Medya Uren

 

AMED - Rejîsora Bariş Celiloglu ke Londra de manena, prosesê karantîna ke zêdebîyayîşê şîdetê zereyê keyeyî de û bi pêroyî serê cinîyan de yeno kerdene de babete û projeyê tîyatroyê bi rayîrê dîjîtal ke bi nameyê, “Karantîna û zindan” da destpêkerdene.

 

Her ke şono Tirkîya de şîdet û problemê mîyanê keyeyî zêde benê. Pêwa zêdebîyayîşê nê serebûtan, îqtîdar bi polîtîkayê ke aver beno wazeno serebûtî rêze ra bêrê vînayene. Cinîyan hemverê nê şîdetî çalekîyê tewir bi tewir viraştî û çalakîyanê xo dewam kenê. Rejîsore Bariş Celiloglu zî bi projeyê xo yê tîyatro paştdayîş da nê çalakîyan. Barişe serê zêdebîyayîşê serê şîdetî yê cinîyan û mîyanê keyeyî de projeyê tîyatroyê serê dîjîtalî yê bi nameyê, “Lockedown Locked İn (Karantina û Zîndan)" da destpêkerdene.

 

Bariş Celiloglu cinîyêke kaykerdox û rejisorêka serkewte ya. Sewbîna 24 serrî yo Ingîlistan de xebatê tîyatro kena. Bi ziwanê inglîzî û tirkî zî kayê tîyatro pêşkêş kena. Tewr peyîn zî binsazgehê koma tîyatroyê bi nameyê, Theatre East N Bullî ke awankerdişê ci do projeyê tîyaytroyî bi rayîrê dîjîtal da destpêkerdene. Bariş Celiloglu derheqê averşîyayîşê proje û babete de ajansê ma rê qisey kerde.

 

‘Mi pêro sazgehê cinîyan ra zanayîş girewt’

 

Barişe verê ke projeyê xo aver bera, xeylê welatê ke sey Ingîlistan, Yunanistan, Spanya û Rusya de bi rêxistinê cinîyan reyde roportaj kena. Barişe bi cigêrayîşê ke kena resena amancê ke pêro cayê dinya de şîdetê serê cinîyan zêde bîyo. Bi taybet prosesê şubeyê korono û karantînayî de zî no hîna zêde bîyo. Barişe karê xo ser o wina qal kerd: “Goreyê mi nê qirkerdişê ke yenê kerdene, problemê tewr pîl yê komelîyê ke ganî ma bikewê ferqê pîlîyê nê problemî. Ma zî sey rejîsor û kaykerdoxê cinî mecburê ke nê çîyan vajê. Ma menga Nîsane ra dest bi kar kerd. Tirkîya mîyan de xeylê welatan de kaykerdoxî seba bi hawayêk zerrîwaşte tewrê proje bibê, kîşte ma de ca girewtî. Ma cigêrayîş kerd, prosesê nuşteyî 2 mengan dewam kerd. Ma serê zoomî de prova kerd û tewr peyîn zî montaj kerd. Peynîya menga teşrîna verêne de zî seba pêşkêşkerdişê kaya ma do amade bo.”

 

‘Êdî camêrdê ke desteştiş kenê û kiştoxî yenê teşhîrkerdene’

 

Barişe bale ant serê zêdebîyayîşê şîdetê serê cinîyan û wina va: “Şîdetê serê cinîyan her wext bi. La demê peyîn de xorêxistinkerdişê cinîyan bi sebeb ke no şîdet bêro teşhîrkerdene ke bêro eşnawitene. Goreyê mi dîmenê ke ma ewro vînenê, hêzê cinîyan eşkera keno. Êdî cinî bi hêz ê. Bêguman seba vengê cinîyan berz bibo, medyaya komelî û çapemenî serkewte yê. Ma vînenê ke Tirkîya de hukm zî pey nê hêrişkar û kiştoxan de yo. Bêcezaverdayîş û bi sebebê rewşa başî, serbestveradayîşê înan êdî Tirkîya de bîyo model. Camêrdî nê hêzê xo hukm ra gênê û vanê ke ‘xora ez ceza nêgîna’ û her çî kenê. No warî de wehşetêk  bêsînor esto.”

 

‘Pêameyîşê Stenbolî ganî bêro ca ardene’

 

Barişe bale ante serê pêameyîşê Stenbolî ke nika antişê ci ameyo taloqkerdene û wina va: “Temamê dinya de problemo sereyîn, qetilkerdişê cinîyan o û no sîstematîk bîyo. Seke ma verê zî qal kerd qanûn û dezgehê huqûqî Tirkîya de kesê ke desteştiş kenê û înan pawenê. Coka rewşa Pêameyîşê Stenbolî girîng o. Taloqkerdişê pêameyîşê zî sucê merdimayî yo. Seba cuya cinî û domanan, seba peynîbîyayîşê problemê mîyanê keyeyî de bêrê çareserkerdene lazimî bi pêameyîşî esto.”

 

Barişe tewr peyîn ard ziwan ke înan seba heqê cinîyan îhlalkerdişê proje aver berdê û umîd kenê ke hemverê qetlîaman bibê cewabêk xurt.