Kadınlar devrimi ilmek ilmek ördü

 

HABER MERKEZİ - Arînler’den Silavalara, Avesta’dan Amara ve Hevrînlere Kuzey ve Doğu Suriye’de 8 yıldır yanan devrim ateşi tüm dünya kadınlarına ilham olmaya devam ediyor.     

 

Mirabal Kardeşler'den mücadele bayrağını devralan kadınlar, dünyanın dört bir yanında bulundukları yerleri direniş alanı yapmayı başardı. Bu dosyamızda sizler ile dünya kadınlarına özsavumaları ile ilham olmuş Kuzey ve Doğu Suriye’deki kadın direnişine ışık tutacağız.

 

Suriye’de 1970’den bu yana iktidarda olan BAAS rejimi, kadınlara İslami kurallar ile eşgüdümlü haklar tanıdı. Yıllarca BAAS rejiminin baskısı altında yaşayan Kürt, Arap, Ermeni, Asuri, Çerkez, Süryani ve Türkmen kadınlar, 2012’ye kadar rejime karşı bir mücadele zemini bulamadı. Bu gidişatın bozulmasına ise Kürt kadınları öncülük etti. 

 

Kadınlar ilk olarak Yekitiya Star’da örgütlendi

 

Kuzey ve Doğu Suriye’de Kürt kadınları 2000’lerden sonra yavaş yavaş örgütlenmeye başladı. 2005 yılında Kürt kadınlar “Yekitiya Star” adı altında resmi olarak birleşti. “Kadın özgür olmadan toplum özgür olamaz” iddiası taşıyan Yekitiya Star’ın kurucuları arasında şimdilerde adından çokça söz edilen İlham Ehmed’de yer aldı. Yekitiya Star, Suriye’deki Arap, Süryani, Türkmen ve Ermeni kadınların örgütlenmesinde de önemli bir rol oynadı. Kadınlar PKK Lideri Abdullah Öcalan’ın paradigma ve felsefesini esas alarak yola çıktı ve kısa sürede bir çok kadına ulaşmayı başardı. Küçük komünler oluşturan kadınlar örgütlülüklerini burada büyüttü. 2016 yılına kadar kadınlar çalışmalarını Yekitiya Star çatısı altında gerçekleştirdi. 

 

Örgütlü kadından adım adım devrime

 

2011’de Suriye’de başlayan iç savaş ile kadınlar kendi yaşamları hakkında söz sahibi olduklarının bilinci ile Rojava Devrimine öncülük etti. Deneyim ve birikimleri ile devrim için yola çıkan kadınlar, 2011 yılında ilk olarak Yekitiya Star bünyesinde Mala Jin (Kadın Evleri) kurarak sürece dahil oldu. Kadınlar bu evleri kendilerine bir sığınak ve sorunlarına çözüm olacak mekanlar olarak gördü ve sahiplendi. Yüzlerce kadın artık devlet kurumlarından ellerini çekip, devlet mahkemelerinden çözüm beklemeyerek artık sorunlarını Kadın Evleri'nde çözüme ulaştırdı. Mala Jin şimdilerde Kongreya Star çatısı altında bölgedeki çalışmalarına aralıksız devam ediyor. 

 

Kadınlar Demokratik Özerklik temelindeki inşa çalışmalarına da damgasını vurdu. Birçok kentte kadınlar, asayiş, halk meclisleri, kooperatifler, kadın vakıfları, kadın komünleri, kadın örgütleri, mahkemeler, halk evleri, kültür sanat evleri, gençlik evleri, kadın bakanlıkları, kadın akademileri gibi kurumlaşmalara gitti. Ermeni, Asuri, Arap ve Süryanilerinde yer aldığı bu kurumlarda adım adım inşa çalışmaları başladı.

 

Kadınlar YPJ ile askeri alanda 

 

2013 yılının 4 Nisan’ına gelindiğinde ise kadınlar, Kadın Savunma Birlikleri / YekineyênParastinaJin’ın (YPJ) kurulması ile beraber askeri alanda da yer aldıklarını resmi olarak dünya kamuoyuna deklere etti.Kuzey ve Doğu Suriye’de devrim ateşinin alevlendiği o günlerde dünya kadınları başta olmak üzere uluslararası kamuoyunun tüm dikkatleri Kürt kadınları öncülüğünde DAİŞ’e verilen mücadeleye odaklandı. DAİŞ’e karşı büyük başarılar elde eden YPJ’li savaşçılara dünya çapında enternasyonalistler de büyük bir destek verdi. Birçok ülkeden gazeteci, aktivist, ekolojist yönünü devrimin yaşandığı Kuzey ve Doğu Suriye’ye verdi. YPJ içerisinde bir ilk olarak Arap Kadın Taburları kuruldu ve Arap kadınlar da savaşta aktif olarak yer aldı. 

 

Kadın Kanunları devreye konuldu

 

2014’te Demokratik Özerk yönetimlerin ilanından sonra Kadın Kanunu yürürlüğe girdi. Bir yandan DAİŞ’e karşı direniş devam ederken, bir yandan da Kadın Kanunlarının hayata geçirilmesi dünya kamuoyunda büyük bir yankı uyandırdı. Kuzey ve Doğu Suriye’de de diğer toplumlar gibi erkek egemen zihniyetle şekillendirilmişti. Kadını yıpratan, hiçleştiren gelenekler vardı. Çocuk yaşta evlendirmeler, erkeklerin birçok kadınla evlenebilmesi, berdel, vb. birçok geleneksel kurallar işleniyordu. Kadın Kanunları bunları engelleyebilmek için çıkarıldı. Kadınlar askeri alandaki başarısının yanında toplumsal alanda da başarı ve zihniyet değişimine öncülük edebileceğini kanıtladı. 

 

Kadınlar Kongreya Star ile örgütlülük alanlarını genişletti 

 

Yekitiya Star, toplumsal, hukuki ve kadının kendi sitemi ile ekonomide kendini örgütlü hale getirdi. 2016 yılında ise gerçekleştirdiği kongreyle kendini daha da genişletti ve Kongreye Star olarak yoluna devam etme kararı aldı. Kongreya Star askeri alanda YPJ’yi kadınların meşru gücü olarak tanıdığını deklere etti. Kongreya Star yaşamın her alanında siyasetten, diplomasiye, kültürden, eğitime birçok alanda örgütlülüğünü daha da büyüttü. Oluşturulan siyasi, sivil ve askeri her kurumda eşbaşkanlık sistemi esas alındı ve hayata geçirildi.

 

Kadınlar DAİŞ’ten özgürleştirilen yerlerde meclisler kurdu

 

Arap, Süryani, Ermeni gibi halklardan kadınlarla ortak çalışmalar sonucu Kürt kadınları siyasi alanda da Suriye Kadın İnisiyatifi olarak önce örgütlendi.  DAİŞ işgalinde olan alanlarda YPJ ve YPG’nin direnişi ile sırasıyla Minbic, Reqa, Tabqa, Dêrazor özgürleştirildi. Burada kadınlar kendilerini meclisler halinde örgütledi. Reqa Kadın Meclisi, Tabqa Kadın Meclisi, Minbic Kadın Meclisi ve Dêrazor Kadın Meclisi olarak herkes kendi şehir ve kantonunda çalışmasını yürütmeye başladı. 4 yıl boyunca DAİŞ esaretinde kalan ve kendi kimliklerinden koparılmaya çalışılan kadınlar, kentleri özgürleştirildikten sonra çalışmalara büyük bir istekle katıldı. Çalışmalarını genişleten Kürt, Arap, Süryan, Çerkez, Türkmen ve Ermeni kadınlar önce tüm Suriye’yi kapsayan Suriye Kadın Meclisi’ni kurdu. Daha sonra 2019’un 14 Haziran günü ise kadınlar geniş bir katılım ile düzenledikleri kongre ile Kuzey ve Doğu Suriye Kadın Meclisi’nin kuruluşunu deklere etti. Meclisin deklere edilmesi tüm kadınlarda büyük bir heyecan yarattı.

 

Kadınlar diplomaside de öncü

 

Kuzey ve Doğu Suriye’de siyasette yer alan kadınlar, diplomatik görüşmelerde de ön plana çıktı. Demokratik Suriye Meclisi (DSM) Yürütme Kurulu Başkanı İlham Ehmed, son dönemde Amerika başta olmak üzere bir çok ülkede diplomatik temaslarda bulunarak Kuzey ve Doğu Suriye’yi uluslararası arenada temsil etti. İlham, son olara ABD Temsilciler Meclisi’ne katılmış ve burada Türkiye’nin Kuzey ve Doğu Suriye’ye dönük saldırıları ve hak ihlallerini dünya kamuoyu ile belgeleri ile paylaşmıştı.  

 

Kadın bedenine saldırı ile verilmek istenen mesaj net

 

Kuzey ve Doğu Suriye’de 2012’den bu yana devam eden devrim sürecinde kadınlar büyük emekler vererek bedeller ödedi. DAİŞ saldırıları sırasında birçok YPJ savaşçısı katledildikten sonra bedenleri teşhir edildi, işkenceye maruz kaldı. 2018’de Türkiye ve ona bağlı grupların Efrîn’e dönük saldırılarında Barîn Kobanê, bu yıl da Kuzey ve Doğu Suriye’ye dönük saldırılarında Kobanê’de Amara Rênas katledildikten sonra işkence edildi ve bedenleri teşhir edildi. Yine Türkiye destekli gruplar 12 Ekim 2019 günü Suriye Gelecek Partisi Genel Sekreteri Hevrîn Xelef’i işkence ederek katletti, ardından ise katliam anına ait görüntüleri sosyal medyadan paylaştı. Erkek aklın yaptığı bu uygulamaları aslında kadınlara Kuzey ve Doğu Suriye’de direnen kadınlar şahsında vermek istediği bir mesajdı. Fakat Kuzey ve Doğu Suriye’de bu zihniyete karşı 2014’te Arin Mirkan, Efrîn’de ise 2018’de Avesta Xabur bedenlerini siper ederek erkek-devlet iktidarına karşı kadınların güçlü ve kararlı duruşlarının temsilcisi oldu. 

 

Kadınlar diktatörlere tehdit olmaya devam ediyor

 

Yüzyıllardır kadın bedeni üzerinden yürütülen savaşlara inat Kuzey ve Doğu Suriye’de kadınlar dünya kadınlarına devrim için ilham olmaya ve direnişleri ile iktidarlar ve diktatörler için en büyük tehdit olmaya devam ediyor. Devrim uğruna yaşamlarını feda eden kadınların ardılları ise direniş meşalesini dünya kadınlarına ulaştırmadaki kararlılıklarını her fırsatta yineliyor.  

 

Yarın: Yeniden doğuşun adı: Jinwar