AMED - Domanê ke şert û mercê xidar de xebityenê, gelo çi hîs kenê yan zî ameyox rê çi umîd kenê? Bi nê amancî ma waşt ke ma hîkayeyanê înan goşdarî bikerê û şima dir pare bikerê.

 

Her serre hûmara domanê ke karkerê, sebebê ekonomî dir û komelî zî Amed de zêdeyêr beno û merdim eşkeno her kuçe û taxan de rastê domanê karkeran bêro. Domanê ke heme wareyan de kar kenê, rastê tedayê kede yenê. Domanê ke şert û mercê xidar de xebityenê, ma waşt ke ma bimusê gelo demo ke xebityenê çi hîs kenê û çi umîd kenê? Ma waşt ke ma xeyal û hîsê nê domanan şima dir zî pare bikerê.

 

'Mektebî mi veşnayî'

 

Emîno (14) ke Sûr de rotişê maskeyî keno, dîyar kerd ke dîyar kerd ke her wext zabita hêrişê ey kenê û va: "Xora rewşa ma ya ekonomî baş nêbî, mecbûr xebitêna. Ez hem xebityayîne û hem zî şîne mekteb. Serê Sûrî ra polîsan mektebî ma veşna. Dimayê ke mektebî ma veşnayî, ez zaf xemgîn bîya. Mi reaksîyon ramojna û fek mektebî ra vera da. Ez xeylêk wareyan de seyarrotişî kena. Rewşa keyeyê mi hetê ekonomî de baş nîya. Ez mecbûr a bixebityî. Ez çi kar bivînî, ez kena. Emsar senîn vîrusê Koronayî vejîya, mi kuçeyan de dest bi rotişê maskeyan kerd. Karê mi baş şino, la zabita fek mi ra vera nêdanê. Reyan yenê û hêrişê mi kenê. Dezgehê mi qelibnenê û hacetê mi desteser kenê. Karê xo ra ez hes kena la waştişê mi o bi ke ez bibî kuafor. Seba ke kuafor eşkenê her cayê dinya de karê xo bikerê."

 

'Ma seba xebate mecbûr ê' 

 

Di wayê û birayê yewbînan Mihemed (16) û Berfîn (9) ke semtê Ofîsê Yenîşehirî de serê peyerayîrî de rotişê sîmîtan kerdêne. Seba feqîrî seba xebate xo mecbûr hîs kenê. Berfîna ke hema şina mektebê sereyîn, xeyalê aye oyo ke rojêke biba astronot. Birayê Berfîne Mihemed zî wazeno bibo doktor. Mihemed wina vano: "Ma qezaya Rezanî de nişnenê ro. Îmkanê ma yê ke ma domanîya xo bicîwîyê çin o. Keyeyê ma feqîr o. Ma seb axebate mecbûr ê. Ma nêwazenê bixebityê la destê ma ra çîyêk nîno. Verê koronayî serê sibayî heta nîmeroj şîne mekteb. Dimayê mektebî heta şan de mi kuçeyan de seyarrotişî kerdêne û şandînan zî heta  ereyê şewe serê dersê xo de xebityayîne. Seba ke amancê mi oyo ke wazenê bibî doktor. Eke ez rojêk bibî doktor, êdî do keyeyê mi feqîrî bixelîsîyê. O fikr zî beno sebeb ke tewr zêde bixebityî."

 

'Seba ke bibî cerrah pêroyî ganî zaf bixebityî'

 

Osmano (16) ke serê rayîrê Berê Koyî de rotişê awe keno, xeyalê ey oyo ke bibo cerrahê pêroyî. Osmanî dîyar kerd ke seba xeyalê xo bi ca bîyaro gerek xeylê bixebityo û va: "Pîyê mi kar ra ameyo îxraç kerdene. Dayîka mi zî xora nêxebityena. Wayê û birayêk mi, mi qijêr estê. Keyeyê mi de tena ez xebityena. Seba ke barê heme keyeyê serê milê mi de yo. Ez hem şina mekteb û hem zî xebityena. Dimayê mektebî erşawenê xebate. Nika seba vîrûsê Koronayî mektebî ameyê betalkerdene, coka ez tewr zêde xebityaya. Wazena bibî doktor û cerah. Coka ez gerek zaf bixebityî. Eke ekonomîya keyeyê mi wina dewam bikero, beno ke mi nêerşawê mekteb. No zî mi tersneno. Reyan zî karê xo ra aciz bena. Seba ke siba heta şan de xebityena."

 

'Bêxeyal bî'

 

Reyna semtê Ofîsî de 3 domanî kêna ke emrê înan qij bî, destmalan roşenê. Sonda (11), Zelal (7) û Sînem (8) ke taxê Rezanî ra heta tîya seba rotişî yenê. Wexto ke ma  hêvî û xeyalê înan persnenê, tena wazenê înan rê qeleme û defter bêrê girewtiş û pereyê înan zêde bibo. Domanê qijî domanê bînan ra gerrekerdoxî bî û wina va: "Çend rey destmalê ma diznayî û coka ma nêeşkenê hende zaf biroşê. Keyeyê ma seba xebate erşawenê û wexto ke ma dest veng şinê, xeylêk aciz benê. Embazê ma şinê mektebî la ma nêeşkenê şêrê. Hemine dir qelem û defter estê."