‘ÇEDES mekteban açarneno medreseyan’

  • 10:42 27 Hezîrane 2023
  • NAROJANE
 
 
Melîke Aydin
 
ÎZMÎR - Sekretera Cinîyan a Egîtîm Senî Zelîha Danyelîye da zanayîş ke tuto bi nameyê Abdulbakî Dakakî ke bi hawayêkê şikin dinyaya xo bedilnabî û xeberê ke derheqê ci de ameybî viraştiş ameyî astengkerdiş û vat ke sebebê nê zî no yo ke tesîrê medreseyan yê serê tutan de nêro eşnawitiş. Zelîhaye vat  ke bi projeyê ÇEDESî seba ke mektebî açarîyê medreseyan game ameya eştiş.
 
Tuto 12 serre Abdulbakî Dakakî ke qezaya Serêkanîyê ya Rihaye de roniştêne, nizdîyê medreseya ke binê kontrole weqfê Semerkantî de awanîyêk veng de bi hawayêkê şikin dinyaya xo bedilna. Abdullbakî di reyan medreseya taxa Beşatî de mendêne ra remayo û di reyan zî bi zorî keyeyê ci tepîya şirawito. Dimayê mergê bi şikin ê Abdulbakîyî xeberê ke derheqê ci de ameyî viraştiş zî ameyî astengkerdiş.
 
Sekretera Cinîyan a Şubeyê Hûmara 2ine a Egîtim Senî ya Îzmîrî Zelîha Danyelîye derheqê babete de qisey kerd. 
 
‘Cemaet seba keyeyê feqîrî çareserî yo’ 
 
Zelîhaye da zanayîş ke goreyê 42ine nuqtaya Desturê Bingeyîn û 28ine nuqtaya Pêkerdişê Tutan yê Neteweyê Yewbîyaye ke Tirkîya îmze kerda, dewlete heqê tutan yê perwerdeyî ra berpirsîyar a û vat: “La vera nê de Tirkîya mîyanê welatê OECDyî de hetê feqîrî û şuxulnayîşê tutan de rêza yewine de ya. Feqîrîye vera keyeyî tutanê xo şirawenê cemaetan. Nê çîyî sey çareserî vînenê. La uca de tu kontrolî babeta vatişî nîya. Her tewirê îstîsmarî esto. Abdulbakî Dakakî zî 140 km keyeyê xo ra dûrî medreseya girêdayeyê cemaetê Menzîlî de cenazeya ci ameye dîyîş.”
 
‘Medreseyî polîtîkayê dewlete yê’
 
Zelîhaye ard ziwan ke badê 1980î perwerdeyî sey hacetî ameyo şuxulnayîş û wina dewam kerd: “Dewlete bê kontrol mektebanê rakewtişî akerd. Nê dezgehan de întîxar, îstîsmar pê ameyî. Aladagî de tutê kênayî yurd de ameyî veşênayîş û dinyaya xo bedilnayî. Na polîtîkayêk a. Medreseyî polîtîkayê dewlete yê. Hewl danê goreyê xo merdimê yew tîpî awan bikerê.”
 
‘Sebebê întîxaran cigêrayîş nêkenê’
 
Zelîha dîyar kerd ke Abdulbakî çend reyan medrese ra remeno la keyeyê ci tepîya ano û wina domna: “Asîyeno ke nêwazeno uca de bimano. Enes Kara yo ke întîxar kerdbî zî vîdeoyê de vatbî o na cuye nêwazeno. Terzê cuya winasî ciwanan ver bi întîxarî beno. Dewleta ke sebebê nê întîxaran cigêrayîş nêkena zî hemkarê sûcî ya. Keyeyê sîstemê serdestî yê camrêdî de tutî sey kes nê sey hacetêk keyeyî yenê dîyîş. Dewlete sey keyeyê xo vînenê. Wazenê goreyê xo profîlêk awan bikerê.”
 
‘Wazenê tesîrê înan serê tutan de biniminê’
 
Zelîha sewbîna dîyar kerd ke berpirsyarîya tutan aydê dewletan o û wina vat: “Xeberê derheqê nê hedîseyan de niminenê. Hewl danê serê nê hedîseyan biniminê. Sebebê diyîn zî wazenê kesî goreyê xo awan bikerê û nê çî nêdê mojnayîş. MEB seba perwerde bikero dînî, bi wezaretê karê diyanetî reyde têgêreno. Bi projeyê ‘Ez hemverê derûdorê xo de hîsgêr a, wayîrê erjanê xo vejêna’ (ÇEDES) binê nameyê şêwirmendê manewî de meleyan tayînê mekteban keno. ÇEDES hemleyê ewilî yê seba mekteban avûrno medreseyan o.” 
 
Zelîha tewr peyîn qiseykerdişê xo de dîyar kerd ke ê hemverê nê projeyan de têkoşîn kenê û vat, deweyan qezenc bikerê zî projeyê neweyî vejênê werte û vat, ganî pêro kesî hemverê nê caardişan seba ameyoxê tutan pîya têkoşîn bikerê.