend teknolojî aver şî, lazim o ma hacetê xo yê kulturê ma îfade kenê û dewam kenê, xo vîr ra nêkenê."

 

Her komelêk wayîrê taybetmendîyêk cîya yo. Bi domnayîşê kulturê xo zî merdimî hewl danê ke kulturê kalik û pîrikanê xo, asîmîlasyon û vinîbîyayîşê bipawê. Merdimî kulturê netewê ke serê rîyê erdî de biewno do xeylêk hacet û werdê tarîxî bivîno. Senîn ke her netewêk bi ziwanê xo qisey keno û bîyayîşê xo îfade keno, viraştişê werdî de zî eynî çî derbaz o. Komelê kurd, ereb û aşûrî zaf mêmanperwer ê. Bi ameyîşê zimistanî dir, cinî bi şewe û roje kewenê mîyanê tevger ke erzaqê zimistanî wedarê. Bi viraştişê erzaqan ekonomîya keyeyî ser zî tesîr keno.

 

Meşke senîn yena viraştene û çira yena xebitnayîş?

 

Meşke, çermê heywanê berxan virazêna. Çerm heta 15 rojan kenê binê kerrayêk giran. Dima ra meşke bi mast û şit yena şitiş. Sewbîna dims kenê zereyê ci û 2 heta 3 rey dims kenê. Dimayê derznayîşê ci rûn yeno amadekerdene. Nika cinîyê ke koyê Kizwanan û yê ke taybet dewan de ciwîyenê, hetê xebitnayîşê meşkan û girnayîşê mast û do de zî pispor ê.

 

Rûnê Meşke her herêmeke de bi nameyêk cîya yeno naskerdiş. Verê gama ke rayîrwanî ni estoran kewtêne rayîr, awa xo kerdêne meşke û şimitêne. Yew nê pîran ra ke kulturê viraştişê Meşke Rûn pawena û heta roja ma ya ewro arda Necma El-Esed a. Necma El-Eseda 65 serrî Koyê Kizwanan ra ya. Maya 5 kêna û camêrdan a pîrêka 10 tornan a. Derheqê na babete de Necma El-Esed qisey kerd.

 

'Dewe bingeyê hemrayîyê merdiman a'

 

Necmaye derheqê cuya de wina va: "Gama ke merdim dewe de biciwîyo eşkeno yê vera xo zî hîs bikero û yewbînan rê bibê hetkar. Keyeyê dewlemendî hetkarîya keyeyê feqîran kenê. Têkilîyê ma yê komelî zaf raver ê. Seba mi eke kesêk dewe de biciwîyo, cayê kêfweşî yo. Heywanan dir zî têkilîyê germ virazêno. Sewbîna ma nanê xo viraznê. Weşikîyê nanî zî oyo wexto ke cinî û domanî serê tenûre de kom benê, bi kêfxweşî nan wenê û derheqê hîn babetan de qisey kenê û huyenê. Cuya dewe cuyêka awankerdişî ya."

 

'Koyê Kizwanan bi viraştişê Rûnê Meşke yeno naskerdene'

 

Necma dîyar kerd ke ê hamnanî dest bi wedaritişê erzaqanê zimistanî kenê û wina va: "Berardişê xoza ra ma erzaqê xo yê zimistanî viraznenê, eynî wextî de zî ma mêmanperwer ê û xemê ameyîşê zimistanî nêwenê. Ma kîşte viraştişê penêr, ma begdenûs û zeytûnan zî viraznenê. La tewr zaf cinî rûnê meşke viraznenê. Kesêk pesê înan bibo, rûnê meşke verê înan de yeno peydakerdiş. Koyê Kizwanan heta nika no çi pawito û do bipawê zî. Seba ke rûnê ma xira nêbo, ma her wext meşke xebitnenê. Eke ma bikerê firaqan do bixeripyê."

 

'Ez bimirî zî do tornê mi dewam bikerê'

 

Necma tewr peyîn wina va: "Heta ke ez biba, ez o kulturê xo bipawa. La wexto ke ez şîye rehm, tutî û tornê mi estê ke nê kulturî dewam bikerê. Nika her di kênayê mi Fatme û Meryem hem zanê pes û manga bidoşê, hem zanê rûnê meşke viraznê. Ez na babete de rehet a û bawer kena ke do tutê mi dimayê mi nê kulturî bipawê."