‘Serê salê’ geleneği hala sürüyor

  • 09:07 13 Ocak 2024
  • Kültür Sanat
WAN – 13 Ocak'ın yaklaşmasıyla birlikte " Serê Salê" hazırlıkları başlıyor, bir yandan da geçmişten günümüze bir gelenek olarak varlığını tüm çabalarıyla sürdürüyor.
 
Kürtlerin Güneş yılı esasına dayalı Rûmî takvime göre yılbaşı olarak kabul ettiği bugün (13 Ocak) için hazırlıklar yapılırken, kutlamalar başladı. Serê Salê kutlamalarında, erkekler kadın kıyafetleri, kadınlar ise erkek kıyafetleriyle sokak sokak “Serê salê pîroz be” diyerek gezer. “Serê salê” kutlayanlar sokaklarda dolaşarak ,“Serê salê binê salê xwedê zarokekî/ê bide vê malê(Rabbim yıl sonunda bu eve bir çocuk versin)” diyerek ev ev dolaşıyor. Her yıl olduğu gibi bu yılda Serê salê, Kurdistan'ın birçok kentinde yılın başlangıcı olarak kutlanacak.
 
13 Ocak tarihi nedir?
 
1 Ocak tüm dünyada yeni yıl olarak kabul ediliyor. Kürtlerin çoğunluğu tarafından kabul edilen Kürt halkının halkın bayramı ya da yeni yılı 21 Mart yani Newroz’dur. Ancak Kürtlerde Aralık ayının son haftası ile Ocak ayının ikinci haftası arasında özellikle 13 Ocak’ta kutlanıyor. 
 
İnsanlar yaşamı ve doğayı iyi anlamak, yaşamlarını ve çalışmalarını düzenleyebilmek için zamanı yıllara, mevsimlere, aylara ve günlere göre bölüştürmüşlerdir. Önemli günler, tarım yaşamı, iş için zaman ayırma ve planlama için gerekli ve önemliydi. Bu ihtiyaçtan dolayı insanlar takvimler hazırlamışlardır. Yılın bitiminden ve yeni yılın gelişinden bu yana halk tarafından yılbaşı olarak kutlanmaktadır. Şu anda bile dünyanın bir kısmı Gregoryen Takvimi kullanıldığından dolayı Noel takvimine göre yılbaşı 1 Ocak olarak kabul ediliyor ve 31 Aralık gecesi kutlanıyor.
 
Çocuklar köy içerisinde gezerdi
 
Kurdistan’da iktidarın asimilasyon politikalarına rağmen gelenekselleşen 13 Ocak yeni yılı kutlamaları devam ediyor. 13 Ocak bayramını kutlamak Kürtler arasında bir gelenek haline dönüştü. 13 Ocak akşamı özel yemekler pişirilir, yenir ve içilir. Eskiden 13 Ocak geceleri gençler, çocuklar köylerde toplanıp hazırlıklar yapar, gece ovaları, vadileri, dağları, köyleri kara örtüsüyle kaplayınca herkes toplanıp halaylar çekip köyün içini gezerdi. 
 
‘Serê salê’ geleneği hala sürüyor
 
Köyde bir grup çocuk bir araya gelir, aralarında birilerini seçerek süslerlerdi. Aralarında seçtikleri kişiye uzun bir elbise giydirir yüzünü is ile boyarlardı. Omuzlarına bir çuval alarak ev ev dolaşırlardı. Gittikleri her evin kapısını çalar ve birlikte halaylar çekerlerdi. Çocuklar ev sahibinden buğday, bulgur, yumurta, kuru üzüm, incir, melengiç gibi şeyler isterlerdi. Ev sahibi ise evinde ne olursa çocukların çuvallarına koyardı. Her ne kadar soğuk, yağmurlu ve karlı olsa bile çocukların “Serê salê” gezisine engel olamazdı. Çocuklar gecenin geç saatlerine kadar köydeki evleri gezerlerdi. “Serê salê” kutlamaları hala günümüzde de kutlanmakta.