MARDİN - Geçtiğimiz günlerde Urfa Kültür Koruma Varlıkları Bölge Kurulu kararıyla birinci derece sit alanı ilan edilen Bezekê arkeolojik yerleşim yerinin daha önce Çevre ve Şehircilik Bakanlığı tarafından imara açıldığı öğrenildi. 

 

İki gün önce Kültür ve Turizm Bakanlığı kararıyla Urfa Kültür Koruma Varlıkları Bölge Kurulu kararıyla Mardin'in Nusaybin ilçesi sınırları içinde bulunan Bezekê (Erdoğdu) yerleşim yeri birinci derece sit alanı ilan edildi. Nusaybin’in kuzeyinde ve 30 kilometre mesafede olan yerleşim yerinde vadi boyunca sağlı sollu mağaralar bulunuyor. 116 mağaraya sahip Bezekê'de mağaralar çift sıra, bazen de üç sıra hâlinde. Tam tepesinde “Küçük Kale” denilen, ancak tamamen tahrip edilmiş olan bir kale, kuzeydoğusunda ise bir tepe üzerinde etrafa hâkim ve “Büyük Kale” denilen ikinci bir kale bulunmakta. Bu kalenin çevre surları kısmen yıkılmış olsa da hâlen yerleri belli. 3 kilometre kuzeyinde “Kentur” harabeleri, bunun da 5 kilometre kadar kuzeyinde “Der Muskê” denilen ve manastır-kale olarak kullanıldığı tahmin edilen bir yer var.

 

Sit alanında beton bloklar var

 

Hangi dönemden kaldığı bilinmeyen alan, son yıllarda yerli turistlerin ilgi odağı haline gelirken, sit alanı kararından sonra restore ve kazı çalışmaları başlayacak. Ancak mağaralarda Çevre ve Şehircilik Bakanlığı tarafından gölet yapma projesinin olduğu öğrenildi. Mağaraların altında bulunan su kaynaklarını ortaya çıkarmak için 3 yıldır çalışma yapıldığı ortaya çıktı. Suların tespit edildiği noktalara beton bloklar dikildiği görülürken, sit alanı kararından sonra çalışmanın devam edip etmeyeceği bilinmiyor.

 

Erdoğdu köyünde yaşayanlar, çalışmaların 2017’den bu yana sürdüğünü belirtirken, “Mağaralar altında kaynak suları bulunuyor. Bakanlık o suyu gün yüzüne çıkarıp orada bir gölet yapmak istiyor. Daha önce orada birçok işçi çalışıyordu. Şimdi kimse yok ama çalışmalar yeniden başlar mı bilmiyoruz" dedi. 

 

Sit alanı ilan edilen yerleşim yerlerini koruma ve kullanma koşulları ise şu şekilde: 

 

“* Bilimsel çalışmalar dışında aynen korunacak bir sit alanıdır.

 

* Kesinlikle hiçbir yapılaşmaya izin verilemez.

 

* Resmi ve özel kuruluşlarca zorunlu durumlarda yapılacak alt yapı uygulamaları, müze müdürlüğünün ve varsa kazı başkanının görüşü alınarak kurulumuzca değerlendirilir.

 

* Yeni tarımsal alanlar açılamaz. Mevcut ağaçlardan ürün alınabilir. Sınırlı mevsimlik tarımsal faaliyetlere devam edilebilir.

 

* Taş, toprak, kum vb. alınmasına, kireç, taş, tuğla, mermer, kum, maden vb. ocakların açılmasına, toprak, cüruf, çöp, sanayi atığı ve benzeri malzeme dökülmesine izin verilemez.

 

* Parsellere ilişkin tevhit ve ifraz işlemleri, taşınmaz kültür varlıklarının mahiyetine tesir etmeyecek şekilde Kurulumuzdan izin almak koşuluyla yapılabilir.”