ŞIRNEX - Sîlopî de santralê termîkî yê 2009an de kewt faliyet û aîdê Koma Enerjiyan ê Cînerî ya, rayîr rîsko ke domanî verê cinîyan ra şîyenê akeno. Heto bîn ra nêweşîyê rîşa merdimwere û qelbî her ke şino zêde benê.

 

Santralê termîkî yê aîdê Koma Enerjiyan yê Cînerî yo qezaya Sîlopîyê Şirnexî mabêne dewê Gorumlu û Çalişkan de ca gêno cuya hemwelatîyan tehdîd keno. Lîsansê berardişê yê ewil 2004an de ame girewtiş û 2015an de zî unîteyê hîrên yê santralî ame awankerdiş di lojinê ci estê. Şar reaksîyon vera rewşe dano û dîyar kenê ke ganî santral bêro kontrolkerdiş ya zî bêro padayîş.

 

Nêweşîyê qelb û rîşa merdimwere zêde bî

 

Zahîde Sansura ke qeza de ciwîyena, dîyar kerde ke rayîr vera nêweşîyan akeno û hewteyê vîyarte de ciwanêke 20 serre seba rîşa merdimwere cuya xo vinî kerd û va: "Santralî çîyêk ma de nêverda. Ne domanê ma ne zî ma eşkenê çîyêk bikerê. Her kes vano ma do key nêweş bikoyî. Tesîrê ci zaf pîl o. Merdimî zimistanî hewayê qeza ra fam kenê. Bi serran o ma seba nêweşîyan nînê keye."

 

'Dayeyê vera şîyayîşê domanan zêdebi'

 

Zahîdeye da zanayîş ke nêweşîyê qelb û rîşa merdimwere bi hawayêke cidî zêde bîyê û wina va: "Her kes nêweşîyêke înan esto. Cinîyê diganeyî domanî vera înan ra şinê. Dayeyê vera şîyayîşê domanan zaf zêde bîyo. Cuya ma tehluke de ya. Ma nêeşkenê seba dumanî  boya xo bigîrê. Fîltreyê baş nêdanê piro. Seba ke nînê kontrolkerdiş cuya merdiman tehluke de ya. Seba domananê ma rîsk ê. Wa êdî vengê ma bieşnawê."

 

Zirarê santralî yê seba merdiman û derûdorî çî yo?

 

*Santralê termîkî wextê berardişî de azotoksît, kukurtoksît û xeylê patîkulê bîn vejîyenê meydan. Nê madeyê bi zirar weşîye tehdîd kenê. Goreyê cigêrayîşê ke ameyî kerdiş nê maddeyî tesîrêke pîl serê merdiman de kenê.

 

*Tena merdimî ci ra tesîr nêbenê. No gaz zirar dano heywana zî. Heto bîn ra ramitiş û çimeyê awe, daristan zî tesîr benê.

 

*Dumano ke lojine ra vejîyeno zirar dano hewa û merdiman ser zî rîskê rîşa merdimwere zêde keno.

 

*Gazê bi zirar yê hewa de vila benê benê sebebê bîyayîşê varanê asadînan. Netîceyê nê de herre xira bena û dewlemendiya xo vinî kena.

 

*Buharê santralan konê mîyanê çimeyê awe. No zî zirar dano ganeyan.