ŞIRNEX - Cizîro ke xo verdayîşê Newroza 1992î ke vîrê heme merdiman de ca girewt, bi qedexeyê 14ê kanûna 2015î ke 79 rojan dewam kerdbî newe ra dejê merdiman newe bî. Vatişê Hemserekê Meclîsê Şarî Mehmet Tunçî ke vatbî ‘Ma teslîm nêbenî, ma do bi beyraqanê sipî nêvejîyî teber. Ganî kesê ke mendî bi ma sere berz bî. Ma do sere nêronî’ heme vîrê heme kesan de yî.

 

Qezaya Cizîrî ya Şirnexî de 14ê kanûna 2015î de qedexeyê tebervejîyayîşê kuçeyan ame îlan kerdiş û qedexe ra 3 serrî derbaz bî. Qedexe heta 1ê adara 2016î dewam kerd û 79 rojan domna. Prosesê pêrodayîşan de 66 endamê Yewîya Pawitişê Sîvîlan (YPS) cuya xo vindî kerdî û 123 sivîlî ameyî qetilkerdiş. Pêroyê qeza bi tank, top û bombebeyan ame piştiş û 150 kesî bombardumanê taxê Cudî û Nurî de ameyî qetilkerdiş. Pêrodayîşê taxê Nur, Sûr, Cudî û Yasef de 161 leşker û polîsî merdî û 117ê înan zî birîndar bîbî.

 

Cêrzemînê raşteyê 23. yê Bostanci ya taxa Cudî de Hemserekê Meclîsê Şarî yê Cizîrî Mehmet Tunçî cuya xo vindî kerd û vatişê ci yê ‘Ma teslîm nêbenî, ma do bi beyraqanê sipî nêvejîyî teber. Ganî kesê ke mendî bi ma sere berz bî. Ma do sere nêronî. Ma nika paweyê mergî yî. Ez veng dana şarê kurd. No têkoşîn o. Rayîrşîyayîşêk derg o. Ganî kesê ke mendî moralê xo berz bikerî. Wa şikê kesêk çin bo. Ez embazanê ke têkoşîn danî silam kena. Şarê Cizîrî do vera faşîzmê AKPyî de sere nêrono’ hema zî vîrê heme kesan de yî.

 

Qedexeyan ra 6 menge dima Komîserê Berzî yê Heqê Merdiman yê NYyî Prînce Zeîd Raad Zeîd al-Husseîn va: “Destê ma de raporê şahid û merdiman ke 100 kesî bi hawayo ganî hetê hêzê dewleta tirkî ra ameyî veşênayîş esto.” Labelê heta nika derheqê mergan de ti tehqîqatêk nêameyo dest pêekrdiş. Prosesê qedexeyan de muracato ke huqûqnasî Mehkemeya Heqanê Merdiman ya Ewropa (MHME) kerdî zî nêame qebulkerdiş û muhakemeya mîyanneteweyî û rayapêroyî tena rapor amade kerdî.

 

Muracatê avûkatê ke girêdayeyê Platformê Huqûqnasanê Azadîwaştoxan (OHP) yê Cizîrî zî bê netîce mend. Avûkatê OHPyî îtîrazê qerarî kerdî û bale antî cigêrayîşê cayê hedîse û vatî: “Cêrzemînê 3 awanîyan de 23ê ci doman pêropîra 177 cenaze ameyî vetiş û kamîya 103 kesan ameyo tespîtkerdiş. Kamîya 74 kesan zî dîyar nîya û ameyî definkerdiş. Bi desan cenaze ameyî veşênayîş û parçekerdiş.” Prof. Dr. Şebnem Korur Fîncanciye zî wina vatbî ‘Dozger nêşîyo cayê hedîse, cigêrayîş baş nêameyo kerdiş û wezîfeyê xo binpay kerdî’ reaksîyon nîşan dabî.

 

Cizîr Newroza 1992î de vîrê heme merdiman de cayê xo girewt û sey bajarê xoverdayîşî yeno zanayîş. Serra 2015î de zî bî serra xoverdayîşêk pîl. Badê qedexeyê 79 rojan herinda awanîyan de bi talîmatê AKPyî xebata TOKÎ dîya dest pêkerdiş. Cinîyê taxê Cudî û Nurî dîyar kerdî ke polîsî zextê psîkolojîk bi hemwelatîyan kenî û sewbîna raştê tacîzo fîzîkî yê polîsan yenî.