MERKEZÊ XEBERAN - Serê qirkerdişê Zaxoyî ke ame kerdiş rê serrêke derbaz bî. Qirkerdişo ke bi destê arteşa tirke pê ame de 9 kesê sivîlî dinyaya xo bedelnayî û 23 kesî zî birîndar bî û heta nika zî kiştoxê qirkerdişî nêameyê cezakerdiş.

 

20ê Temmuza 2022ine de, seyrangehê dewa Perexî ya qezaya Zaxoyî ke girêdayeyê bajarê Duhokî ya Başûrê Kurdistanî de dewleta tirke bi hêrişê hewayî bombavaran kerd. Bombavarano ke ame kerdiş de 9 sivîlê erebî ke seba betlan amebî herême û xeylê înan cinî û tutî ameyî qetilkerdiş û 23 kes zî birîndar bî. 

 

Dewleta tirke serra 22yê Temmuze 2015ine de heta nika xeylêk hêriş û sûîkastî başûrê Kurdistanî viraşt. Nê hêrişan ra yew zî qirkerdişê Zaxoyî yo. Dewa Perexî ya ke bi destê artêşa tirke ameye topvarankerdiş herêma Heftanî ya. Sewbîna kîlometreyêk û nîm dûrê sînorê Tirkîya ya û uca de baregehêk pîl ê leşkerî yê Tirkîya ê Kiryareş esto. Herêmêke bi giranî binê kontrolê leşkeranê tirkan de ya. Dewleta tirke bî çend serrî yo serê esasê sîyasetê çinkerdişî yê Başûrê Kurdistanî, Rojawan û Vakurê Kurdistanî de xeylêk sivîlî qetil kerda.

 

Zerserdîya herême beno sebebê qirkerdişan 

 

Başûrê Kurdistanî de xeylêk hêzê taybet, komando û çawîşê pisporî yê artêşa dewleta tirke estê û bi rehetî herême de gêrenê. Dimayê qirkerdişê Zaxoyî Parlamentoya Iraqî di rey serê babete de kombîyayîşê taybetî organîze kerdî, sewbîna Heyetê Asayîş û Pawitişî ya Iraqî zî kombî û raporê xo teslîmê Wezaretê Pawitiş û Wezaretê Karê Teberî yê Iraqî kerdî. Sewbîna heyetêk leşkerî bi serekîya temsîlkarê Fermandarîya Operasyonê Hembeşî yê Iraqî Ebdulemîr Şemarî re serdayîşê Dihokî kerdî û serê qirkerdişê Zaxoyî de cigêrayîşî kerdî. Labelê  Parlamentoya Herêma Kurdistanî xêrcê eşkerayîyêke, tu helwestêk nêmojna ra. Parlamentoyê Herêma Kurdistanî bi tenê reyke zî derheqê qirkerdişî de kom nêbî û hemverê qirkerdişî de bê helwest mende. No bêhelwestbîyayîş û zerserdîya Parlamentoyê Herêma Kurdistanî zî vernîya nê hêriş û qirkerdişan akena û keno hemparê nê hêrişan.

 

'Qirkerdişo ke bi eqlêk bîrdar ca anê'

 

Wezaretê Teberî yê Iraqî Fuad Hisên o wext bi rayîrê telefonî bi Wezîrê Brîtanya yî seba kar û barê Rojhelatê Mîyanênî Amande Milling reyde qisey kerdibi. Amande ardibi ziwan ke komeleyê mîyannetewî seba qirkerdişê Zaxoyî, paweyê cigêrayîşê Hukmatê Iraqî yo.

 

Kiştox û yê ke qirkerdiş plan kerdî nêameyî cezakerdiş 

 

Goreyê belgeyê Komîteyê Vernîgirewtişê Îşkenceyî yê Ewropa (CPT) Buroyê Amadekarîye Başûrê Kurdistanî, yeno dîyar kerdîşî ke serra 2015ine ra heta nika hêrişê ke îqtîdarê AKPyî Başûr de kerdê, 112 kesê ke mîyan de tutî û cinî zî estê dinyaya xo bedelnayê. No qirkerdişê Zaxoyî zî sey Qirkerdişê  Roboskî yeno vînayîş. Seba ke o zî tu ceza kiştox û kesê ke qirkerdiş plan kerdê nêameyo birnayîş.

 

Tarîx seba kurdan reyna beno. Heta ke kiştoxî û kesê ke pey nê qirkerdişan nêrê cezakerdiş, no qirkerdiş û hêrişî peynî nêbenê.