EVRÎM KEPENEK 

 

ARTVÎN – Bi destpêkerdişê donemo newe yê perwerdeyî, waştişê bi ziwanê dayîke perwerde ame rojeve. Xirabîyayîşê prosesê çareserîye ra nata zaf qala perwerdeyê bi ziwanê dayîke nêameyêne kerdiş.

 

Goreyê melumatê keyepelê ethonologue.comî; Tirkîya de pêro pîya 36 ziwanî yenî qiseykerdiş . Goreyê eynî keyepelî 10 hezar kesî abhazkî, 11 mîlyon û nîme kesî kurdî û 30 hezarî ra zêde kesî zî lazkî qisey kenî. Labelê keyepel de kesê ke bi ziwanê hemşînkî qisey kenî, qala înan nîna kerdiş. 

 

Babete ser o Komeleya Dayîşê Cuyayîş û Cigêrayîşê Kulturê Hemşînî ra Elîf Altunkayaya ke nê ziwanî ser o xebate kerda, bale ancena xelqkerdişê cinîyanê hemşînîyan û wina vana: “Gelo şima eşnawenî, cinîyê hemşînî tîya de yî? Hemşînîyî komelêko teber rê padaye yî û cok ra heta roja ma ya ewroyî ziwanê xo pawitî. Labelê dima ra seba ke qiseykerdişê ziwanê tirkî ameyo ferzkerdiş, hemşînkî hîna tay ameyo qiseykerdiş. Bitaybetî cinîyî hîna zaf nê ziwanî qisey kenî.”

 

Cinîyî hemşînkî danî cuyayîş

 

Elîfe dewamê qiseykerdişê xo de va ‘neslo newe hemşînkî fam keno û labelê bi hawayo raşt nêşêno qisey bikero’ û wina domnaye: “Herçiqas ke asîmîlasyon û tedayî estî, reyna zî cinîyî hewl danî ziwanî domnenî. Yê ke ziwanî ser o xebetîyenî, çimeyê înan cinî yî. Bi ziwanê dayîke perwerde heqêko meşrû yo. Seba ke kultur û ziwanî vînî nêbî, ganî herkes wayîrê nê waştişî bivejyo. Ganî bi heme ziwanan de perwerde bêro dîyayîş.”