Elfazî Toral

 

STENBOL - Şerê Rojhelatê Mîyanên dewam keno û netîceya nê şerî de komelê ke yenê koçberkerdiş, texrîbatê pîlî yê komelî ciwîyenê. Hemsereka GOÇÎZDERî Kamîle Kandal derheqê babete de qisey kerd û vat: “Şer texrîbatêk pîl dano milê merdiman ser o. Hemverê nê şerî de ganî her kes vengê xo berz bikero û rolo aktîf kay bikero.”

 

Hêrişê Tirkîya û komê paramîlîterî yê girêdayeyê aye yê hemverê Vakur û Rojhelatê Sûrîye 27ê teşrîna peyêne ra dewam keno. Hêrişê hemverê wareyê sîvîlî de dewam kenê û cinî, ciwanî, tutî û kal û pîrî yenê qetilkerdiş. Bi hezaran kesî mecbûr manenê ke koçber bibê. Hemsereka Komeleya Taqîbkerdişê Koçberî (GOÇÎZDER) Kamîle Kandal derheqê babete de qisey kerd.

 

Kamîle Kandal da zanayîş ke yew babeta tewr muhîm yê serranê peyînan de problemê multecîyan û ekolojîye yo û wina vat: “Sebebê nê probleman zî şer o. Multecî û koçberî semedê teda û feqîrî cayê xo ra benê û dinya de gêrenê. Rojhelatê Mîyanên de semedo ke şerî yenê ciwîyayîş bi mîlyonan kesî koçber bîyê. Herêmî bîyê merkezê şerê hêzî û parekerdişî. Çi heyf no zî mojneno ke demêk kilm de nîno çareserkerdiş.”

 

‘Şerî rayîr travmayan rê akenê’

 

Kamîle Kandal bale ant zehmetîyê koçberî ser o û wina dewam kerd: “Ercê merdimayî, têkilîyê komelî, kenê qurbanê berjewendîyê dewletan û şerê mezheban. Şer parçeyêk qirkerdişî kulturî yo. Şarê herême rijnayîşê komelî dir rî bi rî yenê verdayîş. Merdimî bi girseyî waranê xo ra yenê vetiş, bi zor danê koçberkerdiş, wazenê sazbîyayîşê demografîk bivurnê. Tesîrê rijnayîşê komelî û kulturî travmayê psîkolojîk dano ciwîyayîş.”

 

‘Şer do tesîr her neslî ser o bikero’

 

Kamîle Kandal dîyar kerd ke dewlete goreyê berjewendîyê xo hewl dana multecîyan peyser bişirawo û vat: “Bi qanûnê îltîcayî, rayîrê başkerdişê heqê multecîyan nînê tercîhkerdiş. La vera polîtîkayê şerî, agêrayîşê polîtîkaya aştîye û ciwîyayîşê ercê merdimayî yê gerdunî, çareserîyê esasî yo. Şerê ke yenê ciwîyayîşî dir rayîr ber bi rijnayîşê komelî, ekolojî akeno. Şer û koçberî rayîr ver bi texrîbatanê giranan akeno. Ma zî kûrayîyê nê rijnayîşî hîs kenê. Do psîkolojîya şerî tesîr serê neslê bînan de zî bikero.”

 

 

‘Ganî her kes hîsgêr têbigêro’

 

Kamîle Kandal tewr peyîn wina vat: “Yê ke koçber benê, şertê giran de mecbûr manenê biciwîyê. Şert û mercê înan bêrê başkerdiş zî her tim bi tirsê ke do peyser agêrê, ciwîyenê. Polîtîkaya şerî ke ewro yena caardiş, şermê nê seserrî yo. Dinya hemverê nê şeran de temaşeker manena. No zî mojneno ke do hema wedaritişê heqê merdiman dewam bikero. Sewîyeya netewî, herêmî û global de ganî pêro rêxistinê heqê merdiman, rêxistinê cinîyan û sîyasî zêdeyêr veng vejê û rolê xo aktîf kay bikerê. Lazimîya dinya bi aştîye est a.”