AMED – Amed Barosu, Erzincan Cezaevi’nde yaşanan çıplak arama, işkence ve kötü muameleye ilişkin Erzincan Cumhuriyet Başsavcılığı’na suç duyurusunda bulunarak, Meclis, TİHEK, Adalet Bakanlığı, Kamu Denetçiliği Kurumu ile Ceza ve Tevfik Evleri Genel Müdürlüğü’ne araştırılma yapılması için başvuruda bulundu.

 

Amed Barosu İnsan Hakları Merkezi Hapishane İzleme Komisyonu, Erzincan Cezaevi’nde 22 Nisan’da yaşanan çıplak arama, işkence ve kötü muameleye ilişkin, Erzincan Cumhuriyet Başsavcılığı’na suç duyurusunda bulundu. Komisyon ayrıca araştırma yapılması için Adalet Bakanlığı, Kamu Denetçiliği Kurumu, Ceza ve Tevfik Evleri Genel Müdürlüğü, Meclis İnsan Hakları İnceleme Komisyonu ve Türkiye İnsan Hakları Eşitlik Kurumu’na (TİHEK) başvuruda bulundu.

 

Ayrı ayrı 5 kuruma yapılan başvurularda, Erzincan Yüksek Güvenlikli Kapalı Cezaevi'nde diğer cezaevlerinden nakledilen tutsaklara dönük olarak yaygınlaştırılan ve sistematik hale getirilen çıplak arama uygulamasının, işkence ve kötü muamele yasağına aykırı olduğu vurgulandı. Amed Barosu’na tutsaklar ve tutsak aileleri tarafından yapılan başvurularda, söz konusu uygulamanın yaygınlaştığı belirtildiği kaydedilen başvuruda, “Çıplak arama uygulamasını kabul etmeyen mahpusların infaz koruma memurlarınca darp edildiği de gelen başvurularda mahpuslar tarafından aktarılmıştır. Mahpuslara karşı kötü muamele ve işkenceye varan fiiller gerçekleştirildiği iddiası ile mahpuslar ve mahpus aileleri tarafından Amed Barosu'na başvurular yapılmıştır. Bu başvurular neticesinde konu ile alakalı hapishane ziyaretleri gerçekleştirilmiştir. Yapılan ziyaretlerde Erzincan Yüksek Güvenlikli Hapishaneye mahpuslar ilk getirildiklerinde uzunca bir süre ring aracında bekletildikleri ve temel ihtiyaçların kendilerine verilmediklerini, müteakiben nezarethanede yine uzun süre temel ihtiyaçlardan uzak bir şekilde bekletildiklerini aktarmışlardır” denildi.

 

‘Çıplak aramayı kabul etmeyen tutsaklar darp edildi'  

 

Bununla birlikte çıplak arama uygulamasının ilk girişte dayatıldığı, tutsakların bu durumu kabul etmemesi üzerine darp edildiklerinin Amed Barosu’na aktarıldığına yer verilen başvurularda, “Çıplak arama uygulaması yalnızca fiziki bir ihlal değil; aynı zamanda sistematik bir kurumsal taciz, psikolojik işkence ve hak ihlali niteliğindedir. Cezaevinde görevli kamu görevlilerinin bu şekilde hareket etmesi, yalnızca şahsi sorumluluk doğurmakla kalmaz, aynı zamanda kamusal otoritenin kötüye kullanılması anlamına da gelir” diye belirtildi.

 

Anayasa ve uluslararası sözleşmelere atıf

 

Başvurularda, bu uygulamalarla Anayasa’nın 17’nci maddesi ile güvence altına alınan işkence ve kötü muamele yasağının ihlal edildiğine dikkat çekildi. Başvurularda ayrıca uygulamaların aynı zamanda Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi’nin (AİHS) 3’üncü maddesi kapsamında tanımlanan aşağılayıcı ve insanlık dışı muamele yasağı ile BM Mandela Kuralları’na ve Avrupa İşkenceyi Önleme Komitesi (CPT) standartlarına aykırı olduğu vurgulandı.

 

Baro, tutsaklara karşı çıplak arama uygulamalarının son bulması ve etkin bir soruşturma yapılarak, bu uygulamaları yapan kurum personelleri hakkında gerekli hukuki işlemlerin başlatılması talebinde bulundu.