WAN - Her çiqas dinya de 21ê Sibate sey Roja Ziwan ê dinya ameyo îlankerdiş zî, qedexeyî ser xeylê ziwanan de dewam kenê. Yew ê ziwanan ra ziwanê kurdî yo ke bi qedexe û bi tedayê çinkerdişî dir rî bi rî yo. Perwerdekar û Edebîyatkara ziwanê kurdî Salîha Ayata dîyar kerde ke merdimî bi ziwanê xo esto û no semed ra ganî merdim wayîrê ziwanê xo vejyo.

 

21ê Sibate sey Roja Ziwan ê Dinya ameyo îlankerdiş zî hema ziwanê kurdî binê veresîye qedexeyan de yo û hemverê asîmîlasyonî xo ver dano. Wextê peyînan de hîn TV, rojname û komeleyê ke bi kurdî xebatê xo meşnayne bi weşnayîşê KHK ameyî padayîş. Derheqê 21 Sibate Roja Ziwan ê Dinya de perwerdekar û edebîyatkara ziwanê kurdî Salîha Ayata şîrove kerde.

 

'Şar bi ziwanê xo esto'

 

Salîha da zanayîş ke naskerdişê netewê merdimî yo û va ke hemverê asîmîlasyonî gerek her şar ziwanê xo bido cuyayîş û wina va: "Ez Roja Ziwanê Dinya pîroz kena. Netewe bi bîyayîşê xo netew a. Çîyo ke merdiman de têra cîya keno çim, por ya zî fek o. Çîyo ke merdiman keno netew û têra cîya keno ziwan o. Bîyayîşê merdiman bi ziwan dest pê keno. No semed ra zî heme ziwanî zaf girîng ê. Her neteweyêke bi ziwanê xo esto. Û seba her netewêke zî ziwanê aye girîng o. Ewro roja bîyayîşî de seba polîtikayê asîmîlasyonî yê ke yenê meşnayîş, bi ziwanê serdest û ziwanê ke xo hêzê tewr pîl vînenê ziwanê xo serê şaran de ferz kenê. Serdest û dagirkerê estê seba ke xo bidê cuyayîş, vernê de ziwan meydan ra wedarnenê. Destpêk de vurnayîşêke fizîkî ra zêde dest bi vurnayîşêke fikrî û zanayîşê yê neteweyê bindest kenê. Polîtikayê asîmîlasyonî wina aver benê."

 

'Ganî mekteban de zafziwanî esas bêro girewtiş'

 

Salîha ard ziwan ke goreyê neteweyê demokratîk xoserî û girîngîyê ziwanan esto û wina dewam kerde: "Tu ziwan dinya de yew ziwanî bîn dir dewlemend ya zî kêm nîyo. Polîtikayê ke Rojhelato Mîyanên de yeno meşnayîş, polîtikayê giran ê. Dewamê şeran peynî nêbeno. Verê şeran de asîmîlasyon vejyeno meydan. Zafziwanî Ewropa de zaf girîng yeno vînayîş. Gerek mekteban de zafziwanî esas bêro girewtiş. Ziwan tehluke nîyo. No semed ra gerek heme ziwanî bêrê pawitiş. Heta ke ê neteweyê ziwanê înan ver bi çinbîyayîşî de yew kes bimanoî gerek seba ziwanê xo bido cuyayîş xo ver bido. Avrupa de xeylê ûnîversîte perwerdeyê zaf ziwanî esas yeno girewtiş. Eke 5 netewan 5 kes zî mektebe de estbi bi 5 ziwanî perwerde yeno dayîş. Bi no tewir tena ziwanêke nê zafziwanî aver şino. Welatêke de eke zaf netew bibê, gerek zaf ziwanî zî bibo. Ganî warê ke ziwan bêro pawitiş, bêrê awankerdiş. Eke perwerdeyêke yew ziwanî bo, no pawitişê ziwanan nîyo, nameyê no faşîzm o. Ganî her ziwanêke dinya rê eynî girîngî bêro dayîş."

 

'Ziwan weşikbîyayîşê merdimayî yo'

 

Salîha tewr peynî veng da ke her kes wayîrê ziwanê xo vejîyo û wina va: "Binê verêsîya şeran de ziwanî zî ver bi vînîbîyayîşî şinê. Nika tewr zêde Rojhelato Mîyanên de ziwanê tewir tewir estê. No zî mintiqa hîna dewlemend keno. Gerek nê ziwanî nêrê vinîkerdiş. Ganî her ziwanêke bêro pawitiş. Tu ziwan bê erj nîyo. Her ziwanêke alfebaya rastîyo. Eke ziwanê merdimî nêbo, xora bîyayîşî merdimî zî çin o. No semed ra ez veng dana şaran ke wa destûr nêdê ziwanê înan vînî bo. Wa hewl bidê ke ziwanê xo bidê cuyayîş. Ziwan weşikbîyayîşê merdimî yo."