Zeynep Durgut-Dîlan Babat

 

WAN - Kurdîstan de bi hezaran merdimî hepisxaneyan de yê. Verê polîtikayê surgunkerdişê tewr zêde keyeyî zehmetîyan ancenê. Rayîr xelas beno la zulmê serê keyeyan peynî nêbeno. Dayîkê ke nêwazenê nê rojan bidê xovîrrakerdiş zî bi klamê xo herikênê ver bi tarîxî.

 

Tarîxê kulturê kurdewarî de cinîyan bi klam vatişî xem û tengasîyê cuyayîşê vatê. Bi taybetî zî cinîyê kurdan kulturê kurdan aver berdê. Her çîyê tarîxî ya zî xem, bi kilam vatişî ameyê sazkerdiş. Bi serran o zulmê serê şarê kurd her wext ameyo reynakerdiş. Maya Zûbeyde Yeşîla ke wayîrê hîrê hepsîyan a, seba ke bale bianco serê zulmê serê înan de yeno kerdiş û zehmetîyê ke keyeyê hepsîyê sîyasî ancenê û politikayê surgunkerdiş bi kilamê xo vana. Her kilamêke aye bena vîrardişêke tarîxî.

 

'Keyeyê hepsîyan zehmetîyan ancenê'

 

Dengbêj Zûbeyde ard ziwan ke heme çî kan beno, la tarîx qetî kan nêbeno û va seba ke înan zaf antê ê kilam vatiş de hende zehmetî nêancenê û wina va: "Gama ke merdim zaf dej ancenê, merdim hende zêde kilaman vanê. Bi her hawayî ez klaman vana. Kêfê mi zêde kilame vatişî rê yena. Gama ke dejê merdimî estbi, merdim lazimî vîneno ke kilaman vajo. Hîrê hepsîyê mi estê. Ma şîyîş û ameyîşê hepisxaneyî de zaf zehmetî ancenê. Her aşme ma reyke şinê pêvînayîş. Reyan cayê înan kifş nêbeno, beno ke ameyê surgunkerdiş. Tewr zêde keyeyê hepsîyan zehmetî ancenê. Wexto ke ma şinê pêvînayîş, ma zaf zehmetî ancenê. Emrê ma heme rayîrê hepisxaneyan de derbaz bi. No semed ra zî seba ke ez nê rojan nêdî xovîrrakerdiş, mi kilamêke viraşte. Taxe de her kes na kilame eşnawitê. Kilame de ez qalê zehmetîyê ke keyeyê ihepsîyan ancenê."

 

'Ez tewr zêde hepsîyê sîyasîyan rê kilaman vana' 

 

Zûbey ard ziwan ke şarê kurd goreyê her hîsê merdimayî huner awan kerdê û wina dewam kerde: "Ma tena bi hîsê dejî kilaman nêvanê, dengbêjî de vatişê her hîsê ke esto. Cuyayîş senî reng bi rengîn o, hunerê şarê kurdî zî wina yo. Hepsîyê mi estê. No semed ra zî tewr zêde ez serê zehmetîyan de kilaman vana. Ez wazena heme kesî bivînê ke zulmêke senîn esto. Cuya merdiman heme verê berayê hepisxanan de derbaz beno. No prosesî de hîna zehmet bîyo. Reyan destûr nêdanê ke ma şêrê pêvînayîş. Hîna keyeyê estê, seba pêvînayîş Wan ra şinê Enqere. Bi rastî hem îmkanê keyeyan çin o, hem zî her mayêke wazena domana/ê xo bivîno. La çiqas zehmetîyê cuyayîşî estbi zî, serfirazîyê merdiman hende zêde yo. No semed ra gerek merdimî warê başî de her wext bihêvî bo. Her kilamêke mi dîyarîya seba hepsîyan."

 

'Ganî ma tarîx rê nêdê xovîrrakerdiş'

 

Zûbeyde tewr peynî arde ziwan ke ê qetî fek kilame vatişî ra vera nêdana û wina va: "Ez wazena domanê mi zî, torn mi zî bi kilam vatişî pîl bê. Semedo ke ma dayîk kilaman nêvajê zî nêeşkenê bicuyê. Gerek ma tarîx rê nêdê xovîrrakerdiş û tarîx rê bibê roşn. No semed ra zî ez qetî fek kilaman ra vera nêdana. Heta emrê xo yê peyîn ez do kilaman vajî."