Hîkayeya deja ke nêqedîyeno: Gumgum

  • 12:09 18 Kanûne 2017
  • NAROJANE
MEREŞ- Qetlîamê Gumgumî ser ra 39 serrî vîyart. Guneş Demîra 70 serrî ke şahidê qetlîamê Gumgumî re ya qiseykerdişê xo de dîyar kerde ke her ke çimanê xo padana kesê ke ganî ameyî veşnayiş yenê çimanê aye ver û wina va: “Mi ti rey nê çîyan xo vîra nêkerd û ez do tîya ra pê zî xo vîra nêkerî”
 
Tarîx de xeylê qetlîamî virazîyayî. Qirkerdişê Zîlan, Dêrsim, Çorum, Roboskî, Cizîr Sûrî re bigîr hema zî qetlîamî dewam kenê. 19ê kanûna 1978î de vera elewîyê Gumgumî de komêk nijadperestî Çîçek Sînema de bombe teqnayî û badê teqnayişê bombeyî 21ê kanûna 2 endamê Komeleya Piştîdayiş û Yewbîyayişê Heme Mamostayan (TOB-DER) ameyî qetilkediriş. 22ê kanûne de merasîmê cenazeyî ame viraştiş û merasîm de zî herîş virazîya. Goreyê hûmara fermî 111 hemwelatîyî ameyî qetilkerdiş. Gumgumî de qetlîam hewteyek dewam kerd û bi hediseyê sînemayî dest pêkerd. Roja ke bombe ame qetnayiş hirîşê kehwexaneyek bî û ewja de Kalikê Elewîyan Gijik Dede ame qetilkerdiş. Hedîseyê Gumgumî hewteyek domna û 24ê kanûna 1978î de hedîseyî qedîyayî. 
 
Qetilkerdiş ra ver bi mehneya nufusî hûmartiş ame kerdiş û keyeyê elewîyan bi no hawa ameyî tespîtkerdiş. Keyeyê elewîyan bi boyaxê sure ameyî boyaxkerdiş û goreyê hûmara fermî 111 hemwelatî ameyî qetilkerdiş û bi hezar hemwelatîyî zî birîndar bîyî. Hêrişê nijadperestan de xeylê cinîyî ameyî tecawizkerdiş û 841 awanîyî ameyî vêşnayiş. Înan ra se ra 80 yê elewîyan bî. Doza qetilkerdişê Gumgumî heta serra 1991î dewam kerde. Keso şikin yê yewin yê aye wextî parlementerê Partîya Xebate ya Netewperestan Okkeş Kengerî bî. Labelê kesê ke ameyî muhakemekerdiş mîyanê seran de hem zî ameyî serbest veradayiş
 
'Ewro roja cîhadî ya'
 
Şahidanê qetlîamê Gumgumî ra yew zî Guneş Demîre ya. Guneş Demîre qiseykerdişê xo de qala qewimîyayişê qetlîamî kerde û wina va: “Her ca de kesê ke ‘Komînîstan bigîrên, ewro roja cîhadî ya, rayirî Homa de sere bibirnên’ qêrayêne. 19 – 26ê kanûne de hêrişê taxa Yorukselîm, Serîntepe, Magarali û Mereşî kerdî. Nê taxî ameyî bombekerdiş û kerdî bin kontrolê xo. Qetlîam de xeylê merdimê ma ameyî qetilkerdiş."
 
'Ma qey yeno xovîrrakerdiş'
 
Guneşe a roje ard vîr û va ke: "Ez o wext 31 serrî bî ya û ez hemîle bî ya. Heme çî sey ewro yenê mi vîr. Heme çî plankerde bî. Xebera ma qet çin bî. Berê keyaya ma şiknayî. Keyeyê elewîyan bi boyaxê sure boyax kerdî. Ma ra vatêne seba abonetîya awe ma beran boyax kenê."
 
'Verê plan kerdibî'
 
Guneşe qiseykerdişê xo wina dewam kerde: "Komêk nijadperestî 19ê kanûne de Pasajê Çîçekî de arê bîyî û bi teqayişêko bombeyî dest bi hêrişan kerdî. taxa Yorukselîmî de bombe eştî kehwexaneya Akinî û ewja de Kalê Elewîyan Gijgînî ame qetilkerdiş. Cenazeya Gijgînî hetê hezar kesî ra ameye oxirkerdiş. Badê merasînê cenaze reyna hêriş virazîya. Destê hêrişkaran de çek estbî. 21ê kanûne de zî taxa ma de hêriş virazîyayî. Nijadperestî wexto ke ameyî taxa ma qêrayî û vatî ‘elewîyan qetil bikerên û şêrêne cennet.’ Taxa ma de xoverdayiş estbî, cok ra tam nêeşkayî ke bikewî taxa ma. cinî, doman, ehtîyar û heme kesê ke kewtî înan dest ameyî qetilkerdiş."
 
'Cenaze erd de mendî'
 
Guneşe peynîye qalîkerdişê xo de wina va: "21 ê kanûnê de Mustafa Yuzbaşioglu û Haci Çolakî ameyî qetilkerdiş. Taxa Yorukselîmî de amadekarîya cenaze ameyêne kerdiş. Ma cenaze nêweşxane ra girewt û ma kewtî rayir. Hema ma nêrasayî camî hêriş virazîyayî û cenaze erd ser de mendî. Bi çek, kerrayan hêriş kerdî. ewja de xeylê kesî ameyî qetilkerdiş. Dewlete qet mudaxale nêkerde. Polîs û cerdirmeyî nêameyî. Cenazeya merdiman bi rojan erd ser de mendî. Badê hedîseyî cenaze ancîyayî depoya cemedî û morgan. Kesê ke qetlîam viraştî hema kar serde yî.”