DÊRSIM - Weşikîyê xoza, tewirê endemîk yê Dêrsimî bi xetereyê çinbîyayîşî dir ameyî ri bi rî. Endama Tevgerê Cinîyan ê Demokratîkî Nîlufer Aktage wina vat: “Herême ewro heyêk ra şewatê daristanan yê seba operasyonê leşkerî bi ca yenê, xo ver danê û heto bîn ra zî talanê kapîtalîst rê ameyê akerdene. Hemverê nê çî ganî polîtîkayê hempar bi ca bêrê.”

 

Dêrsimo ke bi ko, daristan, çemê Munzurî û xoverdayîşî xo yeno zanayene, sey cinnetî yo. Dêrsimo ke bi weşikîyê xo yê xozayî merdiman mest verdeno, bi dewlemendîyê cografyaya xo zî xeylê tewirê endemîk hewêneno.

 

Korîdorêk xozayî

 

Herêma Dêrsimî de çimeyê sereyîn yê Hewzaya Firatî ke wayîrê hewzayêko komkerdişê awe ya tewr girîng o, hewêneno. Çemê Munzur, Çemê Haltîk, Çemê Perî, Çemê Mercan û Karasu çimeyê tewr girîng yê çemê Firatî yê. Sera 75ê herême ko, se ra 25 plato û se ra 5 zî deşte yo. Seba nê korîdora xoza dayeyê endemîzm zî zêde yo.

 

Goreyê cigêrayîşî florê yê çarçewaya UBENÎS (Projeya Teqîbkerdiş û Envarterî yê Tewirê Biyolojîkî yê Netewî) hetê Wezaretê Karê Awe û Daristanî ameyo kerdiş de cografyaya Dêrsimî 2 hezar tewirê nebatan estê se ra 20 zî endemîk ê. Yew nînan ra zî sîrê Munzurî yê. Yeno vatene ke nê tewirî şîfa yê û xeylê nêweşîyan ra baş ê. Sewbîna vilêkê çan, gilyazê Erzînganî, vaşê bînbîrdelîk, cehtereyê Munzurî, vilika dawete ya Munzurî, çayê koyî, vaşê Oltu, kîngerê Munzur û kîngerê Dêrsimî yê.

 

‘Operasyonê leşkerî zirarêko pîl danê’

 

Endama tevgerê Cinîyê Demokratîkî Nîlufer Aktage dîyar kerd ke seba operasyonê leşkerî şewatê ke vejênê meydan zî zirarêk cidî danê xoza û wina vat: “Hemverê hêriş û piyasabîyayîşî bi hawayêko baş fehmêko komelî nêame awankerdene. Herême de hetêk ra zî hemverê şewatî xo ver dana û hetêk ra zî talanê kapîtalîstî rê ameya akerdene. Ganî hemverê nê sazgehê demokratîk, rewşenbîr û hunermend, sîyasetmedar berpirsîyarîyê bigîrê û bêrê têhet û polîtîkayêk awan bikerê.”