Dilûcan Bozî

 

KOBANÊ - Eyşe Heydere, bî şahîdê şer, îşxalkerdiş, xoverdayîş, cuya vîyarte û cuya ewro. Eyşeya 70 serrî derheqê prosesî de vat: "Ma kulturê xo sey nasname, exlaq, ziwan, bîyayîş û tarîxo xo tefsîr kenê. Lazim o ma kulturê xo bipawê.”

 

Wexto ke Efrîn, Girê Spî û Serêkanî ameyî îşxalkerdene, cade hêrişê kultur, ziwan û erjê merdimayî kerdî. Goreyê polîtîkayê xo waştî demografîyê herême bivurnê û goreyê berjewendîyê xo form danê komel. Îşxalkerdiş û şer bi taybetî xo dir xeylê vurnayîşê bingeyîn ano û sewbîna averşîyayîşê teknîkî zî xeylê vurnayîşan keno. Îşxalkerdiş, şer û teknîk kulturê pêro komelî vurneno. Eyşe Heydera 70 serrî Kobanê de ciwîyena. Eyşe bîya şahîdê pêro prosesan û ajansê ma rê muqayeseyê pêro prosesan kerde.

 

‘Lazim o kulturê ma nêro xovîrrakerdene’

  

Eyşe bale ant serê girîngîyê pawitişê kulturî û wina vat: "Wexto ke ma qij bî hende teknîk aver nêşibi. Her çî ma bi destê xo awan kerdêne. Ma serê sibayî rew wiştêne û ma dest bi karê keyeyî kerdêne, weykerdişê heywanan, komkerdişê pemeyî ma kerdêne. O wext îmkanî kêm bî. Sewbîna ma awe zî bi depoyan bîran ra vetêne. Rast o ma rincan bîne, la bi ma weş bi. Her kesî cil û belgê adetî dayîne xo ra. Kulturêko zaf pîroz ameyîne vînayene. O wext xêr û bêr zaf bi. Ardan çinbi ma kulav vistêne ra û ma cinî û mêrdeyî kom bîne, me kerkotî kerdêne. Nanê tewqe ameyîne viraştene û serê sibayê îne ameyîne vilakerdene. Xeylê çîyê kan estbî û hema zî estê. La roj bi roje bi rayîrê şerê taybet no kultur yeno asîmlekerdene. La lazim o ma kulturê xo bipawê. Wexto ke kulturê ma bêro helnayîş o wext bîyayîşê ma zî yeno helnayene.”

 

‘Ma do mîrasê xo yê kulturî bipawê’

 

Eyşe tewr peyîn dîyar kerd ke lazim o ma wayîrê kulturê xo vejîyê û vat: “Nê serrê peyînan de xeylê hacetê neweyî ameyî awankerdiş. Semedê nê her çî asan bîyo. Wexto ke çîyêk keye rê lazim bo, hewceyê viraştişî nêkeno. Çunke sûke de hazir esto. Awe musluxan ra yena, hecatê cereyanî her keyeyî de estê. Wextê ma de cîranî yewbînan rê bîne hetkar, o wext komel yewbînan rê bîne destek. Nika her çî verpayê ci bîyo, no zî tesîrêko negatîf serê komelî de keno. Verdeno ke komel dûrî kultur, ziwan, bîyayîş û tarîxê xo biko. Ma do kulturê xo, xo vîr ra nêkerê û ma do nêkerê xovîrrakerdene. Ma do mîrasê xo yê kulturî bipawê.”