Yaşam savunucularının 2017'si: OHAL, katliam, yargı, direniş

  • 09:13 27 Aralık 2017
  • Ekoloji
Evrim Kepenek
 
İSTANBUL - Doğa savunucularının yaşam alanlarını talan eden sermaye ve iktidar iş birliğine karşı verdiği mücadelenin en zikzaklı olduğu yıl kuşkusuz 2017 yılı oldu.  OHAL ile hukuk kurallarının askıya alınmasını fırsat bilen sermaye çevrelerinin halkların yaşam alanlarına yönelik saldırıları artarken, 2 yaşam savunucusunun katledilmesi dönüm noktalarından biri oldu. 
 
AKP’nin savaş ısrarını derinleştirdiği 2017 yılı, yaşamın tüm alanlarında olduğu gibi ekolojik kırımın da en ağırına tanıklık etti. Yıllardır kalekol, karakol, baraj ve HES projeleriyle büyük bir tahribata uğratılan birçok yerde yüzbinlerce hektar ormanlık alan “askeri operasyon” adı altına küle çevrilirken,  Mayıs 2017'de Antalya Finike'de taş ocaklarına karşı mücadele yürüten Ali Ulvi Büyüknohutçu ve Aysin Büyüknohotçu katledilmesi doğa ve yaşam savunucuları açısından dönüm noktası oldu. İki yaşam savunucusunun katledilmesi, Türkiyeli yaşam savunucuları açısından bir dönüm noktası oldu. Katliamın ardından birlikte hareket etme noktasında çözüm yolları arayan yaşam savunucuları, Olağanüstü hal (OHAL)'in yarattığı hukuksuzluğu fırsata çeviren ve Kanun Hükmünde Kararnameler (KHK) ile adeta şirketlerin sorgusuz sualsiz talan edebilecekleri bir "enerji yatırım" talanına dönüşen yaşam alanları için hukuk ve sokak eylemlilikleri ile seslerini duyurmaya çalıştı.
 
Baskılar ekolojiyi yok etme kültürünün bir sonucu
 
Birçok yerde “askeri operasyon”  adı altında yakılan ormanlar, Diyarbakır'ın Sur ilçesindeki tarihi eserlerin tahrip edilmesi, Batman Hasankeyf'te dinamit kullanılması, Cerattepe'deki maden arama işlemine Yargıtay'ın onay vermesi, Yeşil Yol projesine karşı çıkanların yargı önüne çıkması, Bodrum'da caretta carettaların boyunlarının kesilerek katledilmesi, Muğla'da köpeklerin zehirli yemek verilerek katledilmesi, Bozcaada ve Gökçeada'nın imara açılmak istenmesi, AKM'nin yıkılmasının önü açılması, Loç Vadisi'nde ORYA Enerji'nin hidroelektrik santral yapmak için harekete geçmesi,  kayyım atanan Van Belediyesi'nin Van Gölü'nü kirletmesi, Ermeniler'e ait kiliselerin ahır olarak kullanılması, Kuzey Ormanları Savunması'ndan 2 yaşam savunucusunun bıçaklı saldırıya uğraması, Alakır'daki HES'e karşı mücadele eden Birhan ve Tuğba'ya yönelik baskılar 2017 yılında ekoloji mücadelesinde yok etme kültürünün sonuçları arasında yer aldı. 
 
Öte yandan, Cerattepe'deki altın madenine onay veren Yargıtay kararının Anayasa Mahkemesi'ne taşınması, Hasankeyf'te dinamitle yok edilmesine karşı sanatçılardan gelen tepki, ormanların yakılmasının HDP ve CHP'li vekiller tarafından meclise taşınması, Kuzey Ormanları Savunması'nın (KOS) 3'üncü Havalimanı'na karşı yaptığı eylemler, KOS'un hafriyat kamyonlarını durdurması, Sur'daki tarihi yıkımın belgesele aktarılması, Karadeniz İsyandadır Platformu'nun Artvin için binlerce imza toplaması, Loçlular'ın ORYA'ya karşı başlattığı eylemler, AKM'nin yıkılmasına karşı Mimarlar Odası İstanbul Şubesi'nden yükselen tepki, Manisa'da ağaçları kesilen köylülerin kepçelerin önüne oturması, Gökçeada'nın imara açılmasına ilişkin halkın imza toplaması, Rize Fındıklı'da HES için halk bilgilendirme toplantısını halkın protesto etmesi,  Gölcük Tabiat Parkı'nın imara açılmasının yargıya taşınması, yaşam savunucularının 2017'ye dair mücadele hamleleri olarak hafızalara kazındı. 
 
Hükümetin 2017 boyunca derinleştirdiği ekolojik yıkım ve yıkıma karşı yükselen mücadelenin kronolojisi şu şekilde:
 
Ocak 
 
14 Ocak: 
 
*Karadeniz Bölgesi'nde 8 ilin yaylalarını birbirine bağlayacak olan 2 bin 600 kilometre uzunluğundaki Yeşil Yol Projesi'nin Rize'nin Çamlıhemşin ilçesi Yukarı Kavron ve Samistal Yaylaları arasındaki bağlantı yolunun yapımına karşı çıkan 11 kişi hakkında "İş ve çalışma hürriyetini ihlal" suçlamasıyla dava açıldı.
 
*Dersim'de UNESCO Listesine alınması talep edilen Munzur Vadisi Milli Parkı'na HES ve baraj yapılması için acele kamulaştırma kararı alındı.
 
*Altın madeniyle mücadele eden Kışladağ'da ÇED olumlu belgesinin iptali istemiyle açılan dava reddedildi. 
 
16 Ocak: 
 
*Artvin, Cerattepe'deki madene karşı yaşam alanlarını savunan 48 kişi hakim karşısına çıktı. İfadelerin alınmasının ardından mahkeme heyeti duruşmayı 3 Mart 2017 tarihine erteledi
 
17 Ocak: 
 
*Isparta'nın Sütçüler ilçesine bağlı 50 haneli Darıbükü köyü Kasımlar Barajı ve 3 HES projesi nedeniyle su altında kaldı.
 
19 Ocak: 
 
*Sürmene Çamburnu'daki yangından 1 hafta sonra bölgede çöp depolama alanı için 'ÇED gerekli değildir' raporu verildiği ortaya çıktı.
 
24 Ocak:
 
*İzmir Bergama'da Kozak Yaylası Çamavlu köyü yakınlarında kurulmak istenen RES, köylülerin merasını tehdit ediyor.
 
26 Ocak: 
 
*İstanbul Belgrad ormanından geçecek demiryolu hattı ihalesi öncesi ormandaki bazı ağaçların kesilmek üzere işaretlendiği ortaya çıktı.
 
27 Ocak: 
 
*Rize'nin Hemşin ilçesinde yapılması planlanan HES Projesi'nin ÇED olumlu kararı, Rize İdare mahkemesi tarafından iptal edildi.
 
29 Ocak: 
 
*İzmir Kültür Park Platformu, Kültür Park'a yapılması planlanan gökdelen ve konferans salonlarını istemediklerini açıkladı.
 
*Kuzey Ormanları Savunması üyeleri Belgrad Ormanı'ndan geçmesi planlanan Dekovil Hattı projesine karşı eylem yaptı.
 
Şubat
 
2 Şubat: 
 
*Rize'nin Çamlıhemşin ilçesine bağlı Ayder Yaylası TOKİ tarafından 'kentsel dönüşüm ve gelişim projesi' adı altında imara açılıyor.
 
*Ankara Nallıhan'da bulunan Kuş Cenneti'nin yanı başına termik santral yapılması planlanıyor.
 
6 Şubat: 
 
*Rize Senoz Vadisi’nde mahkeme aynı HES projesi için iki farklı karar verdi. Senoz Yöresi Derneği Başkanı Bahattin Boncukçu tepki gösterdi.
 
12 Şubat:
 
*Van Gölü üzerinde kurulan arıtma tesisinin yeterli düzeyde çalışmaması nedeniyle 20 kilometrelik alan çamur deryasına dönüştü.
 
15 Şubat: 
 
*Munzur'da HES'lere karşı dernek, siyasi parti ve kitle örgütleri “Munzur Özgür Aksın Meclisi”ni kurdu. 
 
19 Şubat: 
 
*Kırklareli'de binlerce dönümlük ormanlık alanı tehdit eden RES projesiyle ilgili ÇED toplantısı yöre halkının tepkisi nedeniyle yapılmadı.
 
21 Şubat: 
 
*Artvin Arhavi'de ilçenin ortasında yer alan HES projesi için bilirkişi evlere zarar verdiğini söyledi, ancak DSİ "zarar vermez" dedi.
 
23 Şubat: 
 
*İÇDAŞ şirketi, Çanakkale'deki termik santralinde ÇED raporundan kaçmak için alanını 50 kez küçük gösterdi, mahkemeden iptal geldi. 
 
Mart 
 
2 Mart: 
 
*Galataport projesi kapsamında 1'inci derece tarihi bina olan Paket Postanesi kapsamında yıkıldı.
 
3 Mart: 
 
*Munzur Dağları'nın 2 bin hektarlık bölümü av turizmi bölgesi ilan ediliyor. Orman Bakanlığı, nesli tükenme tehlikesi bulunan çengel boynuzlu dağ keçisi yetiştirecek ve bölgeyi av turizmine açacak.
 
*Dersim'in Peri Vadisi'nde Limak şirketi tarafından yapılan HES'e karşı mücadele yürüten yaşam savunucusu Özkan Arslan'ın tutuklanmasıyla ilgili Peri Suyu Koruma Platformu tarafından İHD'de bir basın açıklaması gerçekleştirildi. Açıklamada, hiçbir tutuklamanın yaşam alanlarına sahip çıkma iradelerini yok edemeyeceği vurgulandı.
 
23 Mart: 
 
*Tekirdağ'ın Ergene İlçesi'nde yapılması planlanan kömür santraline karşı stadyumda toplanan çevreciler, termik santrale hayır eylemi yaparak, 'Kömür istemiyoruz' yazılı pankartın altına Trakya şivesi olan 'beya!' figürü oluşturdu.
 
24 Mart: 
 
*İstanbul Aydos Ormanı'nda günü birlik turistik tesislerin yapılabilmesi için imar planı değişikliği hazırlandı.
 
28 Mart: 
 
*İstanbul'da yaşarken izlediği Mandıra Filozofu filminden etkilenerek kedi köyü kuran Mehmet ve Müjgan Orhan'a, tesiste gömülü 4 kedi ve 4 köpek ölüsü bulunması nedeniyle 54 bin 600 liralık ceza kesildi. Mehmet ve Müjgan'a kesilen cezaya, 5199 sayılı yasa gerekçe olarak gösterildi.
 
Nisan
 
2 Nisan:
 
*Çanakkale'deki doğa yürüyüş gruplarının da katılımıyla 150 kişi, Çanakkale'nin Kirazlı köyünde toplanarak Balaban Tepesi'ne yürüdü. 
 
4 Nisan: 
 
*Türkiye Kent Konseyleri Platformu (TKKP) 1. Ege ve Güney Marmara Çevre Komisyonu toplantısı geçen hafta sonu Ayvalık'ta gerçekleştirildi.
 
18 Nisan: 
 
*Zonguldak'ın Ereğli ilçesi Gülüç Beldesi'nde dişi köpeğin cinsel organına sokulan havuç, veteriner hekim tarafından çıkarıldı.
 
20 Nisan: 
 
*Bodrum sahilinde başından 3 kurşunla vurularak katledilmiş caretta caretta türü deniz kaplumbağası bulundu.
 
28 Nisan: 
 
*Daha önce Fındıklılı köylüler ve yaşam savunucularının başvurusu ile zamanın Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Bölge Kurulu'nca. Doğal SİT Alanı ilan edilen Arılı Vadisinde, hidroelektrik santrali (HES) yapmak isteyen şirket, SİT kararının kaldırılması için dava açtı.
 
Mayıs
 
5 Mayıs: 
 
*Danıştay, Antalya Kumluca'da yer alan Alakır Nehri üzerinde daha önce yerel mahkemenin iptal edip kendisinin de onadığı Alakır 2 HES projesi davasını, karar düzeltme aşamasında reddetti. Reddetme gerekçesinde, bölgede 10 yılı aşkın süredir tapulu arazisi bulunan davacı Tuğba Pınar Günal'ın tapu kaydıyla ilgili dosyada ve UYAP kayıtlarında herhangi bir bilgi ya da belge bulunamadığına yer verildi.
 
8 Mayıs: 
 
*Aydın'ın en önemli çevre sorunları arasında son yıllarda hızla öne çıkan jeotermal enerji santralleri (JES) sadece çevre ve sağlığa değil kültürler varlıklara da zarar veriyor. 
 
9 Mayıs: 
 
*Rize'nin Fındıklı İlçesine bağlı Yaylacılar köyünde Büyükdere üzerinde yapılmak istenen Hayat Hidroelektrik Santrali (HES) projesi için halkın Çevresel Etki Değerlendirme (ÇED) sürecine katılımı toplantısı düzenlendi. HES projesine karşı çıkan yöre halkının bina önünde toplanarak protesto ettiği proje için tutulan tutanak tartışmalara neden oldu. Tutanağın değiştirilmesini isteyen halk binaya girdi.
 
12 Mayıs: 
 
*Taksim Gezi Parkı Koruma ve Güzelleştirme Derneği, İstanbul Büyükşehir Belediyesi'nin (İBB) Gezi Parkı'ndaki "suni çim, kazıma, sulama" gibi düzenleme çalışmalarıyla ilgili rapor hazırladı. Parktaki ağaçlara zarar verildiğinin belirtildiği raporda, sorumluların derhal bu yanlıştan dönmesi istendi.
 
17 Mayıs: 
 
*Antalya Finike'de yaşadıkları dağ evinde katledilen yaşam alanı savucuları Ali Ulvi ve Aysin Büyüknohutçu çifti katledildi. 
 
21 Mayıs: 
 
*Alakır Nehir Kardeşliği Platformu HES'e karşı açtıkları davanın "tapu kaydınız bulunmadı" gerekçesiyle reddedilmesine tepki gösterdi.
 
24 Mayıs: 
 
*AYM, Bergama yakınlarındaki Alliaoni antik kentinin Yortanlı Barajının suları altında bırakılması ile ilgili yapılan başvuruları reddetti.
 
31 Mayıs: 
 
*Danıştay kararıyla yaklaşık 3 yıl önce 1. Derecede Doğal Sit Alanı ilan edilen Alakır Nehri ve vadisi, Çevre ve Şehircilik Bakanı Mehmet Özhaseki'nin imzasıyla 3 ayrı statüde doğal sit alanı ilan edildi.
 
Haziran 
 
7 Haziran: 
 
*Dersim Munzur Vadisi'nin HES ve baraj derdi mahkemeye rağmen bitmiyor. Ovacık'ta mezarlıklar bile kamulaştırıldı. 
 
8 Haziran: 
 
*Van Gölü'nde bulunan tarihi Akdamar Adası'nın karşındaki alana dökülen çöpler, canlı yaşamını tehdit ediyor. 
 
10 Haziran: 
 
*Kuzey Ormanları Savunması, İstanbul Sarıyer'de bulunan Yaşar Kemal Kültür Merkezinde 1. Kuzey Ormanları Çalıştayı gerçekleştirildi.
 
14 Haziran: 
 
*Şırnak merkez ile Uludere ilçesi arasında bulunan 60 kilometrelik dere yatağında DSİ tarafından yeni barajların yapımına devam ediliyor. Her 10 kilometrede bir, inşa edilen barajlardan dolayı dere yatakları kurudu
 
19 Haziran: 
 
*Antalya'da öldürülen yaşam savunucusu Ali ve Aysin Büyüknohutçu çiftinin kızı katil zanlısının mermer ocağıyla ilgili verdiği ifadelerin derinleştirilmesini istedi. 
 
22 Haziran: 
 
*Çanakkale Bayramiç İlçesine bağlı Kurşunlu köyünde feldspat madeni için yapılmak istenen ancak halkın engellediği ÇED toplantısıyla ilgili ÇED heyetinin usulsüzlük yaptığı ortaya çıktı. 
 
26 Haziran: 
 
*Van Erciş Belediyesi, Hafriyat Yönetmeliği'ni hiçe sayarak, binlerce ton molozu sahile döktü. Van Çevre Derneği Başkanı Ali Kalçık, belediyenin suç işlediğini belirterek, sessiz kalınmaması gerektiğini söyledi. 
 
6 Temmuz: 
 
*Artvin Cerattepe'de Cengiz Holding tarafından işletilmek istenen altın madeni için Danıştay "madencilik yapılabilir" kararını onadı.
 
9 Temmuz: 
 
*Cizre Belediyesi'ne atanan kayyım Ahmet Adanur, ilçedeki tek yeşil alanı çevre düzenlemesi iddiasıyla yıkıyor.
 
11 Temmuz: 
 
*Rize'nin Pazar ilçesi Yeşilköy köyünde, yaklaşık 88 buçuk milyon ton taş dolgu üzerine inşa edilecek olan Rize - Artvin Havalimanı'nda kullanılacak malzemenin alınması için bölgede taş ocakları açılmasına yönelik tepkiler sürüyor. Pazar ilçesinde, taşeron firmanın taş ocağında çalışmalara başlayacağını duyurması üzerine harekete geçen yöre sakinleri ile firmayetkilileri arasında tartışma çıktı; olaya jandarma ekipleri müdahale etti.
 
12 Temmuz: 
 
*Muğla'nın Datça ilçesinde, boynu kesilerek katledilmiş Caretta careta bulundu.
 
20 Temmuz: 
 
*Beyoğlu Semt Dernekleri tarafından açılan davada, İstanbul 10. İdare mahkemesi "Beyoğlu Kentsel Sit Alanı Koruma Amaçlı İmar Planları'nın iptaline karar verdi. Karar, Gezi Parkı, Fındıklı Parkı, Roma Bostanı gibi önemli alanları kapsıyor.
 
22 Temmuz: 
 
*İstanbul Taksim Meydanı'nda bulunan ve uzun yıllardır kaderine terk edilen Atatürk Kültür Merkezi'nin yıkımı için İstanbul Büyükşehir Belediyesi'nden ilk adım atıldı. Taksim Gümüşsuyu'ndaki AKM'yi çevreleyen 4 parselden oluşan 20 bin metrekarelik arazi 2 yıl süre ile Kültür ve Turizm Bakanlığı'na bedelsiz olarak tahsis edildi.
 
*Samanlı Dağları rüzgar enerji santrali tehdidi altında. Proje hayata geçerse leyleklerin göç yolunda bulunan dağlarda canlı hayatı yok olabilir.
 
23 Temmuz:
 
*Şair Orhan Veli Kanık'ın satırlarının hayat bulduğu Bebek Aşiyan Parkı füniküler istasyonu yapımı için kapatıldı, ağaçlar işaretlendi.
 
25 Temmuz: 
 
*Alakır Vadisi'nde Alakır Nehri üzerinde yapılmak istenen HES'ler hakkında yargı durdurma kararı vermesine rağmen, 5'inci HES'in yapımına başlandı. 
 
26 Temmuz: 
 
*Manisa'da yapılması planlanan arıtma tesisi için 10 yıllık çam ağaçlarının sökülmesine tepki gösteren 200 köylü ağaçların başında 10 saat nöbet tuttu.
 
30 Temmuz: 
 
*Manisa'nın Yunusemre ilçesine bağlı Akgedik köyü girişine, TOKİ konutları için arıtma tesisi inşa etmek amacıyla alandaki 10 yıllık çam ağaçları AKP'li ilçe belediyesinin ekipleri tarafından köklerinden sökülmek istendi. Ağaçların sökülmesine karşı çıkan kadınlar kepçeler ve ağaçların önüne oturarak, ağaçların sökülmesini engellemeye çalıştı.
 
*HDK Ekoloji Meclisi'nin İzmir'de Tepekule Kongre Merkezinde gerçekleştirdiği 2. Orman Çalıştayı'nda ormanlara bakış açısı, iktidarın ormancılık politikaları, ormanlara yönelik tehditler ve orman işçiliği gibi birçok konu tartışıldı. "Ormansız gelecek olmaz" pankartının açıldığı çalıştayda açılış konuşmasını HDK Eş Sözcüsü Prof. Dr. Onur Hamzaoğlu yaptı. 1980'lerde yakmalara ve arazi açmak için kesimlere karşı devletin ormanları halktan koruduğunu hatırlatan Onur, şimdi tam tersi bir duruma gelinerek halkın ormanları devletten koruduğunu dile getirdi.
 
*Kuzey Ormanları Savunması'nın çağrısıyla, İstanbul Büyükşehir Belediyesi (İBB) önünde bir araya gelen yaşam savunucuları, son 15 günde İstanbul'da yaşanan sel felaketlerinden sorumlu tuttukları İBB'yi protesto etti. Ellerinde "Asıl afet sizsiniz istifa edin" pankartı ve "Kuzey ormanları yoksa İstanbul da yok",  "Ormanlara kıyanlar İstanbul'u boğanlar", "Kıyıları betonla dolduranlar İstanbul'u boğanlar" dövizleri taşıdı.
 
Ağustos
 
3 Ağustos: 
 
*İstanbul'un önemli su kaynaklarından olan Melen Çayı'nda görülen balık ölümleri tedirginlik yaratıyor.
 
8 Ağustos: 
 
*Antalya'da, kullandığı hafif ticari aracı yol kenarındaki köpeklerin üstüne sürerek birinin ölümüne neden olan Erhan Kozan'a 1097 lira idari para cezası kesildi.
 
*Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, 'Biz Ayder'i kirlettik, rezil ettik' itirafında bulunurken bölge için kentsel dönüşümün haberini verdi.
 
14 Ağustos: 
 
*12 bin yıllık Hasankeyf, yapımı büyük ölçüde tamamlanan Ilısu barajının suları altında bırakılmadan önce dinamitlerle yıkılıyor. "Hasankeyf Antik Kentinin Güçlendirilmesi" adı altında doğal mağaraların dinamitlerle yıkılarak beton dolgu ve imitasyon yapılması girişimi tepkiyle karşılandı.
 
*Katledilen yaşam alanı savunucuları  Aylin ve Aysin Büyüknohutçu çiftinin mücadele ettiği mermer ocağı kapatıldı.
 
17 Ağustos: 
 
*HDP Batman Milletvekili Mehmet Ali Aslan, Hasankeyf'teki tarihi mağara ve kayaların dinamitlenmesine tepki amacıyla kendini bir kayaya zincirledi. 
 
18 Ağustos: 
 
*Dersim'de günlerdir süren ve ancak yağmurla sönen orman yangınlarıyla ilgili Dersim Ekoloji İnisiyatifi açıklama yayımladı.
 
24 Ağustos:
 
*Bursa'nın Karacabey ilçesinde toplu balık ölümleri yaşandı. Prof. Dr. Murat Türkeş, "Yakında en kötü senaryo oluşacak. Ne gibi iklim olayları ile karşılaşacağımızı öngöremiyoruz. Ve bu noktaya gelirsek artık geri dönüşü olmayacak" dedi.
 
25 Ağustos:
 
*Artvin'in Kafkasör Yaylası Cerattepe mevkiinde "madencilik yapılabilir" yönünde Danıştay'ın onayladığı yerel mahkeme kararını Yeşil Artvin Derneği, adil yargılama yapılmadığı gerekçesiyle Anayasa Mahkemesi'ne taşıdı.
 
*Bakırköy Polis Eğitim Merkezi, Çevre ve Şehircilik Bakanlığı tarafından plan tadilatı ile ranta açıldı.
 
27 Ağustos:
 
*Cengiz Holding, 3'üncü havalimanına malzeme üretmek için istediği 24 hektarlık araziyle yetinmedi. Holding, "ÇED gerekli değildir" kararı aldırdığı alanın 3 katı fazlası için izin istedi.
 
28 Ağustos: 
 
*Hayvanlara yapılan işkencelere bir yenisi daha eklendi. Bu kez olay Bursa'nın Osmangazi ilçesinde meydana geldi. Rottweiler cinsi köpeği bulunan A.A., öğle saatlerinde işten eve geldiğinde Boncuk isimli köpeğini bulamadı. Komşularından şüphelenen A.A., Boncuk'u aramaya başladı. Evin arkasındaki tarlaya giden kadın, köpeğin cenazesiyle karşılaştı. 
 
29 Ağustos: 
 
*Maden Teknik Arama (MTA) Arhavi'nin Eğrisu, Sevahil ve Tuvahit yaylalarında toplam 2 bin 149.07 hektarlık alanda sondaj yaparak maden arayacak. 
 
30 Ağustos:
 
*UNESCO geçici listesindeki Hatay'ın Samandağı ilçesinde bulunan Saint Simeon Manastırı, RES türbinlerinin inşaatları nedeniyle tahrip ediliyor.
 
*Hasankeyf'i Yaşatma Girişimi, Ilısu Barajı ile ilgili raporunda barajın sadece tarih değil tüm Dicle Vadisi için yıkım olacağı belirtildi.
 
Eylül
 
5 Eylül: 
 
*Bakanlar Kurulu kararıyla 10 güne çıkarılan Kurban Bayramı tatili boyunca bazı belediyelerin barınaklarında görevliler kapıya kilit vurup izne çıktı. Barınaklarda aç susuz kalan birçok hayvan hayatını kaybetti.
 
6 Eylül:
 
*Seslidere üzerinde yapılması planlanan Sesli Regülatörleri ve HES projesi için, "ÇED gerekli değildir" kararı verildi.
 
7 Eylül:
 
*Zonguldak'ın Çaycuma İlçesi'nde yapılması planlanan kalker ocağı ve kırma eleme tesisi projesi için düzenlenen Çevresel Etki Değerlendirmesi (ÇED) toplantısı, köylülerin protestosu nedeniyle yapılamadı.
 
9 Eylül: 
 
*Aralarında çevre ve yöre dernekleri ile siyasi partilerin olduğu Hasankeyf Gönülleri, "Ilısu Barajı projesi durdurulsun, Hasankeyf yaşasın" dedi.
 
*Rize'nin Çayeli ilçesinin Senoz Vadisi'nde yapımı planlanan HES projesi için "ÇED gerekli değildir" kararı ile projenin önü açıldı.
 
12 Eylül:
 
*Türkiye'nin oksijen deposu Kaz Dağları'nın yanı başındaki Yenice'de halkın mücadelesiyle üç kez rafa kalkan Yenice Çırpılar Termik Santralı projesi dördüncü kez gündemde. Proje gerçekleşirse aynı zamanda Türkiye'nin en önemli tarım alanlarından biri olan bölge, kömür külüne boğulacak.
 
13 Eylül: 
 
*İstanbul Beylerbeyi'nde yaşayan 16 yaşındaki Çıtır adlı köpeğin, Bahçeşehir Üniversitesi'nde görevli Doç. Dr. Özlem Kumrular tarafından mahalleden taşınmasının ardından öldüğü öğrenildi. İBB Veteriner İşleri Müdürlüğü'nden yapılan açıklamada Cebeci Sahipsiz Hayvan Geçici Bakımevi'ne bırakılan köpeğin solunum güçlüğü, meme tümörü ve akciğer metastazı nedeniyle öldüğü belirtildi.
 
15 Eylül:
 
*Mersin Üniversitesi'nden Prof. Dr. Ergene, son dönemlerde deniz kaplumbağaların insanları ısırmasıyla ilgili "Hayvanların besin almak için geldikleri yerlerde insanlar paniğe kapılıyorlar. Kaplumbağaya zarar vermeye çalışıyorlar. Hayvan da doğal olarak kendisini savunuyor. Deniz kaplumbağaları saldırı olmazsa ısırmaz" dedi.
 
*Tonya'da kar yıldızı çiçeğinin vatanı Kadıralak Yaylası'nın doğal sit alanı olma özelliği kaldırılarak yapılaşmanın önü açılmak isteniyor
 
17 Eylül: 
 
*Karabük'ün Safranbolu ilçesinde yol kenarında silahla vurularak katledilmiş halde yavru ayı bulundu.
 
18 Eylül:
 
*Sakarya'nın Geyve İlçesi'nde, Sakarya Nehri'nde çok sayıda balık öldü. 
 
19 Eylül: 
 
*İzmir Ödemiş Ayvacık'ta açılmak istenen ve köylülerin tepkisine neden olan taş ocağına onay çıkmadı.
 
22 Eylül:
 
*Evcil hayvan taşınmasına ilişkin kuralların firmalar tarafından keyfi uygulandığına dair bir örnek de Bursa'da yaşandı. Bursa'dan Kayseri'ye giden köpek Odin'in otobüs firması çalışanlarının kurbanı olduğu iddia edildi.    
 
*Tekirdağ'ın Çerkezköy İlçesi ile İstanbul'un Silivri İlçesi arasına özel şirket tarafından kurulması planlanan termik santral için Bakanlar Kurulu'nun verdiği "Acele Kamulaştırma" kararını Danıştay 6'ncı Dairesi durdurdu.
 
23 Eylül: 
 
*Antalya'da Alakır Vadisi'nde yaşayan ve HES'lere karşı mücadele veren yaşam savunucuları Birhan Erkutlu ve Tuğba Günal'ın evlerine doğru ateş edildi.
 
24 Eylül: 
 
*İstanbul Kent Savunması, istifa ederken "Vicdanım rahat" diyen Kadir Topbaş'a sordu: "İstanbul'u ranta açarken de vicdanın rahat mıydı?"
 
30 Eylül:
 
*Kuzey Ormanları Savunması ve Sarıyer Kent Dayanışması üyeleri, Prof. Dr. A. Uçkun Geray Ağaçlandırma Alanı'nda çocukların diktiği fidanların İstanbul Büyükşehir Belediyesi (İBB) tarafından kesilmesini protesto etti.
 
Ekim
 
3 Ekim: 
 
*Danıştay 8. Dairesi Turgutlu Çaldağı'da yapılmak istenen nikel madenciliği için orman tahsis izni veren Manisa 1. İdare Mahkemesi'nin kararını bozdu.
 
6 Ekim: 
 
*MNG Şirketi  tarafından Artvin'in Arhavi ilçesinde 2014 yılında yapımı başlanan HES projesi ilk günden bu yana Arvahililerin tepkisi ile karşılaşmıştı. Daha önce mahkeme kararıyla durdurulan HES yapımı yeniden olumlu ÇED raporları ile halkın gündemine sokuldu. Yıllardır HES'lere karşı topraklarını ve sularını koruyan Arvahililer ise geçtiğimiz günlerde Arhavi Asliye Ceza Mahkemesi tarafından "Ìş hürriyetini engelledikleri" gerekçesi ile para cezasına çarptırıldı.
 
7 Ekim:
 
*Davadan 3 yıl sonra keşif yapılırken Yukarı Kavron ve Samistal yaylaları arasındaki bağlantı yolunda iş makinelerinin çalışmaları sürüyordu.
*Yeşil Yol'un yarısı tamamlanıp yayla zarar gördükten sonra, 3 yıl önce açılan dava için keşif heyeti geldi.
 
9 Ekim: 
 
*İstanbul Büyükşehir Belediyesi önünde eylem yapan KOS "Kuzey Ormanları'nın üstüne yeni bir kent çalışmalarınızı derhal durdurun" çağrısı yaptı.
 
10 Ekim: 
 
*Dargeçit'e bağlı Sümer beldesi kırsalında bulunan binlerce meşe, palamut ve meyve ağaçları, "güvenlik" gerekçesiyle kesiliyor.
 
12 Ekim: 
 
*DANIŞTAY, Artvin'in Şavşat İlçesi Meydancık köyünde yapımı planlanan Çağlayan Hidroelektrik Santrali (HES) için Çevre ve Şehircilik Bakanlığı tarafından verilen Çevresel Etki Değerlendirme (ÇED) olumlu kararını iptal eden yerel mahkeme kararını onadı.
 
14 Ekim:
 
*15 yıl önce Alakır Vadisi'ne yerleşen ve 2009 yılından beri bölgeye HES yapmak isteyen firmalarla mücadele eden Tuğba Pınar Günal ve Birhan Erkutlu çiftinin kullandığı su kaynağı yanındaki arazinin sahibi METAMAR HES firması tarafından kesildi.
 
16 Ekim: 
 
*Koruma altındaki "Mavi yıldız" çiçeği ile tanınan Kadıralak Yaylası'nın talana açılması yaşam savunucuları tarafından yargıya taşındı.
 
19 Ekim: 
 
*Muğla'da yapılacak maden ocağı için her biri 3- 4 asırlık toplam 286 fıstık çamı ağacının kesilecek olması üzerine köylülerin tepkisi sürüyor.
 
21 Ekim:
 
*İstanbul'daki Burgazada'nın olası yangınlarda müdahaleyi etkin kılmak için açılmış orman yollarına asfalt döküm çalışmaları yeniden başladı.
 
23 Ekim:
 
*AİHM, Bergama'daki altın madeninin işletilme sürecindeki hukuk tanımazlıklar nedeniyle Türkiye'yi bir kez daha mahkûm etti. Mahkeme Türkiye'nin başvuruculara 3'er bin Avro ödemesini kararlaştırdı. Avukat Senih Özay, ceza miktarından çok, hukuk ihlali vurgusunun önemli olduğunu söyledi.
 
*Muğla'da, doğal SİT alanlarının derecelerinin değiştirilmesi, "Muğla cennet kalsın" sloganı ile düzenlenen şarkılı, türkülü ve halaylı sonbahar şenliği ile protesto edildi.
 
24 Ekim: 
 
*AİHM Bergama'daki altın madeninin işletilme sürecindeki hukuk süreci nedeniyle Türkiye'yi bir kez daha mahkum etti.
 
*Amanos Dağları'nı köstebek yuvasına dönüştüren onlarca taş ve mermer ocağı, bölgenin eşi benzeri olmayan endemik bitki türünü yok ediyor.
 
25 Ekim: 
 
*Karadeniz Bölgesi'nde, 8 ilin yaylalarını birbirine bağlayan 2 bin 600 kilometre uzunluğundaki Yeşil Yol Projesi'nde yer alan Rize'nin Çamlıhemşin ilçesi Yukarı Kavron ve Samistal yaylaları arasındaki 8 kilometrelik bağlantı yoluna karşı çıkan 24 kişi hakkında, "İş ve çalışma hürriyetini engel" suçlamasıyla açılan davanın ikinci duruşması görüldü.
 
27 Ekim:
 
*Bergama'da 2005'te 5 Haziran Dünya Çevre Günü nedeniyle piknik düzenlemek isteyenlere Koza Altın Şirketi yönetici ve çalışanları tarafından yapılan saldırıyla ilgili dava, zamanaşımı gerekçesiyle düşürüldü. Çevrecilerin avukatlarından ve aynı dava kapsamında yargılanan Arif Ali Cangı, "Bu dava Koza Altın Madeni şirketinin ve sahiplerinin nasıl korunduğunu göstermesi açısından ibretliktir. Sırf Koza şirketinin patronu ve çalışanları ceza almasınlar diye, dava adım adım zamanaşımına götürüldü" dedi. 
 
28 Ekim:
 
*Zonguldak, 4 termik santralın yarattığı kirlilik nedeniyle can çekişirken şimdi de Ömerağzı sahilini yitirmek üzere. Sahili de kapsayan bölgeye yeni termik santral planı gündemde. Santrallerin tümünün kurulu olduğu Çatalağzı halkı da kanserle mücadele ediyor.
 
30 Ekim: 
 
*İstanbul'un Eyüp ilçesinde sokak köpeklerinin oklu iğnelerle vurularak toplandığı ve bazılarının yaşamını yitirdiği iddiaları hayvan hakları savunucularını harekete geçirdi. Birçok STK, hayvan hakları dernekleri ve yüzlerce yurttaş Eyüp Belediyesi önünde toplanarak eylem yaptı. Aralarında şarkıcı Yonca Evcimik ve Leman Sam'ın da bulunduğu pek çok ünlü ismin destek verdiği eylemde Eyüp Belediyesi ve Belediye Başkanı Remzi Aydın protesto edildi.
 
Kasım
 
1 Kasım: 
 
*Kazdağı Doğal ve Kültürel Varlıkları Koruma Derneği, Balıkesir'in Havran ilçesinde siyanürle altın madeni açılması planlarına karşı bir açıklama yayınladı. "Kazdağı yeni bir felaketin eşiğinde" denilen açıklamada, projeden vazgeçilmesi çağrısı yapıldı.
 
3 Kasım: 
 
*HES'lere karşı verdikleri mücadele nedeniyle silahlı tacize maruz bırakılan Tuğba Günal ve Birhan Erkutlu çiftine bu kez de "eğik tel" soruşturması açıldı.
 
4 Kasım: 
 
*Antalya'da, taş ve mermer ocaklarına karşı mücadele ederken katledilen Ali Ulvi-Aysin Büyüknohutçu çifti adına Muratpaşa Belediyesi'nce yapılan park hizmete açıldı.
 
5 Kasım: 
 
*İzmir'in Urla ilçesinde yapılmak istenen taş ocaklarına karşı çıkanlar, "Yaşam Şenliği'nde buluştu. İzmirliler, üzerinde "Lavantama, kekiğime, kekliğime dokunma", "Zeytin hayattır, dokunma", "ÇED'ini de al git, Haydar" yazılı dövizler açtı.
 
6 Kasım: 
 
*Doğal Hayatı Koruma Vakfı'nın (WWF ), Türkiye'deki 40'ıncı yılını Four Seasons''da kutladığı özel davete katılanlar arasından bazı kişiler geceye kürk ceket ve etolleri ile iştirak etti.
 
7 Kasım: 
 
*Rize'nin Fındıklı ile Artvin'in Arhavi ilçelerini kapsayan ve iki ayrı alanda yapılması planlanan; ancak Çevresel Etki Değerlendirme (ÇED) toplantıları protestolar nedeniyle yapılamayan Taşdibi Hidroelektrik Santral (HES) Projesi için "ÇED olumlu" kararı verildi. HES yapımının önünü açan karar, yaşam savunucularının tepkisine neden oldu.
 
8 Kasım: 
 
*Ordu Çevre Derneği, belediyenin Gülyalı Balıkçı Barınağı'nın doldurularak Çikolata Park'la birleştirilme projesine tepki gösterdi.
 
9 Kasım: 
 
*Karaburun Mordoğan'daki RES projelerinde ormanlık alandan geçmek için 6 metre yol izni alıp 20-30 metre yol açtılar. 
 
10 Kasım:
 
*Ümraniye Belediye Başkanı Hasan Can Kasım ayı meclis toplantısında 2B arazileriyle ilgili konuyu gündeme getirdi. Mecliste Hekimbaşı, Topağacı, Dumlupınar, Karabekir, Elmalıkent ve İnkılap Mahallesi'nin bir kısmının imar planı oy birliği ile kabul edildi.
 
*Sarıyer Uskumruköy Kavşağı yol genişletmesi nedeniyle kesilen ağaçları yerinde incelemeye giden çevre aktivisti Oruç Karacık çıkan tartışma sonucu bacağından bıçaklandı. Oruç, Büyük İstanbul Maratonu'nda kız çocuklarının okumasına destek olmak için koşacaktı. Maratona aylardır hazırlandığını belirten Oruç, "Saldırıda ayağımın acımasından çok benim kızım okuyacak. sosyal sorumluluk projesi adına 42 km koşamadığıma üzüldüm" dedi.
 
11 Kasım: 
 
*Trabzon'un Sürmene ilçesindeki Çamburnu Tabiat Parkı'nda çıkan yangında sarıçam ağaçlarının yaklaşık yüzde 30'u kurumuş.
 
14 Kasım:
 
*Adalar Savunması, imara açıldıktan sonra 2015 yılında yıkımın başladığı Yassıada'yı, "Bir ada imara açılarak nasıl yok edilir, doğa ve kültür katliamı nedir görmek istiyorsanız fotoğrafa bakın" sözleriyle hatırlattı. Fotoğrafta adanın beton yığınına dönüştürüldüğü görülüyor.
 
17 Kasım: 
 
*3.Köprü'nün üzerinden geçmesi planlanan demiryolu orman, tarım, mera ve kırsal yerleşim alanlarından geçeceği açıklandı. 
 
11 Kasım: 
 
*Sarıyer'de yaşam savunucularına yönelik bıçaklı saldırı protesto edildi. Kuzey Ormanları Savunması, 'Saldırganlar AKP üyesi mi?' diye sordu.
 
*Değişik bölgelerden 11 çağrıcı ekoloji örgütü tarafından gerçekleştirilen Türkiye ekoloji örgütlerinin bir araya geldiği Bergama Buluşması başladı.
 
13 Kasım:
 
*Marmaris Çevrecileri Derneği 5 yıldızlı bir otelin sahilinde bulunan Yunus Terapi ve Aktivite Merkezi'nin kapatılmasını istedi.